group-telegram.com/mghlte/458
Last Update:
مغالطه شماره ۶
💠گذاره های بدون سور💠
قواعدمنطقی به ما می‌گوید که یک گزاره یا در مورد یک فرد خاص است مثل
سعید شاعر است
که گزاره شخصی نامیده می شود
یا در مورد افراد یک مجموعه
در صورت دوم نیز حکم یک گزاره
یا درباره تمام افراد یک جمله است
مثل :
هر مسلمان موحد است
هیچ پلیسی نابینا نیست
که گزاره های کلی نام دارند
یا
درباره بعضی از افراد آن مجموعه
مانند:
بعضی از دانشجویان کوشا هستند
که گزاره جزئی نامیده می شود.
کلماتی مانند بعضی ، هیچ ، هر ، همه ، تمام و غیره که بیانگر میزان شمول حکم گذاره بر افراد یک مجموعه هستند . اصطلاحا #سور نامیده می‌شوند.
حال اگر گزاره درباره یک مجموعه باشد اما سور آن گزاره بیان نشود در منطق اصطلاحا آن را گزاره ی مهمله می نامند.
یعنی نسبت به ذکر سور در آن اهمال صورت گرفته است.
مانند
مردم این زمانه بی وفا هستند
قضیه مهمله به خودی خود جنبه مغالطی ندارد اما مغالطه بودن چنین قضایایی وقتی است که گوینده با قصد و غرض خاصی قضیه خود را بدون سور بیان کند تا بتواند از آن سوء استفاده کند .
مهم ترین شکل این مغالطه که نام #گزاره_های_بدون_سور یا #اهمال_سور بر آن نهاده ایم ، وقتی است که کسی یک حکم کلی بدهد ولی همه افراد مشمول آن حکم نشوند .
مثل
جوانان امروز لاابالی هستند
در این گزارش هدف گوینده این است که همه افراد این صفت را دارند ، اما نمی تواند بگوید همه زیرا در آن صورت خطا بودن سخنش آشکار می شود و به او اعتراض خواهد شد که همه افراد این طور نیستند.
لذا سخن خود را بدون سور بیان می‌کند.
استعمال شایعه و متداول این مغالطه وقتی است که کسی بخواهد کل یک گروه را به دلیل خطای برخی اعضای آن محکوم کند ، مثل:
غذاخوری های بین راه بهداشتی نیست.
استفاده دیگر این مغالطه در جایی است که برای محکوم کردن یک فرد به این مسئله توجه می‌شود که او عضو کدام گروه یاصنف است ، سپس با نسبت دادن یک صفت مذموم که احتمالاً در بعضی از اعضای آن گروه یا صنف وجود دارد به کل اعضای آن ، نتیجه گرفته می‌شود که فرد مورد نظر نیز دارای آن صفت مذموم است.
مثل :
داماد جدیدشان فارغ التحصیل رشته اقتصاد است
فارغ التحصیلان این رشته افراد بی‌سوادی هستند.
در این صورت به راحتی می‌توان هر کسی را مورد نقد قرار داد و چهره او را خدشه دار کرد ، زیرا به هر حال هر کسی تعلق و مجموعه دارد و عضو گروهی به حساب می‌آید و برای هر گروه و مجموعه می‌توان اوصاف مذموم در نظر گرفت و با سرایت دادن آن اوصاف مذموم به شخص مورد نظر ، او را نیز مشمول صفت مذموم جلوه داد .
عیناهمین مغالطه برای مدح و ستایش و نسبت دادن یک صفت خوب به یک گروه یا یک فرد و عضو آن نیز استفاده می‌شود.
مثل :
ما او را قبول داریم و نسبت به توانایی هایش تردید نمی‌کنیم .
میدانید که او اصفهانی است و اصفهانی ها آدمهای خیلی زرنگ هستند.
برای پرهیز از این مغالطه باید به دو نکته توجه کرد
♻️اول اینکه : اگرچه استفاده از گزاره‌های مهمله ( بدون سور ) به خودی خود جنبه مغالطاتی ندارد ، اما بهتر است نسبت به استعمال این گزاره هاحساس بود و به عنوان مثال هنگام مطالعه یک متن ، استفاده از گزاره های بدون سور را با علامت مشخص کرد .
♻️نکته دوم اینکه همواره باید گزاره های بدون سور را مورد آزمایش قرار داد تا مطمئن شد که جنبه مغالطاتی ندارد.
آزمون این گزاره ها چنین است که باید دید گوینده یا نویسنده آیا قصد تعمیم حکم را دارد یا نه ؟
اگر قصد تعمیم حکم وجود نداشته باشد هیچ مغالطه ای صورت نگرفته است.
یکی از علائم چنین استعمالی (مغالطی نبودن گزاره بدون سور) این است که همواره با گذاره های مهمله یک استثنا بیان شده و به این ترتیب کلیت آن گزاره نفی شده باشند .
مثلا وقتی حکم می کنیم که
کتاب‌های این نویسنده هیچ فایده ای ندارد، البته به جز آنهایی که در رشته تخصصی خود نوشته شده است.
یعنی حکم اول کلی نیست.
مثال :
ان الانسان لفی خسر
الاالذین آمنو و عملو الصالحات و تواصو بالحق و تواصو بالصبر
همانا انسان در زیان است ، مگر کسانی که ایمان آورده و عمل نیک انجام می‌دهند و یکدیگر را به حق و به صبر توصیه می‌کنند.
اما اگر گوینده و نویسنده از گزاره بدون سانسور قصد عموم و کلیت داشت
مثل اینکه با نسبت دادن یک صفت به یک گروه می خواست بگوید ، تمام افراد آن گروه از جمله فرد مورد نظر دارای آن صفت است ، باید دید که آیا می‌توان به آن کلیت ملتزم بود یا نه ؟
در صورت پذیرفتن آن کلیت باز مغالطه صورت نگرفته است ، اما در صورت عدم کلیت باید آن گزاره بدون سور را یک مغالطه به حساب آورد.
مثل من ایشان را به عنوان استاد خود انتخاب کرده‌ام . زیرا شاگردان ایشان بسیار موفق بودند
(بدون استثنا ؟!)
فایل شنیداری این مغالطه
.
https://www.group-telegram.com/us/mghlte.com
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/458