group-telegram.com/Shabkhwan/258
Last Update:
میهن
مقالهٔ درخشان استاد ابراهیمِ پورداوود دربارهٔ ریشه و پیشینهٔ واژهٔ «میهن» در ایران را به‌ضمیمه منتشر کرده‌ام. در این مقاله ــــ‌مانندِ دیگر مقالاتِ استاد پورداوود‌ــــ به‌اندازهٔ یک کتاب مطلب و نکته هست. این واژه از کجا آمده؟ قدیمی‌ترین سوابقش در کدام متن یا کتیبه است؟ در نامِ کدام شهرها حضور دارد؟ تلفظش چقدر و چگونه دگرگون شده؟ تفاوتش با «وطن» چیست و چرا بهتر است میهن به کار برد به‌جای وطن؟ پاسخِ استاد پورداوود به این پرسش‌ها و بیش از اینها در این مقاله هست. احتمالاً روزی که این مقاله را می‌نوشته نمی‌توانسته تصور کند (شاید هم می‌توانسته) که یک قرن بعد «میهن‌دوستی» و «میهن‌پرستی» چه جایگاهی در کشورش خواهد یافت.
اولْ این مقاله را بر اساسِ نسخه‌ای اینترنتی حروفچینی کردم که پرغلط بود و کار را دشوار می‌کرد. بعد از بازخوانیِ نکته‌سنجانهٔ دوستِ دانشورم آرامِ قریب بهره‌مند شدم تا به نسخه‌ای منقح از مقاله نزدیک شویم. و دست‌آخر دوستِ گرانقدرِ دیگری که ناگزیر از ذکرِ نامِ عزیزش می‌پرهیزم متن را موشکافانه با نسخه‌ای معتبر از یک گزیده‌مقالهٔ منتشرشده در انتشاراتِ دانشگاهِ تهران (چاپِ سالِ ۲۵۳۵ شاهنشاهی / ۱۳۵۵ خورشیدی، زیرِ نظرِ بهرامِ فره‌وشی) تطبیق داد و کار سرانجام تمام شد.
مادرم سالی یک بار غذای محبوبِ پدرِ درگذشته‌اش را با وسواس و عشق می‌پزد و به دوستانش می‌دهد. رسمی باستانی به نظر می‌رسد و خیال‌انگیز است. گویی شمه‌ای از وجودِ غایبِ او را در جانِ دوستانش می‌ریزد. می‌شود همین کار را با مقالاتِ درگذشتگانِ بزرگِ این کشور کرد. سالی یک‌بار، ماهی یک‌بار.
امیدوارم کسانی که این مقاله را می‌خوانند همّت کنند و دست‌به‌دست کنند تا دیگران نیز بتوانند به آن دسترس پیدا کنند. نیز امیدوارم که مقالاتی همچون این مقالهٔ درخشان که گردِ زمان بر خود گرفته‌اند، با همتِ میهن‌دوستان به‌طرزی شایسته تدوین و بازنشر شوند. حالا شاید بیش از هر زمانی به گفته‌ها و نوشته‌های پدرانِ بنیانگذارِ ایرانِ مدرن نیاز داریم. به‌زودی مقالاتِ دیگری از این دست در شب‌خوان منتشر می‌کنم.