فرناز جعفرزادگان @farnazjafarzadegan ...

"روایتی در دهان معابد"
نگاه #افسانه_نجومی برکتاب شعر" زنی میان دوتاریکی" سروده #فرناز_جعفرزادگان

«زنی میان دو تاریکی» از همان ابتداحواس مخاطب را به رخداد هایی جلب می‌کند، که در واژه‌های تشکیل دهنده‌ی عنوان شعر آشکارا به نمود گرفته شده ‌اند ، تا دغدغه‌هایی را شکل‌ دهند که زن – انسان همواره با آن رو به رو بوده و هست عنوانی که به گرانیگاه اصلی نوشتار بدل می‌شود و پس از باز آفرینی ِ تأثرات فردی- اجتماعی شاعر و مخاطب  روایتی رابا بیانی ساده و صمیمیتی عاطفی در هسته‌ی مرکزی شعرها پوشش می‌دهد، تا زنی را در مرکز روایت به تصویر بگیرد که همواره در فضای سرگیجه‌آور جهان ناساز با اضطراب‌ها و هرا س‌ها دست و پنجه نرم می‌کند .اما آن چه مهم می‌نماید کنترل واژه‌هایی است که آرام و سر به زیر مسیر ناملایمات را می‌پیمایند و هر بار با پیچیدن دور زمینه‌ی عاطفی –تغزلی برش‌های متنی نهایت اندوهی عمیق را در گستره‌ی سطرها دنبال می‌کنند  اگر چه همچنان جهان‌نگری‌های شاعرانه که در دایره‌ی نوستالژیکی احساسات و هیجانات ِفردی – اجتماعی سرانجام به نگرشی معترضانه بدل می‌شوند، تا مصادیق اجتماعی، با درکی حسی- غنائی رخدادهای جهان را در هر برش وضوح ببخشند ، مؤلفه‌های محوری شعرها را سامان می‌دهند . 

زن
سایه ‎ی ماه و زمین
میان دو تاریکی
زن
با یک اشاره
روشن می ‎کند

جهان را                       ص 48

در این میان پژواک صدای زنانه‌ای که می‌کوشد هر مونولوگ‌ را به خروشی منتقدانه بدل ‌کند  تا چهره‌ی صریح دردو رنج‌ را در سطرهایی بپاشد که از واقعیت‌های جهان ناهمگون نشآت گرفته‌اند و می‌بایست زشتی تناقضات را نشان دهند  شنیدنی است اگر چه همین صدا بارها مرعوب فضای ایستا و منفعلی می‌شود که در جوامع پیرامون جاری و ساری است .با این حال کارکرد تغزلی -غنائی واژه‌هاو نحوه‌ی چینششان در سطرها،حرکت‌های نه چندان پرتحرک زبانی را شکل می‌دهند ، تا همچنان که افق معنایی مونولوگ‌ هایی را آشکار می‌کنند که در پی بازنمایی واقعیت‌های جهان ناسازند‌ ، مبین ذهن‌مشغولی‌ها و عواطف فردی - اجتماعی شاعر و مخاطب نیز باشند . چنان که واژه‌هایی چون: « حجله، خیاطی، روب نده، بند، جارو، مهریه و.. » که در بسآمدی پیوسته در کنار واژه‌های دیگری نظیر : « درد، تنهائی، گریه، بغض، تابوت، مرگ، ملال، لکنت و... »می‌نشینند تا در ارتباطی جهان‌نگر تجارب زیستی مشترکی را به تصویر بگیرند ، که در جوامع بشری بر زنان رفته و می‌رود. با این همه در شعر جعفرزادگان نه تنها واژه‌ها که بهره‌گرفتن از شگرد ترکیب‌ سازی‌ نیز بخش مهمی از بازآفرینی برش‌هایی از زندگی زنانه را در شعرها را به عهده گرفته‌اند. ترکیب‌هایی چون: علف‌های‌هرز، مغزهای مرده، دهان حرف، سکانس‌های لبخند، خطوط بی‌حوصله، خیابان ‎های هیز، کلاف فریاد، لکنت نگاه، آبی‌های اندوه، غارهای اندوه، تابوت شب و .. که پس از تلفیق شدن با اجراهای کم رنگ زبانی ،فضایی ایستا مملو از ترس و کابوسِ پیچیده شده در رخدادهای جهان پیرامون را به تصویر می‌گیرند.

زن

تابوت شب را می‌شناسد

و نگاه طوفانی مرگ

بر کودک اثیر

آل‌زده‌ی کدام آل‌ام؟

که هر شب کودکی در من می‌میرد

تا قد بکشد

زندگی

روی تن مرگ                     ص 74

از زاویه‌ دیگر توجه به بازی با واژه‌ها،و بازنمایی رابطه‌ی تعاملی میان واژه‌هایی که در محور هم‌نشینی ،تداعی‌ها را شکل می‌دهند و در ضمن این امکان را فراهم می‌آورند تامخاطب با همذات پنداری با برش‌ها ،عواطف منتشر شده در نوشتار را دریابد، می‌تواند بخش دیگری از زمینه‌های موضوعی و عاطفی سطرهارا نشان دهد . چنان که در شعر «46 »شاعر با بازی با واژه‌های: « بند، بنده، روبنده » روایتی از زندگی زنان را در جهان پیرامون به تصویر می‌گیرد، تا چهره‌ی زمخت و پلید تنگناهای اجتماعی ، که هر بار با اسارت زن –انسان بخشی از خشونت خود را در جهان نشان می‌دهند، با وضوح بیشتری دربرش‌ها نمود بیابند . در این شعر «بند» بار دو مفهوم متفاوت را در خود حمل می‌کند، در مفهوم اول،بندی است که به مثابه وسیله‌ی آرایش صورت زنانه محسوب می‌شود و در مفهوم دیگر ، ریسمان یا زنجیری را به ذهن متبادر می‌کند که به دست و پای زن – انسان می‌بندند تا او را اسیر و بنده‌ی خود کنند . بندی که در واژه‌های« بنده » و « روبنده » گسترش می‌یابد ،تا جنبه‌های تراژیک زیست مشترک زنان را بیش از پیش آشکار نماید.

زن‌های زیادی را می‌شناسم

که هر ماه

زیبایی را

با بند قسمت می‌کنند

بند صورت دیگر جهان است

بند

صورت زنی‌ست

که می‌خواهد بنده نباشد

میان روبنده‌هایی که چشم‌ها را می‌دزدند       ص81

شگردی معنامحور که در چند شعر دیگر « زنی میان دو تاریکی» با اجرایی نه چندان متفاوت تکرار می‌شود ، تا به تبیین وضعیتی بحران‌زده و تراژیک بپردازد ، که برای زنان در طول تاریخ آشنا بوده و هست. چنان که: در شعر «30 » بازی با کلمات« صدا، صد، سده» ، شعر «35»، «گوشه،

www.group-telegram.com/us/farnazjafarzadegan.com/524

625 viewsedited  Feb 10, 2020 at 16:05

"روایتی در دهان معابد"
نگاه #افسانه_نجومی برکتاب شعر" زنی میان دوتاریکی" سروده #فرناز_جعفرزادگان

«زنی میان دو تاریکی» از همان ابتداحواس مخاطب را به رخداد هایی جلب می‌کند، که در واژه‌های تشکیل دهنده‌ی عنوان شعر آشکارا به نمود گرفته شده ‌اند ، تا دغدغه‌هایی را شکل‌ دهند که زن – انسان همواره با آن رو به رو بوده و هست عنوانی که به گرانیگاه اصلی نوشتار بدل می‌شود و پس از باز آفرینی ِ تأثرات فردی- اجتماعی شاعر و مخاطب  روایتی رابا بیانی ساده و صمیمیتی عاطفی در هسته‌ی مرکزی شعرها پوشش می‌دهد، تا زنی را در مرکز روایت به تصویر بگیرد که همواره در فضای سرگیجه‌آور جهان ناساز با اضطراب‌ها و هرا س‌ها دست و پنجه نرم می‌کند .اما آن چه مهم می‌نماید کنترل واژه‌هایی است که آرام و سر به زیر مسیر ناملایمات را می‌پیمایند و هر بار با پیچیدن دور زمینه‌ی عاطفی –تغزلی برش‌های متنی نهایت اندوهی عمیق را در گستره‌ی سطرها دنبال می‌کنند  اگر چه همچنان جهان‌نگری‌های شاعرانه که در دایره‌ی نوستالژیکی احساسات و هیجانات ِفردی – اجتماعی سرانجام به نگرشی معترضانه بدل می‌شوند، تا مصادیق اجتماعی، با درکی حسی- غنائی رخدادهای جهان را در هر برش وضوح ببخشند ، مؤلفه‌های محوری شعرها را سامان می‌دهند . 

زن
سایه ‎ی ماه و زمین
میان دو تاریکی
زن
با یک اشاره
روشن می ‎کند

جهان را                       ص 48

در این میان پژواک صدای زنانه‌ای که می‌کوشد هر مونولوگ‌ را به خروشی منتقدانه بدل ‌کند  تا چهره‌ی صریح دردو رنج‌ را در سطرهایی بپاشد که از واقعیت‌های جهان ناهمگون نشآت گرفته‌اند و می‌بایست زشتی تناقضات را نشان دهند  شنیدنی است اگر چه همین صدا بارها مرعوب فضای ایستا و منفعلی می‌شود که در جوامع پیرامون جاری و ساری است .با این حال کارکرد تغزلی -غنائی واژه‌هاو نحوه‌ی چینششان در سطرها،حرکت‌های نه چندان پرتحرک زبانی را شکل می‌دهند ، تا همچنان که افق معنایی مونولوگ‌ هایی را آشکار می‌کنند که در پی بازنمایی واقعیت‌های جهان ناسازند‌ ، مبین ذهن‌مشغولی‌ها و عواطف فردی - اجتماعی شاعر و مخاطب نیز باشند . چنان که واژه‌هایی چون: « حجله، خیاطی، روب نده، بند، جارو، مهریه و.. » که در بسآمدی پیوسته در کنار واژه‌های دیگری نظیر : « درد، تنهائی، گریه، بغض، تابوت، مرگ، ملال، لکنت و... »می‌نشینند تا در ارتباطی جهان‌نگر تجارب زیستی مشترکی را به تصویر بگیرند ، که در جوامع بشری بر زنان رفته و می‌رود. با این همه در شعر جعفرزادگان نه تنها واژه‌ها که بهره‌گرفتن از شگرد ترکیب‌ سازی‌ نیز بخش مهمی از بازآفرینی برش‌هایی از زندگی زنانه را در شعرها را به عهده گرفته‌اند. ترکیب‌هایی چون: علف‌های‌هرز، مغزهای مرده، دهان حرف، سکانس‌های لبخند، خطوط بی‌حوصله، خیابان ‎های هیز، کلاف فریاد، لکنت نگاه، آبی‌های اندوه، غارهای اندوه، تابوت شب و .. که پس از تلفیق شدن با اجراهای کم رنگ زبانی ،فضایی ایستا مملو از ترس و کابوسِ پیچیده شده در رخدادهای جهان پیرامون را به تصویر می‌گیرند.

زن

تابوت شب را می‌شناسد

و نگاه طوفانی مرگ

بر کودک اثیر

آل‌زده‌ی کدام آل‌ام؟

که هر شب کودکی در من می‌میرد

تا قد بکشد

زندگی

روی تن مرگ                     ص 74

از زاویه‌ دیگر توجه به بازی با واژه‌ها،و بازنمایی رابطه‌ی تعاملی میان واژه‌هایی که در محور هم‌نشینی ،تداعی‌ها را شکل می‌دهند و در ضمن این امکان را فراهم می‌آورند تامخاطب با همذات پنداری با برش‌ها ،عواطف منتشر شده در نوشتار را دریابد، می‌تواند بخش دیگری از زمینه‌های موضوعی و عاطفی سطرهارا نشان دهد . چنان که در شعر «46 »شاعر با بازی با واژه‌های: « بند، بنده، روبنده » روایتی از زندگی زنان را در جهان پیرامون به تصویر می‌گیرد، تا چهره‌ی زمخت و پلید تنگناهای اجتماعی ، که هر بار با اسارت زن –انسان بخشی از خشونت خود را در جهان نشان می‌دهند، با وضوح بیشتری دربرش‌ها نمود بیابند . در این شعر «بند» بار دو مفهوم متفاوت را در خود حمل می‌کند، در مفهوم اول،بندی است که به مثابه وسیله‌ی آرایش صورت زنانه محسوب می‌شود و در مفهوم دیگر ، ریسمان یا زنجیری را به ذهن متبادر می‌کند که به دست و پای زن – انسان می‌بندند تا او را اسیر و بنده‌ی خود کنند . بندی که در واژه‌های« بنده » و « روبنده » گسترش می‌یابد ،تا جنبه‌های تراژیک زیست مشترک زنان را بیش از پیش آشکار نماید.

زن‌های زیادی را می‌شناسم

که هر ماه

زیبایی را

با بند قسمت می‌کنند

بند صورت دیگر جهان است

بند

صورت زنی‌ست

که می‌خواهد بنده نباشد

میان روبنده‌هایی که چشم‌ها را می‌دزدند       ص81

شگردی معنامحور که در چند شعر دیگر « زنی میان دو تاریکی» با اجرایی نه چندان متفاوت تکرار می‌شود ، تا به تبیین وضعیتی بحران‌زده و تراژیک بپردازد ، که برای زنان در طول تاریخ آشنا بوده و هست. چنان که: در شعر «30 » بازی با کلمات« صدا، صد، سده» ، شعر «35»، «گوشه،

BY فرناز جعفرزادگان @farnazjafarzadegan ...