🔴 شناخت تکنیک‌های شبه‌علم:

📌 اصل عدم قطعیت تعمیم‌یافته:
حرف‌های کلی و مبهم می‌زنن که نشه ردشون کرد. چون جمله گنگه، ذهن خودمون براش معنی می‌سازه و فکر می‌کنیم خیلی عمیقه!

📌 نقل‌قول‌های خارج از بافت و ارجاعات شبح:
اسم دانشمندها و کتاب‌های معروف رو میارن تا حرفاشون معتبر به‌نظر بیاد، حتی اگه نقل‌قول اشتباه یا ساختگی باشه. کمتر کسی دنبال بررسی منبع میره.

📌 سؤالات بی‌پاسخ و ایجاد نیاز کاذب:
سوال‌های بزرگ و ترسناک می‌پرسن تا بگن فقط خودشون جواب رو دارن. با ایجاد ترس، شما رو به سمت حرف خودشون می‌کشن.

📌 بازی با آمار و ارقام:
آمارهای گزینشی و غیرواقعی میدن تا شما رو قانع کنن. اعداد به‌ظاهر علمی هستن ولی ممکنه کاملاً فریبنده باشن.

✅ هدفمون از گفتن این موارد چی بود؟
این که تکنیک‌ها رو بشناسیم تا فریب نخوریم و بتونیم حرف‌های علمی و درست خودمون رو صادقانه و حرفه‌ای ارائه بدیم.

🔍 سلاح ما در برابر فریب: آگاهی و تفکر انتقادی.

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱

باکتری‌های کیمیاگر✨

تاحالا به «کیمیاگری» فکر کردین؟ اینکه بشه یک ماده‌ رو به طلا تبدیل کرد؟
بذارید قصه‌ی یک موجود خیلی خیلی ریز رو براتون بگم که این کار رو بلده...

🟢 به تصویر بالا هم توجه نکنید و همیشه اخلاق رو توی کار با نمونه‌های آزمایشگاهی رعایت کنید 🙂

(علمی که به طبیعت و حیوانات احترام نذاره، از مسیر انسانی‌ دور شده 🌿)

🔴 پست بعدی...

📍قهرمان داستان: باکتری Cupriavidus metallidurans

در اعماق خاک، جاهایی هست که پر از مواد سمی و خطرناکه. یکی از این سم‌ها، یه جور طلای مایع و محلوله که برای اکثر موجودات زنده کشنده‌ست. تقریباً هرچیزی که بهش نزدیک بشه، از بین میره.
اما، یه باکتری خاص، توی همین محیط سمی زندگی می‌کنه.

📍یک نقشه هوشمندانه برای زنده ماندن

این باکتری برای اینکه از این سم کشنده جون سالم به در ببره، یک راه حل خلاقانه پیدا کرده. اونم اینه که سم رو می‌بلعه!
بعد، مثل یه کارخونه‌ی کوچیک، اون طلای سمی و خطرناک رو در بدن خودش پردازش می‌کنه و تبدیلش می‌کنه به طلای خالص، جامد و بی‌خطر 💰تیکه‌های خیلی خیلی ریز (در حد نانو) از طلای ۲۴ عیار!
این باکتری در واقع داره زباله‌های سمی رو به گنج تبدیل می‌کنه تا بتونه در محیط سمی اطرافش زنده بمونه.

🔴 خب، حالا چندتا سوال مهم که حتماً تو ذهن شما هم اومده:

۱. این داستان واقعیه یا تخیلی؟
کاملاً واقعیه! دانشمندها این باکتری‌ها رو به آزمایشگاه بردن و دیدن که دقیقاً همین کار رو انجام میدن.

۲. پس چرا هنوز این روش به شکل گسترده استفاده نمیشه؟
اینم سوال خوبیه! دلیلش ساده‌ست: این فرآیند فعلاً خیلی کُند و گرونه.
فکر کنین برای اینکه این کارخونه کوچولو کار کنه، اول باید براش ماده اولیه‌اش یعنی همون «طلای مایع سمی» رو فراهم کنیم که خودش ارزشمنده! برای همین در حال حاضر، استخراج طلا از معدن با روش‌های معمولی خیلی راحت‌تر و ارزون‌تره. پس فعلاً خبری از تولید انبوه طلا با باکتری نیست.

🟢 این داستان به ما چی یاد میده؟
اینکه طبیعت پر از راه‌حل‌های هوشمندانه و خلاقانه‌ای هست که ما هنوز ازشون بی‌خبریم. دنیای موجودات میکروسکوپی، یک گنجینه پنهانه. شاید همین امروز، یک باکتری در گوشه‌ای از دنیا مشغول انجام کاری هست که می‌تونه در آینده، الهام‌بخش ما برای درمان یک بیماری، پاکسازی محیط زیست یا هزاران کار بزرگ دیگه باشه.

(مثل داوینچی فکر کن و از طبیعت الهام بگیر 🫵🏻)

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱

📍

مخاطب: سلام به کمیته تحقیقات 👋 این روزا همه جا حرف از تفکر انتقادی میزنن، از کلاس درس و مقاله علمی گرفته تا بحث‌های روزمره. ولی من هنوز نفهمیدم تفکر انتقادی یعنی چی 🧐 از کجا بفهمم اصلاً تفکر انتقادی دارم یا نه؟ و از همه مهم‌تر، چطور می‌تونم این مهارت رو تو خودم تقویت کنم؟

کمیته تحقیقات گرمی: سلام به روی ماهت دوست عزیز و پرسشگر ما 🌟 سوالت به هدف زد. بریم بررسی کنیم 🧠

🔴 پست بعدی...

🔴 تفکر انتقادی یعنی چی؟
🟢 خیلی ساده: چشم بسته قبول نکن 🤨💡

✅ فکر کن پازل حل میکنی، باید همیشه بپرسی:
این تیکه درسته؟ جای درستی هست؟ گزینه دیگه‌ای هست؟ تصویر کلی چیه؟

✅ تفکر انتقادی یعنی:
کنجکاوی و پرسیدن «چرا» و «چطور»
شکاکیت سالم (بدون بدبینی)
تحلیل منطقی بدون تعصب
آمادگی برای تغییر نظر با شواهد جدید

✅ نشونه‌ها:
سریع دنبال منبع و دلیل می‌گردی
راحت قانع نمی‌شی
از بحث منطقی استقبال می‌کنی
اشتباه رو می‌پذیری
مقاله رو عمیق می‌خونی (روش کار و محدودیت‌ها)

✅ چطور قوی‌ترش کنیم؟
اخبار و حرف‌های روزمره رو هم مثل کارآگاه بررسی کن
سوال‌های باز بپرس: «چرا؟ چطور؟» (باز هم سقراط و تفکر پیازی 🧅)
به حرف مخالف‌ها هم گوش بده
فرض‌های پنهان رو پیدا کن
خودت رو وکیل مدافع ایده مخالف کن
مراقب سوگیری‌های ذهنی باش
از ابهام و جواب‌های نصفه‌نیمه نترس

🔍 تفکر انتقادی مهارتیه که با تمرین قوی میشه. پس هر روز ازش استفاده کن!

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱

⚠️ هشدار! مغز شما در حال فریب دادن شماست!

تا حالا شده با اطمینان یه حرفی بزنی یا تصمیمی بگیری و بعد بفهمی اشتباه کردی؟ 🤯
مغز ما با همه قدرتش، پر از تله‌های ذهنی (سوگیری‌های شناختی) هست.

✅ چرا مغزمون گول می‌خوره؟
مغز برای صرفه‌جویی در انرژی و تصمیم‌گیری سریع، از میان‌برهای ذهنی استفاده می‌کنه. این میان‌برها تو زندگی کمک می‌کنن اما تو پژوهش می‌تونن خطرناک باشن!

✅ می‌خوای بدونی این تله‌ها چی هستن و چطور ما رو فریب میدن؟

🔴 پست بعدی...

🔴 تله‌های ذهنی خطرناک برای پژوهشگران 🧠💣

📌 سوگیری تأییدی:
فقط دنبال شواهدی می‌گردیم که فرضیه‌مون رو تأیید کنه و مخالف‌ها رو نادیده می‌گیریم.
✅ راه‌حل: دنبال شواهد مخالف باش، از نقد استقبال کن، پروتکل پژوهش رو از قبل ثبت کن.

📌 اثر لنگر انداختن:
اولین اطلاعاتی که می‌شنویم بیش از حد روی تصمیماتمون تأثیر می‌ذاره.
✅ راه‌حل: منابع مختلف بخون، طوفان فکری بدون قضاوت اولیه داشته باش.

📌 سوگیری در دسترس بودن:
چیزی که راحت‌تر یادمون میاد رو مهم‌تر از بقیه می‌دونیم.
✅ راه‌حل: به آمار و شواهد واقعی تکیه کن، مرور ادبیات سیستماتیک انجام بده.

📌 سوگیری نتیجه‌نگر:
فقط به نتیجه نگاه می‌کنیم، نه به کیفیت روش.
✅ راه‌حل: فرآیند پژوهش رو مستقل از نتیجه ارزیابی کن، نتایج منفی هم ارزشمند هستن.

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱

بچه‌ها، یادتونه تو پست «راز خلاقیت در سکوت شب» گفتیم که گاهی بهترین ایده‌ها وقتی سراغمون میان که انتظارشو نداریم؟ 🦉🌙 وقتی که ذهن منطقی و سخت‌گیر ما یه کم خسته میشه و به «ناخودآگاه» اجازه میده که حرفشو بزنه؟ امروز می‌خوایم چندتا داستان واقعی از آدمایی رو ببینیم که مهم‌ترین ایده‌های زندگیشون دقیقاً تو همین لحظات، یعنی تو خواب و رویا، بهشون الهام شده. فرقشون با بقیه چی بود؟ بلند شدن، نوشتن، و عمل کردن.

📌 دیمیتری مندلیف – وقتی جدول تناوبی در رویا خودش را مرتب کرد 🧪
این دانشمند بزرگ روسی برای دسته‌بندی عناصر شیمیایی دنبال راهی می‌گشت. کلی فکر کرد، نوشت، پاک کرد… اما به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسید. تا اینکه یه شب، خسته و ناامید، خوابش برد و در عالم رویا، تمام عناصر رو دید که خودشون خیلی شیک و مرتب، بر اساس وزن اتمی و خواصشون، روی یه جدول قرار گرفتن 😮
مندلیف بلافاصله از خواب پرید و همون چیزی که دیده بود رو روی یه تیکه کاغذ کشید. و اون طرح، شد پایه‌ی اصلی چیزی که الان ما به اسم «جدول تناوبی عناصر» می‌شناسیم و تو تمام کتاب‌های شیمی دنیا هست.

📌 ککوله – راز ساختار حلقوی بنزن در دم یک مار 🐍
آگوست ککوله، شیمیدان آلمانی، مدت‌ها بود که درگیر ساختار مولکولی بنزن بود و نمی‌تونست بفهمه چرا فرمولش با بقیه ترکیبات فرق داره. تا اینکه یه شب، جلوی شومینه خوابش برد و خواب دید که اتم‌ها مثل مار دارن جلوی چشمش می‌رقصن و ناگهان، یکی از مارها دم خودش رو به دهن گرفت و شروع به چرخیدن کرد.
ککوله از خواب پرید. اون تصویر مار، کلید حل معما بود. همون موقع فهمید که ساختار مولکولی بنزن باید به صورت یک حلقه باشه. بعدها خودش توی سخنرانی معروفش گفت: «بیایید یاد بگیریم که رویا ببینیم، آنگاه شاید حقیقت را بیابیم.» (چون تیم تولید محتواتون به فلسفه علاقه‌منده، بعداً حتماً درباره‌ش حرف می‌زنیم.)

📌 لری پیج – وقتی ایده «گوگل» در یک خواب متولد شد 🖥️🌐
لری پیج، یکی از موسسان گوگل، وقتی فقط یه دانشجوی ۲۲ ساله تو دانشگاه استنفورد بود، یه شب یه خواب عجیب دید. اون تو خوابش به این فکر افتاد: «اگه بشه کل اینترنت رو دانلود کرد و صفحات رو نه بر اساس محتواشون، بلکه بر اساس اینکه چندتا صفحه دیگه بهشون "لینک" دادن، مرتب کرد چی؟»
اون با هیجان از خواب پرید، جزئیات ایده‌اش رو روی چندتا کاغذ نوشت، و اون ایده به ظاهر ساده، شد هسته اصلی الگوریتم انقلابی PageRank و در نهایت، موتور جستجوی گوگل. 😄

📌 چطور ما هم به این «جرقه ناخودآگاه» برسیم؟
یادتونه گفتیم برای ارتباط با ناخودآگاه باید ذهن خودآگاه و منطقی رو یه کم آروم کنیم؟ این داستان‌ها هم همینو میگن.

• قبل از خواب، ذهنتون رو با مسئله درگیر کنید: قبل از خواب به اون مشکل پژوهشی یا سوالی که ذهنتون رو درگیر کرده، خوب فکر کنید. تمام اطلاعات رو برای ناخودآگاهتون آماده کنید.

• به رویاهاتون اهمیت بدید و یادداشتشون کنید: یه دفترچه کنار تختتون داشته باشید (روی این مورد خیلی تأکید میکنم ✍🏻). به محض بیدار شدن، حتی اگه خوابتون بی‌ربط به نظر میاد، ایده‌ها یا تصاویر اصلیش رو یادداشت کنید. گاهی جواب تو دل همون تصاویر بی‌ربط پنهان شده.

• به ذهنتون استراحت بدید: گاهی وقتا فاصله گرفتن از مسئله و دادن یه استراحت کوتاه به ذهن، بهترین راه برای رسیدن به راه‌حله.

• از «حالت آلفا» استفاده کنید: اون حالت خلسه و آرامش بین خواب و بیداری، بهترین زمان برای دسترسی به ناخودآگاهه. تو اون لحظات، سعی کنید به مشکلتون فکر کنید و ببینید چه چیزی به ذهنتون میرسه.

تو پست بعدی، میریم سراغ داستان‌های شگفت‌انگیز دیگه‌ای که از دل «اتفاقات شانسی» بیرون اومدن✨ پس با ما همراه باشید.

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱

«السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ
وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ
وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ
وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ»

🏴 فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی (ع) تسلیت باد

▪️روابط عمومی معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل

🆔 @Mefda_Ardabil

وقتی «خرابکاری» به «شاهکار» تبدیل می‌شود: داستان اختراعاتی که کاملاً اتفاقی بودند 😲💥💡

بچه‌ها، تو پست قبلی دیدیم که چطور ناخودآگاه ما شب‌ها و در خواب، معماهای علمی رو حل می‌کنه. اما اگه بهتون بگم خیلی از کاربردی‌ترین اختراعات تاریخ، از دل یه اشتباه ساده، یه حواس‌پرتی، یا حتی یه لجبازی بامزه بیرون اومدن، چی؟ 😉 این داستان‌ها به ما یاد میدن که گاهی بزرگترین فرصت‌ها، تو غیرمنتظره‌ترین جاها قایم شدن✨

🔴 بیایید با هم روایت‌شون رو بخونیم...

📌 پنی‌سیلین – وقتی کپک، قهرمان نجات بشریت شد 🦠
الکساندر فلمینگ داشت روی باکتری‌ها تحقیق می‌کرد. قبل از اینکه بره تعطیلات، یکی از ظرف‌های آزمایشگاهیش رو فراموش کرد تمیز کنه. وقتی برگشت، دید یه نوع کپک آبی-سبز روی ظرف رشد کرده و یه اتفاق عجیب افتاده: اطراف اون کپک، هیچ باکتری‌ای زنده نمونده بود 😳
یه دانشمند معمولی شاید اون ظرف کثیف رو مینداخت دور، ولی فلمینگ کنجکاو شد. اون فهمید که این کپک (که بعداً اسمش رو گذاشت پنی‌سیلیوم) یه ماده‌ای تولید می‌کنه که باکتری‌ها رو می‌کشه. همین کشف اتفاقی، شد پایه‌ی ساخت اولین آنتی‌بیوتیک دنیا، یعنی پنی‌سیلین، و جان میلیون‌ها نفر رو نجات داد✨

📌 مایکروویو – وقتی شکلاتِ تو جیب، یه مهندس رو به فکر انداخت 🍫
یه مهندس به نام پرسی اسپنسر داشت با مگنترون‌ها (که برای سیستم‌های رادار استفاده میشدن) کار می‌کرد. یه روز متوجه شد شکلاتی که تو جیبش بود، آب شده. اون اولش فکر کرد شاید به خاطر گرمای بدنش باشه، ولی کنجکاویش گل کرد.
روز بعد، با خودش چندتا دونه ذرت به آزمایشگاه برد و اون‌ها رو جلوی دستگاه گرفت. ذرت‌ها شروع کردن به پریدن تو کل آزمایشگاه. آزمایش بعدی رو با یه تخم‌مرغ انجام داد که تو صورت همکارش منفجر شد 😄 اسپنسر فهمید که این امواج مایکروویو می‌تونن غذا رو از داخل گرم کنن. همین مشاهده ساده، به ساخت اولین دستگاه مایکروویو در سال ۱۹۴۷ منجر شد.

📌 چسب زخم – اختراعی که از دل نگرانی برای یک همسر بیرون اومد ❤️🩹
در اوایل دهه ۱۹۲۰، یه کارمند جوان شرکت جانسون اند جانسون به نام ارل دیکسون، همسری داشت که موقع آشپزی مدام دستش رو می‌برید🙁 ارل از اینکه باید هر بار یه تیکه گاز استریل و چسب نواری بزرگ رو برای زخم‌های کوچیک همسرش آماده کنه، کلافه شده بود.
یه شب یه فکر خلاقانه به ذهنش رسید. اومد چندتا تیکه کوچیک گاز استریل رو با فاصله روی یه نوار چسب بلند چسبوند و روش رو با یه لایه پارچه پوشوند. اینطوری همسرش می‌تونست هر وقت دستش رو برید، یه تیکه از این نوار آماده رو ببره و سریع روی زخمش بچسبونه. اون این ایده رو به رئیسش نشون داد و چسب زخم، یکی از کاربردی‌ترین اختراعات پزشکی، از دل یک نیاز ساده و عاشقانه خانوادگی متولد شد.

📌 تفلون – ماده‌ای که از یه خرابکاری آزمایشگاهی به آشپزخونه‌ها راه پیدا کرد 🍳
در سال ۱۹۳۸، یه شیمیدان به نام روی پلانکت در شرکت دوپونت، داشت روی ساخت یه گاز خنک‌کننده جدید برای یخچال‌ها کار می‌کرد. یه روز صبح، وقتی رفت سراغ یکی از کپسول‌های گاز، دید که با اینکه کپسول پر به نظر می‌رسه، ولی هیچ گازی ازش خارج نمیشه. اون کپسول رو اره کرد تا ببینه داخلش چه خبره.
داخل کپسول، یه پودر سفید و خیلی لغزنده پیدا کرد. این ماده در برابر حرارت و مواد شیمیایی فوق‌العاده مقاوم بود و تقریباً هیچی بهش نمی‌چسبید. اولش فکر کردن این ماده به درد نخوره، ولی سال‌ها بعد، یه مهندس فرانسوی به این فکر افتاد که میشه از این خاصیت نچسب بودنش برای روکش ماهیتابه‌ها استفاده کرد. و اینطوری بود که تفلون وارد آشپزخونه‌های ما شد.

📌 چطور ما هم ذهن «شکارچی فرصت» خودمون رو فعال کنیم؟ 💡🎯
این داستان‌ها فقط سرگرم‌کننده نیستن، بلکه یه درس خیلی بزرگ دارن:

• کنجکاو باشید و سوال بپرسید: وقتی با یه چیز غیرمنتظره یا عجیب روبرو میشید، به سادگی از کنارش نگذرید. از خودتون بپرسید «چرا اینجوری شد؟».

• از اشتباهات و خرابکاری‌ها نترسید: گاهی وقتا، یه اشتباه کوچیک می‌تونه در رو به روی یه دنیای جدید باز کنه. مهم اینه که ازش درس بگیرید.

• ارتباطات غیرمنتظره ایجاد کنید: چه کسی فکر می‌کرد بین تکنولوژی رادار و پاپ‌کورن یا بین یه گاز یخچال و ماهیتابه نچسب ارتباطی وجود داشته باشه؟ سعی کنید بین مفاهیم به ظاهر بی‌ربط، پل بزنید.

• به نیازهای روزمره دقت کنید: به مشکلات و نیازهای کوچیک اطرافتون توجه کنید. گاهی بهترین ایده‌ها، راه‌حل‌هایی برای همین مشکلات ساده هستن.

📌 دوستان، ناخودآگاه ما فقط تو خواب فعال نیست. تو بیداری هم دائماً در حال پردازش اطلاعاته. با تقویت کنجکاوی، مشاهده دقیق، و نترسیدن از اشتباه، ما هم می‌تونیم به اون جرقه‌های ناگهانی اجازه بدیم که خودشون رو نشون بدن.

- تیم تولید محتوای کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری گرمی 🌱