دیدن

یادداشت هشتم

همبستگی ملی، چگونه احیا شد و چطور باید آن را درک کرد؟

✍سیامک مهاجری

بخش اول1⃣

آنچه اسرائیل و انتظاری که از اعتراضات اجتماعی، هم‌زمان با یورش غیرقانونی و غافلگیرانه‌اش در محاسباتش لحاظ نکرده بود، همان خطایی بود که هم‌زمان، اپوزیسیون خارج‌نشین نیز در تحلیل اعتراضات و حتی جمهوری اسلامی در سیاست‌گذاری‌های سال‌های اخیر توجه جدی‌ای به آن نداشتند، که در ادامه به توضیح آن خواهم پرداخت. اشتباهی که همچنان در ادارک هرسه جریان از مفهوم مردم و تصور یکپارچه از آنها به چشم می‌خورد.

⬅در سال‌های اخیر، بخشی از مطالعات من در زمینهٔ قشربندی اجتماعی، معطوف به مفهومی بود که می‌توان آن را «اقشار خاکستری» نامید؛ مفهومی که گاه با اصطلاحاتی چون Silent Majority یا «اکثریت خاموش» نیز از آن یاد می‌شود و در حاشیه مطالعات علوم اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اگرچه این اصطلاح در قرن نوزدهم برای اشاره به مردگان به‌کار می‌رفت، اما نخستین‌بار توسط ریچارد نیکسون در سوم نوامبر ۱۹۶۹ و در جریان جنگ ویتنام وارد ادبیات سیاسی شد و به شهروندانی اشاره داشت که بنا به تصور او از سیاست‌هایش حمایت می‌کردند، اما بی‌صدا بودند و اعتراض خود را علنی نمی‌کردند.

✴در یک تعریف کلی و ساده، می‌توان گفت قشر خاکستری یا اکثریت خاموش، بخشی از جامعه‌اند که ممکن است جهان‌بینی‌های متمایزی داشته باشند، اما نکتهٔ مهم این است که فاقد نمایندگی در ساختارهای نهادی‌ هستند، در بازنمایی‌های رسانه‌ای و گفتمان عمومی نامرئی‌‌اند، در هیاهوی رسانه‌ای مورد توجه قرار نمی‌گیرند، در محاسبات جایی ندارند و کمتر به نقش تعیین‌کنندهٔ آن‌ها در بزنگاه‌های تاریخی توجه می‌شود.

🔹از مهم‌ترین خصیصه‌های این گروه، می‌توان به دینامیسم و پویایی بالا، سیالیت در نگرش‌ها و رفتارهای پیش‌بینی‌ناپذیرشان اشاره کرد. از همین رو معمولاً نمی‌توان به‌راحتی واکنش آنان را در شرایط حساس حدس زد، اما دو ویژگی مهم آن‌ها قابل شناسایی است:

نخست، استقلال رأی خاموش
و دوم، نوعی محافظه‌کاری درونی

🔺که این هر دو، از نبود نمایندگی در ساختار نهادی نشأت می‌گیرد. امری که بسته به آرایش آنها در شرایط اضطراری، تصور یکپارچه‌ای از مردم را ایجاد و با تغییر شرایط، بعضا آن را اسقاط می‌کنند و منجر به تحلیل‌های نادرستِ فراوانی می‌شوند.

🔻پیش از این نیز، چه در اعتراضات ۱۴۰۱ و چه در سایر مناسبت‌ها، جسته و گریخته دربارهٔ اهمیت اقشار خاکستری سخن گفته‌ام. آنچه در ادامه می‌خوانید، بخشی از سخنرانی من در اردوی تابستانی سال گذشتهٔ دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در شهر ساری است که انتشار آن را در شرایط فعلی مناسب دیدم.

ادامه مطلب در یادداشت بعدی 👇👇


به دیدن بیا @BooF60

👍18👎1

www.group-telegram.com/us/boof60.com/828

954 viewsedited  Jun 29 at 13:09

یادداشت هشتم

همبستگی ملی، چگونه احیا شد و چطور باید آن را درک کرد؟

✍سیامک مهاجری

بخش اول1⃣

آنچه اسرائیل و انتظاری که از اعتراضات اجتماعی، هم‌زمان با یورش غیرقانونی و غافلگیرانه‌اش در محاسباتش لحاظ نکرده بود، همان خطایی بود که هم‌زمان، اپوزیسیون خارج‌نشین نیز در تحلیل اعتراضات و حتی جمهوری اسلامی در سیاست‌گذاری‌های سال‌های اخیر توجه جدی‌ای به آن نداشتند، که در ادامه به توضیح آن خواهم پرداخت. اشتباهی که همچنان در ادارک هرسه جریان از مفهوم مردم و تصور یکپارچه از آنها به چشم می‌خورد.

⬅در سال‌های اخیر، بخشی از مطالعات من در زمینهٔ قشربندی اجتماعی، معطوف به مفهومی بود که می‌توان آن را «اقشار خاکستری» نامید؛ مفهومی که گاه با اصطلاحاتی چون Silent Majority یا «اکثریت خاموش» نیز از آن یاد می‌شود و در حاشیه مطالعات علوم اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اگرچه این اصطلاح در قرن نوزدهم برای اشاره به مردگان به‌کار می‌رفت، اما نخستین‌بار توسط ریچارد نیکسون در سوم نوامبر ۱۹۶۹ و در جریان جنگ ویتنام وارد ادبیات سیاسی شد و به شهروندانی اشاره داشت که بنا به تصور او از سیاست‌هایش حمایت می‌کردند، اما بی‌صدا بودند و اعتراض خود را علنی نمی‌کردند.

✴در یک تعریف کلی و ساده، می‌توان گفت قشر خاکستری یا اکثریت خاموش، بخشی از جامعه‌اند که ممکن است جهان‌بینی‌های متمایزی داشته باشند، اما نکتهٔ مهم این است که فاقد نمایندگی در ساختارهای نهادی‌ هستند، در بازنمایی‌های رسانه‌ای و گفتمان عمومی نامرئی‌‌اند، در هیاهوی رسانه‌ای مورد توجه قرار نمی‌گیرند، در محاسبات جایی ندارند و کمتر به نقش تعیین‌کنندهٔ آن‌ها در بزنگاه‌های تاریخی توجه می‌شود.

🔹از مهم‌ترین خصیصه‌های این گروه، می‌توان به دینامیسم و پویایی بالا، سیالیت در نگرش‌ها و رفتارهای پیش‌بینی‌ناپذیرشان اشاره کرد. از همین رو معمولاً نمی‌توان به‌راحتی واکنش آنان را در شرایط حساس حدس زد، اما دو ویژگی مهم آن‌ها قابل شناسایی است:

نخست، استقلال رأی خاموش
و دوم، نوعی محافظه‌کاری درونی

🔺که این هر دو، از نبود نمایندگی در ساختار نهادی نشأت می‌گیرد. امری که بسته به آرایش آنها در شرایط اضطراری، تصور یکپارچه‌ای از مردم را ایجاد و با تغییر شرایط، بعضا آن را اسقاط می‌کنند و منجر به تحلیل‌های نادرستِ فراوانی می‌شوند.

🔻پیش از این نیز، چه در اعتراضات ۱۴۰۱ و چه در سایر مناسبت‌ها، جسته و گریخته دربارهٔ اهمیت اقشار خاکستری سخن گفته‌ام. آنچه در ادامه می‌خوانید، بخشی از سخنرانی من در اردوی تابستانی سال گذشتهٔ دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در شهر ساری است که انتشار آن را در شرایط فعلی مناسب دیدم.

ادامه مطلب در یادداشت بعدی 👇👇


به دیدن بیا @BooF60

BY دیدن