کانال پژوهشی کاشان شناسی

سنگ قبرهای صفوی و قاجاری روستای استرک کاشان، محمد مشهدی نوش‌آبادی، #محمدرضا_محلوجی‌زاده، دو فصلنامه #مطالعات_معماری_ایران، دوره: 13، شماره: 26. 1403.

چکیده
#استرک_روستایی_باستانی در #کاشان است که بنابر #کاوش‌های_باستان‌شناختی، سابقۀ زندگی در آن تا #عصر_آهن امتداد دارد. در قبرستان قدیمی این روستا نزدیک به چهل سنگ از دوران #صفوی و #قاجاری باقی مانده است.

این سنگ قبرها متعلق به سدۀ یازدهم تا چهاردهم هجری است که در بیشتر آن‌ها به‌جز کتیبۀ نام متوفا و تاریخ وفات، کتیبه‌های دینی شامل عبارت‌های قرآنی و شعارها و #ادعیۀ شیعی و اشعار فارسی به چشم می‌خورد.

هدف اصلی این مقاله، بررسی نقوش و خوانش کتیبه‌ها و تحلیل محتوای آن‌هاست. این پژوهش به دو صورت مشاهده‌ای و اسنادی انجام شده ‌است. این پژوهش با روشی تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که سنگ قبرهای صفوی تا قاجاری قبرستان قدیم استرک به‌لحاظ فرمی و نقوش دارای چه ویژگی‌هایی است و در کتیبه‌های آن، چه محتوای دینی و فرهنگی بازتاب یافته ‌است؟

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در سنگ قبرهای سدۀ یازدهم که عموماً به‌صورت #صندوقی و طرح سرو است، #صلوات_کبیره و #آیت‌الکرسی کار شده است. در سدۀ دوازدهم که سنگ‌ها به‌صورت تخت قدی است، آیت‌الکرسی حذف و فقط صلوات کبیره کتیبه‌کاری شده است. در سدۀ سیزدهم با نوعی از سنگ قبر قدی روبه‌رو هستیم که دارای نقوش گیاهی و حیوانی است. #سرو_و_محراب این دسته سنگ‌ها ملهم از نقوش سدۀ یازدهم این مزار است، اما در آن مرغ و مار نیز کار شده است،

کتیبه‌های صلوات کبیره نیز جای خود را به نمونه‌های جدیدتر #شعارهای_شیعی و اشعار فارسی رثا داده است. شعر فارسی در سنگ قبرهای سدۀ چهاردهم چشمگیر است. در برخی از این سنگ قبرهای کوچک نقوش آینه، شانه و تسبیح کار شده است.

این سنگ قبرها تصویری از وضعیت دینی و فرهنگی یک آبادی شیعی در دوران صفوی و قاجاری را به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که در طول این چند قرن سنگ قبرها کوچک‌تر و نقوش آن ساده‌تر شده و کتیبه‌های دینی جای خود را به اشعار فارسی شخصی و غیردینی داده است.

کلیدواژه‌ها
#روستای_استرک_کاشان #سنگ_قبرهای_صفوی_و_قاجاری #نقوش_هنری #کتیبه‌های_دینی #باورهای_شیعی #اشعار_فارسی
#محمد_مشهدی_نوش‌آبادی ۱۱.۵.۱۴۰۴
https://www.instagram.com/p/DM3J7suM3c3/?igsh=MWp5cDgzNWhhMG1pZQ==

👍1

www.group-telegram.com/us/kashanshenasi.com/1980

178 viewsedited  Aug 5 at 21:26

سنگ قبرهای صفوی و قاجاری روستای استرک کاشان، محمد مشهدی نوش‌آبادی، #محمدرضا_محلوجی‌زاده، دو فصلنامه #مطالعات_معماری_ایران، دوره: 13، شماره: 26. 1403.

چکیده
#استرک_روستایی_باستانی در #کاشان است که بنابر #کاوش‌های_باستان‌شناختی، سابقۀ زندگی در آن تا #عصر_آهن امتداد دارد. در قبرستان قدیمی این روستا نزدیک به چهل سنگ از دوران #صفوی و #قاجاری باقی مانده است.

این سنگ قبرها متعلق به سدۀ یازدهم تا چهاردهم هجری است که در بیشتر آن‌ها به‌جز کتیبۀ نام متوفا و تاریخ وفات، کتیبه‌های دینی شامل عبارت‌های قرآنی و شعارها و #ادعیۀ شیعی و اشعار فارسی به چشم می‌خورد.

هدف اصلی این مقاله، بررسی نقوش و خوانش کتیبه‌ها و تحلیل محتوای آن‌هاست. این پژوهش به دو صورت مشاهده‌ای و اسنادی انجام شده ‌است. این پژوهش با روشی تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که سنگ قبرهای صفوی تا قاجاری قبرستان قدیم استرک به‌لحاظ فرمی و نقوش دارای چه ویژگی‌هایی است و در کتیبه‌های آن، چه محتوای دینی و فرهنگی بازتاب یافته ‌است؟

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در سنگ قبرهای سدۀ یازدهم که عموماً به‌صورت #صندوقی و طرح سرو است، #صلوات_کبیره و #آیت‌الکرسی کار شده است. در سدۀ دوازدهم که سنگ‌ها به‌صورت تخت قدی است، آیت‌الکرسی حذف و فقط صلوات کبیره کتیبه‌کاری شده است. در سدۀ سیزدهم با نوعی از سنگ قبر قدی روبه‌رو هستیم که دارای نقوش گیاهی و حیوانی است. #سرو_و_محراب این دسته سنگ‌ها ملهم از نقوش سدۀ یازدهم این مزار است، اما در آن مرغ و مار نیز کار شده است،

کتیبه‌های صلوات کبیره نیز جای خود را به نمونه‌های جدیدتر #شعارهای_شیعی و اشعار فارسی رثا داده است. شعر فارسی در سنگ قبرهای سدۀ چهاردهم چشمگیر است. در برخی از این سنگ قبرهای کوچک نقوش آینه، شانه و تسبیح کار شده است.

این سنگ قبرها تصویری از وضعیت دینی و فرهنگی یک آبادی شیعی در دوران صفوی و قاجاری را به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که در طول این چند قرن سنگ قبرها کوچک‌تر و نقوش آن ساده‌تر شده و کتیبه‌های دینی جای خود را به اشعار فارسی شخصی و غیردینی داده است.

کلیدواژه‌ها
#روستای_استرک_کاشان #سنگ_قبرهای_صفوی_و_قاجاری #نقوش_هنری #کتیبه‌های_دینی #باورهای_شیعی #اشعار_فارسی
#محمد_مشهدی_نوش‌آبادی ۱۱.۵.۱۴۰۴
https://www.instagram.com/p/DM3J7suM3c3/?igsh=MWp5cDgzNWhhMG1pZQ==

BY کانال پژوهشی کاشان شناسی