مرتضی کریمی‌نیا

حوالی ساعت 3 عصر روز چهارشنبه 27 فروردین 1382 شمسی، چهار تن با خرید بلیط ورودی به موزۀ پارس شیراز وارد شدند و با تهدید مسلحانۀ دو سرباز نگهبان، یکی از ویترین‌های موزه را شکسته، نسخه‌ای از قرآن به خط کوفی را به سرقت بردند. شاید آنها به درستی نمی‌دانستند، اما درواقع این اثر یکی از کهن‌ترین قرآن‌های کوفی بود که کاتبان ایرانی در قرن سوم هجری در 14 پارۀ مجزا نوشته بودند. تا یکی دو هفته بعد، مطبوعات فارسی ایران، سخنان مسئولان رسمی (پلیس، شورای عالی امنیت ملی، میراث فرهنگی و ...) درباب پیگیری این ماجرا را منعکس کردند، اما پس از آن، دیگر کسی چیزی نگفت و ننوشت.

یکسال و نیم بعد، در این سکوت خبری، نخستین برگ‌های این اثر فرهنگی، و میراث ملی ایرانی اسلامی در حراج‌های ساتبیز و کریستیز لندن عرضه شد و به فروش رسید. از آن پس، دلال یا همان دزد لندن نشین، هر شش ماه یکبار قطعه‌ای از این نسخۀ 172 برگی را به حراج فرستاده و آن به قیمتی گزاف به فروش رساند و این برگه‌ها سر از موزه‌هایی چون متروپلیتن، لوور پاریس، لوور ابوظبی، هنر اسلامی دوحة، و برخی دانشگاه‌ها و موزه‌های آمریکای شمالی درآورد. آقای دزد همچنان به فروش برگ‌های باقی مانده مشغول است و آخرینش را یکی دو ماه پیش در همین خانه‌های حراج عرضه کرد.

مقالۀ ضمیمه شده اخیر من در انتهای این فرسته، داستان بلند این قرآن 14پاره از آغاز کتابتش در ایران قرن سوم را بازگو می‌کند، اهمیت خاص این نسخه را آشکار می‌کند، و در حد توان خود می‌کوشد تصاویر تک تک اوراق پراکنده و فروخته شدۀ آن را همراه با فهرست دقیق زمان حراج آنها در لندن یا پاریس ارائه کند.
مشخصات کتابشناختی آن چنین است: مرتضی کریمی‌نیا، «قرآن کوفی 4289 در موزۀ ملی ایران، و دیگر پارۀ مسروقۀ آن در موزۀ پارس (شیراز): طغیان علیه "کتابت پیوسته" در قرآن نویسی کوفی»، آینۀ پژوهش، سال سی و یکم، ش 4، شمارۀ پیاپی 184، مهر و آبان 1399، ص 111ـ177.

https://www.kateban.com/media/files/5fc90b1eb8a29.pdf
تصویری نمونه از برگ فروخته شده در حراج ساتبیز، ۱۹ مارس ۲۰۰۹:👇
https://www.sothebys.com/content/dam/stb/lots/D09/D09004/D09004-303-lr-1.jpg.webrend.1280.1280.jpeg

www.group-telegram.com/us/kariminiaa.com/240

4.56K viewsedited  Jan 1, 2021 at 20:07

حوالی ساعت 3 عصر روز چهارشنبه 27 فروردین 1382 شمسی، چهار تن با خرید بلیط ورودی به موزۀ پارس شیراز وارد شدند و با تهدید مسلحانۀ دو سرباز نگهبان، یکی از ویترین‌های موزه را شکسته، نسخه‌ای از قرآن به خط کوفی را به سرقت بردند. شاید آنها به درستی نمی‌دانستند، اما درواقع این اثر یکی از کهن‌ترین قرآن‌های کوفی بود که کاتبان ایرانی در قرن سوم هجری در 14 پارۀ مجزا نوشته بودند. تا یکی دو هفته بعد، مطبوعات فارسی ایران، سخنان مسئولان رسمی (پلیس، شورای عالی امنیت ملی، میراث فرهنگی و ...) درباب پیگیری این ماجرا را منعکس کردند، اما پس از آن، دیگر کسی چیزی نگفت و ننوشت.

یکسال و نیم بعد، در این سکوت خبری، نخستین برگ‌های این اثر فرهنگی، و میراث ملی ایرانی اسلامی در حراج‌های ساتبیز و کریستیز لندن عرضه شد و به فروش رسید. از آن پس، دلال یا همان دزد لندن نشین، هر شش ماه یکبار قطعه‌ای از این نسخۀ 172 برگی را به حراج فرستاده و آن به قیمتی گزاف به فروش رساند و این برگه‌ها سر از موزه‌هایی چون متروپلیتن، لوور پاریس، لوور ابوظبی، هنر اسلامی دوحة، و برخی دانشگاه‌ها و موزه‌های آمریکای شمالی درآورد. آقای دزد همچنان به فروش برگ‌های باقی مانده مشغول است و آخرینش را یکی دو ماه پیش در همین خانه‌های حراج عرضه کرد.

مقالۀ ضمیمه شده اخیر من در انتهای این فرسته، داستان بلند این قرآن 14پاره از آغاز کتابتش در ایران قرن سوم را بازگو می‌کند، اهمیت خاص این نسخه را آشکار می‌کند، و در حد توان خود می‌کوشد تصاویر تک تک اوراق پراکنده و فروخته شدۀ آن را همراه با فهرست دقیق زمان حراج آنها در لندن یا پاریس ارائه کند.
مشخصات کتابشناختی آن چنین است: مرتضی کریمی‌نیا، «قرآن کوفی 4289 در موزۀ ملی ایران، و دیگر پارۀ مسروقۀ آن در موزۀ پارس (شیراز): طغیان علیه "کتابت پیوسته" در قرآن نویسی کوفی»، آینۀ پژوهش، سال سی و یکم، ش 4، شمارۀ پیاپی 184، مهر و آبان 1399، ص 111ـ177.

https://www.kateban.com/media/files/5fc90b1eb8a29.pdf
تصویری نمونه از برگ فروخته شده در حراج ساتبیز، ۱۹ مارس ۲۰۰۹:👇
https://www.sothebys.com/content/dam/stb/lots/D09/D09004/D09004-303-lr-1.jpg.webrend.1280.1280.jpeg

BY مرتضی کریمی‌نیا