Telegram Group Search
Ижара уйдан 800 метр наридаги гўзаллик. Кечки сайр. 30 июл, 2025.

@chnizomiddinova
12👍8😍5
​​Биз тарафларда кунлар энди қизияпти. Ҳафта ўртасидан иссиқ ҳаво +30 га чиқди. Ҳамма паркда, тоғу тошда, очиқ чўмилиш ҳавзаларида. Биз ҳам кунни уйимизга яқин паркдаги мана бундай сув пуркагич жойда ўтказдик. Болалар яйради.

Хайрият, келаси ҳафта салқин тушаркан...

Фото: Edmonton Journal

P.S. Ўз архивим учун олган фотони улашолмайман, болажонларнинг ота-онасидан рухсат олмаганман.
👍142🤯2
​​Чингизхондан кейинги мўғул улуси тақдири, бугунги Украина, Болгария, Молдова, Озарбойжон, Руминия, Гуржистоннинг бир қисми, Қозоғистон, Ўзбекистон, Туркманистон, Татаристон ва Қримни ичига олган Россия ҳудудлари бўйлаб чўзилган Олтин ўрда, Жўжи улусининг Шарқий Европага таъсири, давлат бошқаруви ва умум ҳаётига қизиқсангиз, француз тарихчиси Мари Фаверонинг The Horde: How The Mongols Changed The World (“Ўрда: мўғуллар дунёни қандай ўзгартирган”) китоби керакли манбалардан биттаси, менимча.

Унда келтирилган айрим фактлар қизиқ:

– Мўғуллар давлатида бутун сиёсий элита, жумладан, аёллар ҳам хоннинг буйруқ-қарорларини қўллаш мақсадида қурултойда қатнашиши шарт бўлган;

Ortaq – Чингизхон ваколат берган савдогарлар борган ўлкаларидаги вазиятни зимдан кузатиб, кўрган-билганларини марказга қайтганда хонга етказиб турганлар;

– Чингизхон қўнғирот, кереит ва ўйрат уруғи аёлларини олий мартабали санаган. Чунки уруғ вакиллари сиёсий иттифоқчиликда муҳим рол ўйнаган. Хоннинг ўғиллари ҳам анъанани давом эттириб, асосан ушбу уруғга мансуб аёлларга уйланган.

– Боту даврида барпо этилган Саройни классик империя шаҳарларидаги саройлар каби дейиш нотўғри. Хон ҳеч қачон тўрт девор орасида яшамаган, улкан иншоотлар қуриб, фуқароларим ҳайратини ошираман дея ўйламаган. Мўғуллар ўтроқ ҳаёт тарзини ноқулай ҳисоблаган. Илиққина, юмшоқ ва ҳар ерга кўчириш мумкин чодирини афзал билган. Отда юриб ҳокимият бошқарган.

– Мўғул аёлларининг ҳар ишда усталиги сайёҳ тарихнависларни доим лол қолдирган. Плано Карпинининг ёзишича, “...аёллари ҳамма ишни қилиб кетавераркан. Чармдан кийим-кечак, пойабзал, пайпоқ ва бошқа уст-бош тикиш, арава ҳайдаб, уларни тузатиш, туяга юк ортиш ҳам уларнинг бўйнида. Улар жуда чаққон ва шижоатли экан. Деярли барча аёл камар тақиб, айримлари худди эркаклардек камондан ўқ узаркан”.

– Чингизхон сиёсати одамларни ўзлиги ва оиласидан узоқлаштириб, бир улусга бирлаштиришдан иборат эди.

– Ўзбекхон Олтин ўрда манфаати йўлида рус князлари ҳокимиятига устамонлик билан аралашган. Москва шаҳзодаларини содиқ васаллар дея эълон қилиб, бошқа рус князларини қўллаш мақсадида тархон ёрлиғидан моҳирона фойдаланган. У Марказий Европа, Россия, италян христианлари, Кавказдаги мусулмонлар, Марказий Осиё, Ўрта Шарқ билан мустаҳкам алоқа ўрнатган.
У Ўрданинг солиқ тушумлари, мўғул сиёсати ва қадриятлари учун ажралмас саналган қимматбаҳо неъматлардан қуруқ қолмаслик учун бир-бирига рақобатчи савдогарларни айёрона бошқарган.

Очиғи, мўғул улуси яратган давлат бошқаруви, қадриятлари дунё халқлари тақдирига билвосита ва бевосита таъсир қилганини тан олмай илож йўқ.

@chnizomiddinova
👍115👏1
​​Кеча кутубхонадан Абдулразақ Гурнаҳнинг шу йил бошида чиққан Theft (“Ўғрилик”) китобини олиб, ҳозир тугатдим.

2021 йили Адабиёт бўйича Нобел мукофотига лойиқ топилган муаллиф асарлари билан илк танишувим шундан бошланди. Менинг назаримда, Theft бўш ёзилган. Гурнаҳ қашшоқ давлатлар, айниқса, Африка халқлари ҳаётига аралашаверадиган Европа, Америка ҳақида муҳим гапни етказмоқчи бўлгану, уддасидан чиқолмагандек.

Ровийлик асосий планга кўтарилган, тамом. Кимлардир буни глобаллашув, туризм, беғараз кўмак, кўнгилли иш каби интеграциянинг оддий одамлар ҳаётини остин-устун қилиб юборишига ишора қилибди, дебди. Мен бундай ўйламадим: муаллиф қаҳрамонларини бир сафга тизиб, шунчаки бир четдан воқеаларни сўзлаб кетаверган. Китоб бошида тилга олинган қаҳрамонлар якунга бориб, саҳнадан бирдан тушиб қолаверади. Миссияси нималигини ҳам англолмадим. Унда улар нега воқеалар ривожига тиқиштирилди, деб ҳайрон бўлиш мумкин.

Қуюқ тасвир ёки қаҳрамонлар ичидагини ташқарига сўтиб чиқарармикан деб охиригача кутдим, ундай бўлмади. Ҳар бири ёпиқлигича қолди мен учун.

Гурнаҳнинг бундан аввалги китоблари, эҳтимол, ўқишга арзир, нимадир етказишга уринган, муддаосини билдиргандир (бежиз Нобел берилмагандир), аммо Theft’да бу муждани мен илғамадим.

@chnizomiddinova
👍63🤣1
#ЭҳтиётБўлинг

Канадада Interac e-Transfer деган пул ўтказмалари хизмати бор. Бунда карта рақами орқали эмас, балки имейл манзил ёки телефон рақам киритилиб, пул жўнатилади. Қабул қилувчи ҳам э-почтасига келган ҳавола орқали банк иловасига ўтиб, жўнатувчи саволига жавобни киритиб (жўнатувчи жавобни айтади), суммани ҳисобига жойлаши мумкин. Ташкилотларга ўтказишда сал бошқача: савол-жавоб бўлмайди, пул депозит сифатида жойланади.

Бундай ўтказма тури ишончли дейилади. Чунки нариги томонга карта рақами, исм-фамилия, ортиқча маълумотларингизни бериб ўтирмайсиз. Аммо шу йил январида Онтариода яшайдиган Лола Беловук исмли аёл Poshmark олди-сотди ижтимоий тармоғида 40 долларга пойжома сотаман деб, 3000 га яқин долларидан айрилиб қолибди.

Фирибгар харидор пулни ўтказдим, қабул қилинг деб аёлга сохта Interac e-Transfer ҳаволасини юборган ва у (1) Interac'нинг ҳақиқий сайтидан фарқ қилмайдиган сохта вебсайтга ўтган. Кейин саҳифадаги (2) Tangerine банк иловасини танлаб, username ва паролини киритган. Худди шу нуқтада фирибгар ҳаракатни бошлаган: (3) логин ва паролни билиб олгач, Лоланинг банк ҳисобига киришга уринган. (4) Банк эса икки томонлама аутентификация рақамини аёлга юборган. Ҳеч нарсадан шубҳаланмаган аёл банкдан келган кодни (5) киритгач, сайт тўсатдан ишламай, қотиб қолган ва бу пайтда нариги томон жабрланувчининг ҳисобидан 2,740 долларни ечишга улгурган.

Яъни аёл ўзи билмай барча маълумот (логин, парол ва банк коди)ни сохта сайт ортида кутиб турган фирибгарга бериб қўйган.

Нима бўлганини англаб етган аёл банкка мурожаат қилганида, “Қўлимиздан ҳеч нима келмайди! Айб ўзингизда!” дейилган. Олти ой ичи ҳеч қаердан чора тополмаган аёл CTV News’га мурожаат қилади ва банк “бошқа молиявий институт билан олиб борилган ҳаракатлар ижобий натижа бериб, мижознинг пули ҳисобига тўлиқ қайтарилди” дейди ахийри.

Канадада бундай фирибгарлик турлари кўп. Ўзим ҳам ўтган йил сентябрида чув тушишимга бир баҳя қолган. Ҳатто Эдмонтон полициясига бориб, арз қилганимда ҳеч нарса қилолмаймиз, қай бирига югурайлик, эҳтиёт бўлинг, деган жавобни эшитганман. Мен-ку ҳеч нарса йўқотмаганман, фақат полицияга фирибгарнинг телефон рақам(лар)ини бермоқчийдим. Охири, ўзимнинг рақамимни ўзгартиргач, бундайлардан қулоғим тинган. Энг ёмони, банк, ўтказмалар ҳаволаси ва сайтлари сунъий инетеллект орқали худди оригиналидек ясаляпти бугун.

@chnizomiddinova
👍62
#Тиббиёт #вакциналар

Қизларимга тиббиётда тасдиқланган, олиниши шарт вакциналарни доим, тақвимига қараб олиб келганмиз. Бу ерга келгач, ташвишлар орасида эсимдан чиқиб кетди. Кейин қаерга, кимга мурожаат қилишни ҳам билмасдим.

Шу йил Эдмонтон Иммиграция марказида бир муддат волонтёр бўлганимда билмаганларимни ўрганиб, тажриба орттирдим ва қолиб кетган шундай ишларимни аста-секин битиряпман.

811 га боғланиб, тақвим бўйича ўтказиб юборилган вакциналарни олмоқчимиз дедим. Бунга қўшимча, Албертада қизамиқ тарқалган деган хабарни ўқигандим. Билиб бўлмайди – эҳтиёт шарт. Мен боғланган оператор ҳамма маълумотни (Ўзбекистонда олинган вакциналар қоғозини имейлда юбордим) тасдиқлагач, ҳамшира сизга алоқага чиқади деди.

Яна кутаманмикан, деб ўтирсам, 15 дақиқадан кейин ҳамшира боғланди. Қайтадан маълумотларни тасдиқлади ва вакцина олиш кунини белгилади. Бу ерда вакцина оламан деган одамни жуда ҳурмат қилишадими ёки ўзининг эҳтиётини қилганни қадрлашадими, хуллас, ҳар бир қадамни, нима қилишни обдон, ўта ҳалимлик билан тушунтиришди.

Иккала қизимга бир ҳафта фарқи билан қолиб кетган тўртта вакцинаси қилинди.

– Дори юборилмасидан аввал яна бир бор аллергияси борми-йўқми, сурункали касалликка чалинганми, яқин орада тоби қочмадими, дорига таъсирчан эмасми – ҳаммаси сўралди.

– Ҳамшира юбораётган дориси таркиби, муддати, ишлатаётган тиббиёт буюмларини кўрсатиб, компютерга киритган маълумотлари, нега бу вакциналар кераклигини айтди. Қўлимга қўлланма ҳам тутқазди.

– Вакцинадан кейин нима ўзгаришлар бўлиши: мабодо қорни, боши оғриса, қўлида қизариш сезилса, иситмаси кўтарилса, кўнгли айниб, ўзини нохуш сезса нималар қилишимни ва кимга боғланишимни тушунтирди.

– Вакцина олгач, кутиш залида 15 дақиқа ўтиринг, қўлини кўпроқ қимирлатиб турсин, нимадир бўлса, шу ерда бўламан деб огоҳлантирди ва иккала қизимнинг кўнглини олиш учун стикерлар улашди.

Иккинчи дозани ҳам худди шундай, орадан бир ой ўтиб олдик. Хотиржамман энди. Болалар касал бўлмасин. Тиббий хизматлар аъло даражада кўрсатиладиган, инсон саломатлиги қадрланадиган ўлкада эканимга хурсандман.

@chnizomiddinova
🔥179👍5🤯1
#тавсия

Бодиликка йўймангу, балки ватанда бўлганимда Americanah'даги муждани ҳозиргидек тушунмаган бўлардим, менимча. Бунга учта сабаб бор:

1. Эдмонтон иммиграция марказида нигериялик Цинциа билан дўстлашганим, у билан Чимаманда ва унинг феминистик қарашлари, бугунги Нигерия, африка халқи ҳаёти ҳақида суҳбатлашганларим;

2. Африкалик аёллар даврасида бир муддат бўлиб, уларнинг она юртидаги машаққатларини тинглаганим;

3. Асар бош қаҳрамонлари Ифемелунинг Америкадаги ва Обинзенинг Англиядаги кечмишлари Канадага кўчиб келган иммигрантларга ҳам бегона эмаслиги ҳамда кўп тарафдан ўхшашлиги шу хулосага туртки бўлди.

Анчадан бери кузатиб юрганларимни бундан 12 йил аввал Чимаманда африкалик муҳожир қиз мисолида ёзишга улгурган ва қизиғи, асардаги кечмишлар ҳамон қайсидир мигрантлар ҳаётида такрорланиб келяпти.

Дарвоқе, аксар халқнинг дарду ҳасрати, бахту омадини бошқа элдан излаш иштиёқи ёки тузум сабаб юртига сиғмай, бош олиб кетишдан бўлак чораси қолмаслиги ўхшаш бўлади.

@chnizomiddinova
43💯3
#ёмғир #кичик_саёҳат

Ёмғирли чоршанбада Эдмонтондан 35-40 дақиқа узоқликдаги Elk Island миллий боғига йўл олдик. Ёмғирпўшларимизни олиб, болаларга сувўтмас этикларини кийдирдик. Орада Sherwood Park томонларни ҳам кездик.

Боғ минг бошдан зиёд бизон, йирик шохли буғу (elk, moose), оқ думли кийиклари ва сон-саноқсиз қушлари билан машҳур.

Боғ дейилганига қарамай 19,680 гектарни қамраб олган ҳудуд ёввойи ҳолича қолдирилган ва бизонлари давлат муҳофазасида. Афсус, буғуларни кўролмадик...

Бу ерда икки хил: дашт ва ўрмон бизонлари яшаркан. Машинадан тушиш мумкин эмас. 100 метр наридан туриб томоша қилиш мумкин. Айиқ учраса, уловни тўхтатмай ўтиб кетинг деган огоҳлантиришлар тез-тез учрайди.

Бизонларни ортда қолдириб, Астотин кўлига қараб юқориладик. Кенг ўрмон ўртасидан асфалт йўл солиниб, кўлгача осон етиб олиш мумкин. Чор атроф пикникка мослаштирилган, чиройли жойлар. Айниқса табиат ёввойи ҳолича қолдирилгани гўзал.

Одам табиатнинг бир бўлаги эканини шундай жойларда яхшироқ туяди.

@chnizomiddinova
👍155🔥2👏1🤯1
​​Бу замонда кимгадир муҳтож бўлиш ёки каттароқ харажат чиққанда бировдан ёрдам кутиш – осон эмас. Одам руҳан қийналади.

Бундан икки йил аввал Ўзбекистонда кўзи ожизлар орасида IELTS'дан 7.0 натижани қайд этган Хайрулладан интервью олгандим. Фикри теран, инглиз тилини она тилидек ўрганишга тиришган Хайрулла кўзи ожизлар қаршисидаги тўсиқ ва муаммоларни санаганди ўшанда.

Яқинда Хайрулла Телеграмдан бир муаммосини минг истиҳола билан хабар қилди. Аввалига Жаҳон тиллари университетида PhD қилаётганини айтиб, қувонтирди. Кейин уй сотиб олиш тараддудига тушганини қўшимча қилди. Бунданам севиндим. Лекин барча ҳужжатларни тайёрлаб, банкдан қарз, давлатдан субсидия ажратилишига эришган Хайрулланинг бошланғич тўловни шакллантиришга қурби етмаётган экан.

– Ҳаракатланишимга, келгусидаги илмий фаолиятимга қулай бўлиши учун марказдан уй олдим. Уй нархи 580 млн сўм. Кредитни ойлигимдан тўлайман. Аммо бошланғич 200 млн сўмни тўлашга шароитим кўтармаяпти, – деди у. – Таниш-билишдан сўрадим. Топилмади. Ҳозир бировдан хафа бўладиган замон эмас.

Бир фарзанднинг отаси бўлган Хайрулланинг аёлида ҳам соғлиқ билан боғлиқ муаммоси бор. Тос суяк емирилишидан қийналаётган экан. Имплант қўйишга муҳтож экан. Ҳаракати чекланишни бошлабди.

Четдаги ўзбек жамиятидан бирор нажот бўлиб қолар деб сизга овозли хабар жўнатдим деди. Билмадим, бу ердаги ўзбеклардан қанчалик ёрдам чиқади, лекин ватандагилар ҳам қараб турмас деб ўйладим.

Майли, кимдан қанча ёрдам бўлади, Аллоҳга таваккал, шу ерда унинг карта рақамини қолдиравераман. Имконингиз етганича кўмак берсангиз, бир оиланинг қувончига, бўлажак олимнинг бахти тўкис бўлиб, уй олишига ҳисса қўшган бўлардингиз. Илм эгасига ёрдам қилганга Ўзи улуғ ажрлар берсин!

Ҳеч бўлмаса, гуруҳларда шу постни бўлишсангиз, бошқаларга ҳам етказсангиз, миннатдор бўлардим.

Карта: 5440 8100 1013 8849Hayrulla Rukhiddinov номида

@chnizomiddinova
👍126
2025/08/20 18:18:06
Back to Top
HTML Embed Code: