۳ شهریور 1320 آغاز تهاجم نیروهای متفقین به ایران

عبور نیروهای شوروی از مرز ایران (۳ شهریور ۱۳۲۰)
سپیده‌دم روز ۳ شهریور ۱۳۲۰، نیروهای اتحاد جماهیر شوروی از شمال و شرق و نیروهای بریتانیایی از جنوب و غرب، ایران را مورد حمله زمینی، هوایی و دریایی قرار دادند. در همان لحظات اولیه حمله، اسمیرنوف، سفیر کبیر شوروی و سر ریدر بولارد، وزیر مختار بریتانیا در منزل رجبعلی منصور، نخست‌وزیر ایران حضور یافته و طی پانویسی، حمله قوای خود را به ایران ابلاغ کردند. بی‌درنگ، رجبعلی منصور به همراه جواد عامری، کفیل وزارت امور خارجه، به کاخ سعدآباد رفت و رضاشاه را مطلع ساخت و سپس راهی مجلس شورای ملی شد و گزارش حمله نظامی شوروی و بریتانیا را به اطلاع نمایندگان مجلس رساند. بی‌درنگ جلسه هیئت وزیران در کاخ سعدآباد با حضور رضاشاه تشکیل شد و موضوع حمله به ایران و نقض بی‌طرفی مورد بحث و مذاکره قرار گرفت و راه حل‌هایی برای جلوگیری از بحران، آغاز شد.

نمایندگان شوروی و بریتانیا، علت این مداخله را وجود تعداد زیادی کارشناس آلمانی در ایران ذکر کردند. دخالت نظامی شوروی و بریتانیا در ایران متعاقب دو اولتیماتوم مشترک شوروی و بریتانیا در ۲۸ تیر و ۲۵ مرداد ۱۳۲۰ راجع به حضور کارشناسان آلمانی به وقوع پیوست. این حمله همچنین به فاصله سه هفته قبل از تبعید رضاشاه به خارج از کشور رخ داد. شهرهای بی‌دفاع شمال و جنوب ایران در جریان حمله هماهنگ و مشترک شوروی و بریتانیا، شدیداً بمباران شدند و نیروی دریایی ایران در خلیج فارس و دریای خزر، بر اثر حمله شدید نیروهای مهاجم، ظرف چند ساعت به کلی نابود شد. در حمله شدید بریتانیا به خلیج فارس، دریادار غلامعلی بایندر فرمانده نیروی دریایی و ناخدا نقدی رئیس ستاد نیروی هوایی، ناوسروان فرج‌الله رسانی، جعفر فزونی و شمار فراوانی از افسران، در همان روز اول حمله کشته شدند؛ عمدهٔ کشتی‌های ایران آتش گرفتند یا غرق شدند؛ شمار کشته‌شدگان نظامی ایران در آن حمله، بیش از پانصد تن می‌باشد. ستاد جنگ اعلامیه‌ای صادر کرد و در آن خبر از مورد حمله هوایی قرارگرفتن شهرهای تبریز، اردبیل، ارومیه، خوی، اهر، میاندوآب، ماکو، بناب، مهاباد، رشت، حسن کیاده، میانه، اهواز و بندر انزلی داد. این اعلامیه، تلفات غیرنظامیان را، سنگین ولی تلفات نظامیان را، اندک گزارش داد.

عصر روز سوم شهریور و در حالی که پیشروی قوای بریتانیا و شوروی در شمال و جنوب خاک ایران ادامه داشت، رجبعلی منصور با مشاهده بحرانی بودن اوضاع، تصمیم به استعفا گرفت. دریافت خبرهای مربوط به متلاشی شدن لشکرهای تبریز، رضائیه، گیلان، اردبیل، مشهد و کرمانشاه سبب شد تا رضاشاه لشکرهای مجهز دو پادگان مرکزی را در اطراف تهران به حالت دفاعی مستقر سازد. در همین روز، رضاشاه طی تلگرافی به روزولت، رئیس‌جمهور آمریکا از وی خواست مانع پیشروی بریتانیا و شوروی در داخل ایران شود، اما دولت آمریکا با صراحت این درخواست را رد کرد و تأکید نمود که ایالات متحده، هدف بریتانیا را هدف خود می‌شمارد.

در غروب ۳ شهریور، رضاشاه که متعاقب دریافت پاسخ دولت آمریکا، امیدی به توقف حملات بریتانیا و شوروی نداشت و از جبهه‌های جنگ دوم جهانی نیز اخبار خوشایندی دریافت نمی‌کرد، سربازان احتیاط ۴ دوره -متولدین ۱۲۹۴ تا ۱۲۹۷- را به خدمت فراخواند. او در شامگاه همان روز، خبرهای مربوط به پیشروی قوای شوروی و بریتانیا را به سوی تهران دریافت کرد.

چرا «زیست‌محیطی» نادرست است و باید «محیط‌زیستی» گفت؟
مهدی کلاهی

در سال‌های اخیر در متون رسمی و رسانه‌ای، واژه «زیست‌محیطی» به‌طور گسترده استفاده می‌شود. با این حال، اگر به منطق دستور زبان فارسی و ریشه‌شناسی واژگانی دقت کنیم، روشن می‌شود که این ترکیب، نه از نظر زبان‌شناسی و نه از نظر مفهومی، چندان درست و بومی نیست و شکل دقیق‌تر و علمی‌تر آن «محیط‌زیستی» است.

۱. ساخت اضافه در فارسی
در فارسی، ترکیب «محیط‌زیست» به‌صورت مضاف و مضاف‌الیه ساخته شده است:
• «محیط‌زیست» = محیطِ زندگی.
در اینجا «محیط» هسته یا موصوف است و «زیست» به‌عنوان مضاف‌الیه نقش توصیفی دارد. اگر بخواهیم این ترکیب را به صفت تبدیل کنیم، قاعده طبیعی فارسی آن است که از هسته صفت بسازیم و وابسته را به‌صورت پسین حفظ کنیم:
• حقوق بشر → حقوق بشری
• محیط‌زیست → محیط‌زیستی
بنابراین «محیط‌زیستی» ترکیب درست است.

۲. جایگاه صفت و موصوف
در فارسی، صفت پس از موصوف می‌آید و جابه‌جایی این ترتیب خلاف قاعده است. ترکیب «زیست‌محیطی» در عمل موصوف و صفت را وارونه کرده است؛ گویی ابتدا «زیست» آمده و بعد «محیطی» به‌عنوان صفت آن اضافه شده. این ساخت غیرطبیعی است و در نثر فارسی سنتی جایگاهی ندارد.

۳. ابهام معنایی «زیست‌محیطی»
واژه «زیستی» در فارسی معمولاً بار معنایی «بیولوژیک» یا «مربوط به حیات» دارد (مثل علوم زیستی). ترکیب «زیست‌محیطی» به همین دلیل بیشتر رنگ و بوی «بیولوژیکی-محیطی» (environment of life) یا مفهومی نزدیک به زیست‌شناسی (bio-environmental) پیدا می‌کند، نه آنچه ما در سیاست‌گذاری، آلودگی‌ها یا قوانین حفاظت از محیط‌زیست در نظر داریم.
در مقابل، «محیط‌زیستی» دقیقاً به آنچه در فارسی منظور است اشاره دارد: اموری که به محیط‌زیست (در معنای انسان‌ساخت آن) مربوط می‌شود، مانند آلودگی هوا، مدیریت پسماند یا سیاست‌های توسعه پایدار.

۴. نکته معناشناسی «محیط‌زیست»
خودِ اصطلاح «محیط‌زیست» از ابتدا مفهومی انسان‌ساخت بوده است؛ وقتی می‌گوییم «محیط‌زیست»، منظورمان محیطی است که انسان در آن زندگی می‌کند و پیامدهای آن بر جامعه انسانی. مثلاً ما نمی‌گوییم «محیط‌زیست گوسفند» بلکه می‌گوییم «محیط گوسفند». بنابراین هنگامی که از مسائل و سیاست‌های مرتبط صحبت می‌کنیم، تاکید بر «محیط» است و ترکیب درست، «محیط‌زیستی» خواهد بود.

۵. نتیجه‌گیری
بر اساس دستور زبان فارسی (اضافه و صفت)، منطق صفت و موصوف، و وضوح معنایی:
• درست: محیط‌زیستی (مثال: قوانین محیط‌زیستی، ارزیابی‌های محیط‌زیستی)
• نادرست یا غیردقیق: زیست‌محیطی (بار معنایی زیست‌شناسی دارد و خلاف ساخت دستوری است)
از این رو، توصیه می‌شود پژوهشگران، روزنامه‌نگاران و سیاست‌گذاران در متون رسمی از واژه محیط‌زیستی استفاده کنند و از به‌کار بردن «زیست‌محیطی» که ترجمه‌گرایانه و ناصحیح است، پرهیز نمایند.

سخنان زنده یاد پرویز ناتل خانلری درباره ایران و وحدت ملی آن

پرویز ناتِل خانلَری از اهالی ناتل نور مازندران، استاد دانشگاه و ادیب، سیاست‌مدار، زبان‌شناس، نویسنده و شاعر معاصر ایرانی بود که در سال ۱۳۶۹ درگذشت. او در ساده کردن مسائل دشوار و پیچیدهٔ زبان مهارت داشت.
# ایران شناسی

فیلم برگرفته از کانال چراغداران


https://www.group-telegram.com/RURALRESEARCHS.com

روستای الهیه شمال تهران؛ ۸۰ سال پیش

الهیه امروز با برج‌ها و ساختمان‌های مدرن شناخته می‌شود، اما در گذشته چهره‌ای کاملاً متفاوت داشت؛ باغ‌های سرسبز، خانه‌های ییلاقی و طبیعتی آرام، هویت اصلی این محله بودند.
برج‌سازی در دهه ۵۰ آغاز شد و کم‌کم جای درختان و باغ‌ها را گرفت. در این تصویر قدیمی از ۸۰ سال پیش، الهیه را در روزگاری دیگر می‌بینید.

✅ روستای دره تِفی شهرستان مریوان برای یک جفت لک‌لک مهاجر که به مناطق گرمسیر عربستان مهاجرت می‌کردند، یک لانه ساختند، بقیه لک‌لک‌ها هم اعتماد کردند و این روستا را برای گذرندان فصل گرما، تخم‌گذاری و بزرگ کردن جوجه‌ها انتخاب کرده‌اند.

🔸اعتماد بین لک‌لک‌ها و اهالی این روستا، منجر به سکنای  ۸۰۰ لک‌لک در سال‌های  اخیر شده است.

🔸اهالی روستا تیرهای بلندی ساخته و نصب کرده‌اند تا مکانی مناسب برای آشیانه آنها باشد و از خطر برق گرفتگی روی تیرهای برق در امان باشند .
در مریوان بازار فروش پرندگان مهاجر در کار نیست، و فسنجان لک لک هم پخته نمی‌شود!   از تفنگ‌های تک‌لول و دو‌لول ایرانی، ترک، روس، بلژیک و فرانسه هم خبری نیست! 

👤 به قول سهراب:
روشنی را بچشیم.
شب یک دهکده را وزن کنیم، خواب یک آهو را. گرمی لانه لک لک را ادراک کنیم..
کانال جغرافیدانان ایران

🔷انجمن جامعه شناسی ایران، گروه جامعه‌شناسی کشورهای اسلامی با همکاری گروه «آینده‌پژوهی»، انجمن «ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی» و  گروه «مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی»، برگزار می کنند:

➖ همایش تخصصی:

             «ایران و فاجعه کم آبی؛
         زمینه‌ها، پیامدها و راهکارها»

سخنرانان:

🎙دکتر مسعود تجریشی
عضو هیأت علمی دانشگاه

🎙دکتر بهرام طاهری
استاد دانشگاه و مشاور نکسوس مراکز علمی، سیاستگذاری و اقتصادی

🎙دکتر اطهره نژادی
مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی ایران

🎙دکتر بنفشه زهرایی
استاد و رئیس موسسه آب دانشگاه تهران

🎙دکتر کاوه فرهادی
عضو هیأت علمی دانشگاه و آینده پژوه

🎙دکتر حسین اینانلو
دکترای اقلیم‌شناسی و استاد دانشگاه آزاد قزوین

🗓ساعت ۱۷ تا ۲۰، روز چهارشنبه ۲۶ شهریور ماه ۱۴۰۴.
📍تهران، خیابان جلال آل احمد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، سالن کنفرانس انجمن جامعه‌شناسی ایران.

حضور برای عموم آزاد است.

🔹ارتقای رتبه مجله «توسعه محلی (روستایی ـ شهری)» دانشگاه تهران به سطح «الف»

بر اساس آخرین به‌روزرسانی سامانه رتبه‌بندی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجله «توسعه محلی (روستایی ـ شهری)» دانشگاه تهران موفق به کسب رتبه «الف» شد.

https://news.ut.ac.ir/fa/news/49341

با آمار زیادی از روستاهای خالی از سکنه روبه‌رو هستیم

معاون امور توسعه روستایی ریاست جمهوری در گفت‌گو با ایسنا:
برای احیای ۷۰ هزار واحد تولیدی در کشور سامانه احیای واحدهای راکد راه‌اندازی شده است.

با پنج بانک برای ارائه تسهیلات به این واحدها قرارداد کرده‌ایم.

با آمار زیادی از روستاهای خالی از سکنه روبه‌رو هستیم.

اشتغال و نبود اقتصاد پایدار دلیل خالی بودن روستاها از سکنه است.
شرح و فیلم گفتگو در لینک زیر 👇

isna.ir/xdV4tX
@isna94

✅ روستای زمار در موصل بعد از ۴۰ سال از دل آب بیرون آمد
این اتفاق بعد از خشکسالی شدید و کم آب شدن سد موصل اتفاق افتاد
اهالی سابق این روستا بعد از ۴ دهه موفق شدند به روستای خود سر بزنند.

✅ روستای دره تِفی شهرستان مریوان برای یک جفت لک‌لک مهاجر که به مناطق گرمسیر عربستان مهاجرت می‌کردند، یک لانه ساختند، بقیه لک‌لک‌ها هم اعتماد کردند و این روستا را برای گذرندان فصل گرما، تخم‌گذاری و بزرگ کردن جوجه‌ها انتخاب کرده‌اند.

🔸اعتماد بین لک‌لک‌ها و اهالی این روستا، منجر به سکنای  ۸۰۰ لک‌لک در سال‌های  اخیر شده است.

🔸اهالی روستا تیرهای بلندی ساخته و نصب کرده‌اند تا مکانی مناسب برای آشیانه آنها باشد و از خطر برق گرفتگی روی تیرهای برق در امان باشند .

https://www.group-telegram.com/RURALRESEARCHS.com

✅ روستای خوردین از روستاهای نزدیک به تهران قدیم بوده‌است. محله شهرک غرب روی این روستای قدیمی بنا شده‌است. اکنون ممکن است شهرسازی جدید شهرک غرب برای بسیاری از مردم این تصور را ایجاد کند که این محله تهران هیچ نماد تاریخی و قدیمی ندارد، در حالی که بلوار خوردین (یکی از بلوارهای اصلی شهرک غرب) که میدان صنعت را به خیابان‌های ایران زمین، هرمزان و بلوار دادمان (پونک باختری) متصل کرده، در روزگار قدیم روستایی خوش آب و هوا به همین نام بود؛ روستایی که هنوز می‌توان آثارش را در درخت‌های تنومند حاشیه بلوار و شرشر جوی زلال بازمانده از قنات روستا دید؛ روستایی که سالهاست فراموش شده و از آن جز نامش یعنی خوردین چیزی نمانده‌است.

https://www.group-telegram.com/RURALRESEARCHS.com

✅ روستای حیرت انگیز و باستانی کوبلان "کهبنان" در شهرستان میانه که در منطقه حفاظت شده دربند مشکول قرار گرفته ولی در بخش آذربایجان شرقی هست و در نزدیکیش هم پل تاریخی پردلیس قرار داره و یک جای فوق العاده زیباست و از تبریز 3 ساعت راهه و ورودی روستا دو تونل عجیب و زیبا وجود داره که برای سد شهریار در نظر گرفته شده و خود روستا هم به مرمت و استحکام سازی نیاز داره تا از بین نره، خانه های تاریخی عجیب در بالای پرتگاهها، واقعا حیرت انگیزه!

https://www.group-telegram.com/RURALRESEARCHS.com

طلسم ۱۲ ساله شکست/ تیم ملی کشتی آزاد ایران قهرمان جهان شد

🔹تیم ملی کشتی آزاد ایران در پایان رقابت‌های ۸ وزن قهرمانی جهان ۲۰۲۵ در زاگرب کرواسی، صاحب یک مدال طلا، یک نقره و ۳ برنز شد تا بالاتر از آمریکا به عنوان قهرمانی زودهنگام جهان دست یابد.

🔰ژاله آموزگار در نشست «اسطوره و ایران»:
ایران نمی‌میرد

🔸اسطوره‌پردازان، نخستین آغازگران تاریخ، هنر و ادبیات بودند

🔸اسطوره چه فایده‌ای دارد؟

🔸ژاله آموزگار در نشست «اسطوره و ایران» گفت: هر گاه به اوج ناامیدی می‌رسم و در این محافل شرکت می‌کنم با خودم می‌گویم که «ایران نمی‌میرد» تا به امروز ایران حفظ شده است و این جمع فرهیخته نشان می‌دهد که: «ایران نخواهد مُرد».

🔸باید بین اسطوره و افسانه فرق گذاشت افسانه از یک قماش نیستند. اسطوره سامانه جهان‌شناختی است و افسانه بی سامان و پراکنده است. افسانه‌ها از اسطوره‌ها می‌توانند بهره‌مند شوند.

🔸اسطوره با حماسه نیز فرق دارد و در حماسه خدایان پهلوان می‌شوند.

🔸مردمان اندیشمندی بودند که در هزاره‌های پیشین زندگی می‌کردند و به شکل ناخودآگاه اسطوره‌ها را می‌آفرینند و چون آن را تکرار می‌کنند به آرامش می‌رسند.

🔸ما تا ندانیم که بوده‌ایم، نمی‌توانیم بدانیم که هستیم نمی‌توانیم بدانیم کجا می‌رویم مگر آنکه بدانیم چگونه به جایی که هستیم رسیدیم؟

ibna.ir/x6C3T

@ibna_official

روستاهای شرق چین
هر روستایی به طور منظم خانه و زمین خود را دارد.

https://www.group-telegram.com/RURALRESEARCHS.com