⚫️ ДАННИНГ-КРЮГЕР ЭФФЕКТИ ЁХУД ЧАЛА МУЛЛАЛИК СИНДРОМИ

Даннинг-Крюгер эффекти — билимсиз ёки тажрибасиз одам ўзининг билимсизлигини англай олмаслиги, натижада ўз билим ва малакасини ҳаддан ташқари юқори баҳолаш ҳолатидир.

Бу атама Дэвид Даннинг ва Джастин Крюгер исмли икки америкалик психолог томонидан 1999 йилда илмий асосланган.
Улар ўз тадқиқотларида аниқладиларки:
• Кам билимга эга одамлар ўз салоҳиятини ўта юқори баҳолайдилар.
• Юқори билимли одамлар эса, аксинча, ўз билимини кам баҳолашга мойил бўладилар, чунки улар мураккабликни англайди.

📌 Симптомлари:
1. Тажрибасиз бўлса-да, ўзини мутлақ ҳақ деб ҳисоблаш
2. Ҳар соҳада ўзини мутахассис ҳисоблаш
3. Танқидни қабул қилмаслик, ҳасад деб ўйлаш
4. Билимли мутахассисларни ноўрин танқид қилиш, камситиш
5. Қаттиқ ишонч билан нотўғри маълумот тарқатиш
6. Хато қилаётганини англамаслик


📌 Мисоллар:
• Бирор шахс интернетда 2-3 мақола ўқиб, ўзига “тиббиёт бўйича етарлича тушунчага эгаман” деб ҳисоблайди.
• Бизнес ҳақида 1-2 та китоб ўқиб, “мен энди бизнес маслаҳатчи бўлсам бўлади” деб ўйлайди.
• Сиёсат ёки тарих ҳақида 2-3 та китоб ўқиб “Мен энди одамларга ақл ўргатадиган мутахассис бўлдим” деб ишонади.
• 3-4 йил диний илм ўқиб, арабча мутолааси чиққач “Мен энди ҳар қандай масалада гапироладиган олим бўлдим” деб ўйлайди.

📌 Зарарлари:
1. Хато қарорлар — нотўғри хулосалар ва қарорлар шахс ва жамият ҳаётида салбий оқибатларга олиб келади.
2. Танқидни қабул қилмаслик — "Мен биламан!" деган ишонч уни янглиш фикрларига қаттиқ ёпишиб олишига сабаб бўлади.
3. Ўрганишга мойиллик йўқолади — агар киши ўзини «биламан» деб ўйласа, у янги билимга эҳтиёж сезмайди.
4. Жамиятда нотўғри йўлланмалар — одамлар фейк экспертларга ишониб, саломатлик, молиявий ёки диний жиҳатдан зарар кўради.
5. Ўзини ҳар соҳага уриш – халқда “устоз кўрмаган шогирд ҳар мақомга йўрғалар” дейишади.

📌 Олдини олиш йўллари:
• Ҳақиқий мутахассислардан илм олинг.
• Бошқаларнинг фикрини эшитинг ва танқидни қабул қилишни ўрганинг.
• Ўзингизни баҳолашда танқидий ёндашинг. Ҳар доим сўранг: «Шу ҳақда етарлича билимим борми?»
• Илмни доимий равишда чуқурлаштиринг.
• Тажриба ва билим ошган сари камтарликни оширинг.

🔺 Ибн Таймия деди: “Дунёни энг кўп бузадиганлар чала мутакаллим, чала фақиҳ, чала табиб, чала наҳвий. Биринчиси динни бузади, кейингиси шаҳарларни бузади, кейингиси баданларни бузади, кейингиси тилни бузади”. (Мажмуъул фатово, 5)

🚀 @basirat2025 – каналимизга аъзо бўлинг

#ЧАРЧАДИМ_ТЎЙДИМ

Борлиқни "Яратган", қонун ҳам битди,
Қуллари бош тортиб, туғёнга кетди,
Дедилар "шариъат ҳурликнинг зидди",
Мен куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Аллоҳ буюргандек яшолмай қўйдим.

Аллоҳнинг фарзига бермаслар имкон,
Исломнинг йўлига, қопланди тикон,
Шунчалар жонимга, тегди бу макон!
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Холиқнинг амрида, яшолмай қўйдим!

Мода деб аталди, очиқ сийналар,
Ҳаёнинг пардаси, бўлди қиймалар,
Бу ҳолга гувоҳ бу, виждон қийналар,
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Муслимман, мўминдек яшолмай қўйдим!

Динини ушлаган, чўғни чангаллар,
Ғурбат соҳилига, тушди лангарлар,
Ортмоқда исломга, қарши жангарлар,
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Аллоҳнинг амрида, яшолмай қўйдим!

Ёт каби бегона, жоҳил, қондошлар,
Бидъатчи, ҳақ йўлга, отади тошлар,
Катталар бош бўлиб, бузилган ёшлар,
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Набийга эргашиб, яшолмай қўйдим!

Юрагим эзилиб, қон бўлди дилим,
Бир ечим топгани, йўқ менда билим,
Бошимга етмаса, кошки бу тилим,
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Қуръон буюргандек, яшолмай қўйдим!

Яратган гувоҳдир, кўнглим сирига,
Кетолсам қанийди, ислом ерига,
Фатҳия ғам чексин, қайси бирига?,
Бу куфр диёрдан, чарчадим, тўйдим,
Динимга эргашиб, яшолмай қўйдим!

🖋Фатҳия Туркистоний

29. 04. 2024

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Муҳаммад ибн Иброҳим Бушанжий раҳимаҳуллоҳ айтди:

قال محمد بن إبراهيم البوشنجي: «سمعت أحمد يقول: تقربوا إلى اللَّه ببغض أهل الإرجاء، فإنه من أوثق الأعمال إلينا».

«طبقات الحنابلة»، 2/ 226.

«Аҳмад (ибн Ҳанбал)нинг шундай деганини эшитдим: «Аллоҳга иржо аҳлига нафрат қилиш билан яқинлашинг. Албатта, бу биз учун энг мустаҳкам амаллардан».

📔 «Табақотул ҳанабила», 2/226.

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

🔊Ал-Азҳарнинг ашъарий шайхи:

⚔️ Шиалар ҳақида: «Шиалар – бизнинг мусулмон биродарларимиз, биз уларни такфир қилмаймиз. Ҳаммада ҳам хато бор, шиаларда ҳам, ибодийларда ҳам хато бор. Одамий бўлиш керак…»

🔵🔵Яҳуд ва насронийлар ҳақида: «Биз билан аҳдлашган яҳудий биродарларимиз ҳам, турли мазҳаб ва черковларга мансуб насронийлар ҳам кофир эмаслар…»

☝️ Салафийлар ҳақида: «Аллоҳга қасамки, уларнинг эътиқодлари "Тоҳа" сурасида айтилган самарияликнинг эътиқодига ўхшайди. У Исроил ўғиллари унга сажда қилишлари учун бузоқ шаклидаги ҳайкал ясаган ва бу ҳозирги салафийларнинг худоси бўлган худо.
Мен ҳозир очиқчасига айтаман: Салафийлар жасадга эга бўлган Лотга ибодат қилишади, биз эса Аллоҳга ибодат қиламиз.
Бу эътиқоддаги салафийлар кофирдир. Яъни ваҳҳобийлар исломни ёмон кўрадилар».

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Ибн Қоййим роҳимаҳуллоҳ айтади:
«Ширк ва тоғут масканларини йўқ қилишга қодир бўлинса, уларни бир кун ҳам сақлаб қолиш жоиз эмас. Чунки булар куфр ва ширк рамзларидир ва энг оғир мункар ҳисобланади. Демак, уларни йўқ қилиш имкони бўла туриб сақланиб қолиши мутлақо мумкин эмас. Бу ҳукм қабрлар устида қурилган мақбараларга ҳам тааллуқли бўлиб, улар бутлар ва тоғутлар сифатида Аллоҳдан бошқаларга ибодат қилиш учун қабул қилинган. Шунингдек, улуғлаш ва барака талаб қилиш, назр қилиш ва ўпиш мақсадида қўйилган тошлар ҳам шулар жумласидандир. Агар уларни йўқ қилиш имкони бўлса, ер устида уларни сақланиб туриши жоиз эмас. Уларнинг кўпчилиги Ал-Лот, Ал-Уззо ва учинчи бут Манот каби даражада ёки улар (мақбаралар) орқали қилинаётган ширк ундан ҳам оғир бўлиши мумкин. Вааллоҳул мустаан».

📚 «Заадул маъод», 3/443

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Шайх Муҳаммад ибн Абдул Ваҳҳобни хавориж деб атаган "олимлар" кимлар аслида?

Кўпинча шундай ҳолатга дуч келамизки, адашган йўл тарафдорлари шайх Муҳаммад ибн Абдул Ваҳҳоб ва унинг издовчиларини хавориж деб атаган баъзи шахсларнинг сўзларини далил сифатида келтирадилар. Улар орасида энг кўзга кўринган шахслардан бири — Ибн Обидин ал-Ҳанафий ал-Мотуридий бўлиб, у Усмонли империясининг йирик уламоларидан ва ҳанафий мазҳабининг сўнги муҳаққиқи саналади.
У Муҳаммад ибн Абдул Ваҳҳоб ва унинг тарафдорларини хавориж деб атаб, уларнинг ҳамда Наҗд амирлиги аҳолисининг қонини ҳалоллаган. Айнан унинг фатволарига таянилган ҳолда Усмонли қўшинлари шайх қурган давлатга қарши уруш бошлаган. Бу уруш оқибатида кўплаб қон тўкилган, аёллар зўрланган, болалар эса қулликка олинган.

Аммо Ибн Обидиннинг ўзи ким? У қандай ақида эгаси бўлган? Бу саволга жавоб топиш учун унинг «Ижобатул Ғавс» номли асарига назар ташлаймиз. Ушбу китобда суфий авлиёлар — «қутблар», «ғавслар», «нужабо» ва «нуқабо» ҳақида сўз боради.

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Ибн Обидин ўзининг ушбу китобини ёзишдан аввал ўтмишда ундан аввал ўтиб кетган арвоҳлардан руҳсат сўрагани ҳақида айтади:
«Мен баъзи обрўли зотларнинг сўрови асосида бир рисола тузган эдим. Бу рисолада ҳар бир замон ва даврда мавжуд бўладиган Қутб (руҳий раҳбар) ҳақида, шунингдек Абдоллар, Нуқаболар ва Нужаболар ҳақида ва уларнинг сони ҳақида баён қилишга ҳаракат қилдим.

Мен бу ишга уларнинг (ўлиб кетган авлиёларнинг) мукаррам хузурларидан рухсат сўраб, Фотиҳа сурасини уларнинг пок руҳларига бағишлаб ўқидим ва шундан сўнг шошилинч равишда ёзишга киришдим».

📓 «Ижобатул ғовс».

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Ибн Обидин китобининг бошқа жойида сўфийлар эътиқодидаги авлиёларнинг "Бадал" (ўринбосар) деган тоифасини тушунтириб шундай дейди:
«Шайх Шаҳоббиддин Мунийнийнинг Аллоҳни таниган ориф Ибн Аробийдан нақл қилади:
«Агар бадал бир жойдан бошқа жойга кўчса, у жойда ўзининг руҳоний ҳақиқати (маънавий моҳияти)ни қолдиради. У ҳақиқат ўша муқаддас шахс тарк етган жой аҳлининг руҳлари учун йиғилиш нуқтаси бўлади. Агар ўша жой аҳлида бу шахсга нисбатан кучли соғинч ва иштиёқ пайдо бўлса, бадал томонидан қолдирилган ўша руҳоний ҳақиқат уларга моддий шаклда (яъни ҳақиқий инсонга айланган ҳолда) намоён бўлади ва улар билан гаплашади, улар ҳам у билан сўзлашадилар, холбуки ўша авлиёнинг ўзи у ерда йўқ бўлади».

📓 «Ижобатул ғовс».

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

13 йилдан бери ота-онасини бағрига босмаган мужоҳид йигит

Сурия аэропортлари очилганидан сўнг, айрим мужоҳидларнинг ота-оналари фарзандлари билан дийдорлашгани, Дамашқ шаҳрига кела бошлади…

🪶 (Ушбу канал майдондаги бирон бир жамоага таассублиги йўқ. Илло ҳаққа ва унинг аҳлига таассублик қиламиз!)

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Мотуридийлар имоми Ибн Обидин яна шундай дейди:
«Аллоҳ таоло яратиш ва амр оламларида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қалбидан азизроқ, шарафлироқ, улуғроқ ва нозикроқ нарса яратмаган.

Пайғамбарлар, фаришталар ва авлиёларнинг қалблари У зотнинг қалбига нисбатан, худди бошқа сайёраларнинг қуёшга нисбатан бўлган ёруғлиги кабидир.

Эҳтимол, бундан мақсад шунки, Пайғамбар алайҳиссалом Аллоҳ таолонинг барча сифатларининг тўлиқ зоҳири бўлган зот эдилар. Бошқалар эса фақат баъзи сифатларнинг зоҳири бўлади».

📚 «Ижобатул ғовс».

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

🔊 Озода Нурсаидованинг 10 кунлик концерт дастуридан олдин ёзилган эҳсон дастурхони бошида Қобил қори дуо қилди.

"Мусаппо осмонимизнинг таниқли ва халқ эъзозлаган уламосининг башарасидан ёйилган нурдан, ҳатто Озодани кўзлари қамашиб, ерга қараб олди-я…"

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

Имом Ибн Касир роҳимаҳуллоҳ ашъарийларнинг ҳукумат орқали аҳли суннага қилган зулмлари ҳақида шундай дейди:

ويقال: إِنه كان قد عزم في هذه السنة على إِخراج الحنابلة من بلده، ويكتب إِلى بقية إِخوته [أن يخرجوهم من بلادهم]، وشاع [ذلك عنه، وسُمع منه وذاع، وصرح به] وكل ذلك من معلّميه وخلطائه وعشرائه من الجهمية، وقلة علمه بالقرآن وبالحديث، فلما وقع [منه هذا ونوى هذه النية القبيحة الفاسدة أهلكه الله ودمره سريعًا، وعظم] قدر الحنابلة [بين الخلق] بديار مصر والشام، عند الخاص والعام. وقيل: إِن بعض صالحيهم دعا عليه، فما هو إِلا أن خرج إِلى الصيد فكان هلاكه سريعًا. فالله أعلم

«Айтилишича, (Миср ҳукмдори Азиз) шу йили ўз юртидан ҳанбалийларни ҳайдаб чиқаришга қарор қилган ва ўзининг бошқа ака-укаларига ҳам уларни ўз юртларидан ҳайдаб солишларини тайинлаб мактуб ёзган. У буни очиқ-ойдин айтди ва бу гап тарқалди. Ва бу қарор унга яқин бўлган жаҳмий устозлари, дўстлари ва атрофидагиларидан келганди, чунки унинг ўзи Қуръон ва ҳадис илмида заиф эди.

Ушбу ёмон ва қабиҳ ниятни кўнглига тугиб, бу ишни амалга оширмоқчи бўлганидан сўнг, Аллоҳ уни тез орада ҳалок қилди. Шу билан ҳанбалийларнинг мақоми Миср ва Шомда, омма ва хослар орасида юксалди.

Шу ҳам айтиладики: Ҳанбалийлардан солиҳ зотлардан бири унга қарши дуо қилган экан ва шу дуодан сўнг, у овга чиққан ва тезда ҳалок бўлган».

📚 «Ал-бидоя ван ниҳоя», 14/446.

www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة

💭 Агар ёзсак…

Бизни суйган ёки суймаган кишиларни розилиги бизга муҳим эмас, яқин бўлсин ёки бизга узоқроқ бўлиб ғазаб қилиши ҳам муҳим эмас. Биз ёзганларимиз билан одамларни атрофимизга тўплаб ёки қочиришимиз ҳам биз учун муҳим эмас! Биз жамоат тўплашга ҳарис бўлганимиздек, одамларни ажратиб фарқлаб олишга ҳам ҳарисмиз. Ҳақ аҳли Аллоҳнинг метин арқонига маҳкам боғланиб, бирлашиши муҳим бўлганидек, яхшилардан ёмонларни ажратиб олиш, сафларни тозалаш ҳам муҳимдир, ҳамда шунчаки қуруқ даъво қиладиганлар билан чиндан жон куйдирадиганларни ажратиб олиш ҳам.

🪶 Шайх Абу Муҳаммад Мақдисий (ثبته الله وحفظه)

♡ㅤ  ⎙     ⌲
ˡᶦᵏᵉ   ˢᵃᵛᵉ  ˢʰᵃʳᵉ

❕ Бошланғич араб тилини ўрганиш ниятида бўлганлар учун…

Ибн Обидин ал-Мотуридий давом этар экан, энди сўфий авлиёлар Аллоҳдан келадиган катта бало офатларни ўзлари бошқариб инсоният орасида енгиллатиб беришини даъво қилади ва шундай дейди:
«Қутби замонга нима нозил бўлади ва у унга нозил бўладиган нарсани қандай тасарруф қилади.

Саййид Абдулваҳҳоб Шаъроний «Жавоҳир ва дур» асарида шундай дейди: «Мен шайхимиздан сўрадим: «Одамларга тушадиган мусибатлар Қутби замонга ҳам тушадими ва у орқали тарқаладими? Яъни, унга неъматлар ва ёрдамлар келгани каби, мусибат ҳам тушадими? Ёки тажаллий фақат неъматлар билангина боғлиқми?»

У зот дедилар: «Ҳа, Қутбга ер аҳлига тегишли бўлган мусибатлар ҳам нозил бўлади, сўнг у орқали тарқатилади.
Агар унга бир бало тушса, у бунга қўрқув ва қабул билан юзланади, сўнг Аллоҳ таоло Лавҳул-Маҳфузда нимани намоён қилишини кутади.
Ва (у Қутби замон) тўлиқ эркинлик ва очиқлик билан намоён бўладиган махсус бир собитликни (Аллоҳнинг ҳукмини) кутади.

Агар у учун (балони) ўчириб ташлаш ва алмаштириш (яъни, тақдирда ўзгариш) маълум бўлса, у Аллоҳ таолонинг ҳукмини бажаради ва уни силсила йўлидаги бошқа авлиёлар орқали амалга оширади.
Бу кишилар — Унинг ҳузури (мажлиси)нинг мутаваллилари бўлиб, улар бу ишнинг Қутбдан келаётганини англамайдилар, балки Аллоҳдан деб билишади.
Агар унга (бу бало-мусибатнинг) собитлиги ва ўчирилмаслиги маълум бўлса, у буни ўзидан кейинги энг яқин даражадаги иккита имомга топширади ва улар буни кўтарадилар.
Сўнг бу имомлар уни яна ўзларига яқинроқ бўлган тўртта авлиё — "автод"га топширадилар. Шундай қилиб, бу ҳолат Қутби замон доирасидаги барча кишиларга етиб боради.
Агар у ҳолат енгиллашмаса, бу юк алоҳида кишилар ва бошқа орифларга тарқатилади, сўнг оддий мўминлар орасидаги якка шахсларга тарқатилади. Токи Аллоҳ таоло бу мусибатни улар орқали кўтариб, енгиллик бермагунча».

📓 «Ижобатул ғовс».

✈️ www.group-telegram.com/antibidia.com الرَّدُ عَلى المُبْتَدِعَة