This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🌐هفت اقلیم. فکت نامه اقلیمی.محمود خسروی
🔍 بررسی ادعای "دستگاه بارورسازی فوری آسمان در اصفهان" — نادرست
در فضای مجازی ویدئویی منتشر شده که مدعی است در سال ۱۳۹۳، فردی دستگاهی از آلمان به ایران آورده و در محوطه دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با آن، آسمان صاف را ابری کرده و باران و حتی سیل ایجاد کرده است.هر چند آقای دکتر فروغی زمانی که ما دانشگاه اصفهان بودیم استاد آنجا بود و استادی باسواد است ولی متاسفانه برای صحت فیلم برداری به ایشان دسترسی ندارم که اصل ماجرا را بپرسم.اما
چرا این ادعا با اصول علمی ناسازگار است؟
1️⃣ فرآیند بارش به زمان و شرایط جوی وابسته است
برای شکل‌گیری ابر و بارش، رطوبت کافی، صعود هوای مرطوب و سرد شدن آن تا رسیدن به دمای نقطه شبنم ضروری است. حتی در روش‌های شناخته‌شده بارورسازی ابرها (Cloud Seeding)، ابرهای موجود باید از پیش در جو حضور داشته باشند تا با تزریق ذرات هسته‌زا (مثل یدید نقره) فرآیند بارش تقویت شود. ایجاد ابر از هوای خشک و صاف در چند دقیقه از نظر فیزیک جو عملاً غیرممکن است.
2️⃣ دستگاه کوچک نمی‌تواند حجم عظیم انرژی و بخار لازم را تأمین کند
👇👇
🔍 بررسی ادعای "دستگاه بارورسازی فوری آسمان در اصفهان" — نادرست
در فضای مجازی ویدئویی منتشر شده که مدعی است در سال ۱۳۹۳، فردی دستگاهی از آلمان به ایران آورده و در محوطه دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با آن، آسمان صاف را ابری کرده و باران و حتی سیل ایجاد کرده است.هر چند آقای دکتر فروغی زمانی که ما دانشگاه اصفهان بودیم استاد آنجا بود و استادی باسواد است ولی متاسفانه برای صحت فیلم برداری به ایشان دسترسی ندارم که اصل ماجرا را بپرسم.اما
چرا این ادعا با اصول علمی ناسازگار است؟
1️⃣ فرآیند بارش به زمان و شرایط جوی وابسته است
برای شکل‌گیری ابر و بارش، رطوبت کافی، صعود هوای مرطوب و سرد شدن آن تا رسیدن به دمای نقطه شبنم ضروری است. حتی در روش‌های شناخته‌شده بارورسازی ابرها (Cloud Seeding)، ابرهای موجود باید از پیش در جو حضور داشته باشند تا با تزریق ذرات هسته‌زا (مثل یدید نقره) فرآیند بارش تقویت شود. ایجاد ابر از هوای خشک و صاف در چند دقیقه از نظر فیزیک جو عملاً غیرممکن است.
2️⃣ دستگاه کوچک نمی‌تواند حجم عظیم انرژی و بخار لازم را تأمین کند
👇👇
🌐هفت اقلیم. فکت نامه اقلیمی.محمود خسروی
🔍 بررسی ادعای "دستگاه بارورسازی فوری آسمان در اصفهان" — نادرست
در فضای مجازی ویدئویی منتشر شده که مدعی است در سال ۱۳۹۳، فردی دستگاهی از آلمان به ایران آورده و در محوطه دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با آن، آسمان صاف را ابری کرده و باران و حتی سیل ایجاد کرده است.هر چند آقای دکتر فروغی زمانی که ما دانشگاه اصفهان بودیم استاد آنجا بود و استادی باسواد است ولی متاسفانه برای صحت فیلم برداری به ایشان دسترسی ندارم که اصل ماجرا را بپرسم.اما
چرا این ادعا با اصول علمی ناسازگار است؟
1️⃣ فرآیند بارش به زمان و شرایط جوی وابسته است
برای شکل‌گیری ابر و بارش، رطوبت کافی، صعود هوای مرطوب و سرد شدن آن تا رسیدن به دمای نقطه شبنم ضروری است. حتی در روش‌های شناخته‌شده بارورسازی ابرها (Cloud Seeding)، ابرهای موجود باید از پیش در جو حضور داشته باشند تا با تزریق ذرات هسته‌زا (مثل یدید نقره) فرآیند بارش تقویت شود. ایجاد ابر از هوای خشک و صاف در چند دقیقه از نظر فیزیک جو عملاً غیرممکن است.
2️⃣ دستگاه کوچک نمی‌تواند حجم عظیم انرژی و بخار لازم را تأمین کند
تشکیل یک ابر باران‌زا با وسعت چند کیلومتر نیازمند تراکم میلیون‌ها تُن بخار آب در جو است. این مقدار رطوبت یا باید از قبل در جو موجود باشد، یا از تبخیر گسترده سطوح آب به همراه مکانیسم صعود جوی حاصل شود. هیچ دستگاه قابل حمل قادر به تولید و انتقال این حجم بخار و انرژی نیست.
3️⃣ بارورسازی ابر ≠ ایجاد ابر از صفر
روش‌های علمی در کشورهای مختلف (مانند چین، آمریکا، امارات) صرفاً بر تغییر ریزساختار ابرهای موجود برای افزایش احتمال بارش متمرکزند، نه تولید آنی ابر، رعد و برق و سیل.
4️⃣ تحلیل ویدئو و شواهد محیطی
در ویدئوی منتشرشده، ابرهای کومولوس و جریان‌های صعودی پیش از آغاز "نمایش" وجود دارند و احتمالاً بارش نتیجه یک سامانه جوی از پیش فعال بوده است. تغییرات آب‌وهوایی کوتاه‌مدت در یک نقطه می‌تواند به‌سادگی ناشی از گذر یک جبهه یا همرفت طبیعی باشد و ربطی به دستگاه نداشته باشد.
📌 جمع‌بندی:
با استناد به اصول هواشناسی و فیزیک جو، ویدئو و ادعای ایجاد بارش فوری با یک دستگاه کوچک، غیرعلمی و فاقد پشتوانه فنی است. چنین ادعاهایی بیشتر جنبه تبلیغاتی یا شایعه‌سازی دارند و نباید بدون شواهد مستند و داده‌های هواشناسی معتبر پذیرفته شوند.
#FactCheck #فکت_نامه اقلیمی #شایعه #بارورسازی_ابر #هواشناسی #دانش_اقلیم #CloudSeeding
#WeatherScience
#هفت اقلیم. محمود خسروی
🔍 بررسی ادعای "دستگاه بارورسازی فوری آسمان در اصفهان" — نادرست
در فضای مجازی ویدئویی منتشر شده که مدعی است در سال ۱۳۹۳، فردی دستگاهی از آلمان به ایران آورده و در محوطه دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با آن، آسمان صاف را ابری کرده و باران و حتی سیل ایجاد کرده است.هر چند آقای دکتر فروغی زمانی که ما دانشگاه اصفهان بودیم استاد آنجا بود و استادی باسواد است ولی متاسفانه برای صحت فیلم برداری به ایشان دسترسی ندارم که اصل ماجرا را بپرسم.اما
چرا این ادعا با اصول علمی ناسازگار است؟
1️⃣ فرآیند بارش به زمان و شرایط جوی وابسته است
برای شکل‌گیری ابر و بارش، رطوبت کافی، صعود هوای مرطوب و سرد شدن آن تا رسیدن به دمای نقطه شبنم ضروری است. حتی در روش‌های شناخته‌شده بارورسازی ابرها (Cloud Seeding)، ابرهای موجود باید از پیش در جو حضور داشته باشند تا با تزریق ذرات هسته‌زا (مثل یدید نقره) فرآیند بارش تقویت شود. ایجاد ابر از هوای خشک و صاف در چند دقیقه از نظر فیزیک جو عملاً غیرممکن است.
2️⃣ دستگاه کوچک نمی‌تواند حجم عظیم انرژی و بخار لازم را تأمین کند
تشکیل یک ابر باران‌زا با وسعت چند کیلومتر نیازمند تراکم میلیون‌ها تُن بخار آب در جو است. این مقدار رطوبت یا باید از قبل در جو موجود باشد، یا از تبخیر گسترده سطوح آب به همراه مکانیسم صعود جوی حاصل شود. هیچ دستگاه قابل حمل قادر به تولید و انتقال این حجم بخار و انرژی نیست.
3️⃣ بارورسازی ابر ≠ ایجاد ابر از صفر
روش‌های علمی در کشورهای مختلف (مانند چین، آمریکا، امارات) صرفاً بر تغییر ریزساختار ابرهای موجود برای افزایش احتمال بارش متمرکزند، نه تولید آنی ابر، رعد و برق و سیل.
4️⃣ تحلیل ویدئو و شواهد محیطی
در ویدئوی منتشرشده، ابرهای کومولوس و جریان‌های صعودی پیش از آغاز "نمایش" وجود دارند و احتمالاً بارش نتیجه یک سامانه جوی از پیش فعال بوده است. تغییرات آب‌وهوایی کوتاه‌مدت در یک نقطه می‌تواند به‌سادگی ناشی از گذر یک جبهه یا همرفت طبیعی باشد و ربطی به دستگاه نداشته باشد.
📌 جمع‌بندی:
با استناد به اصول هواشناسی و فیزیک جو، ویدئو و ادعای ایجاد بارش فوری با یک دستگاه کوچک، غیرعلمی و فاقد پشتوانه فنی است. چنین ادعاهایی بیشتر جنبه تبلیغاتی یا شایعه‌سازی دارند و نباید بدون شواهد مستند و داده‌های هواشناسی معتبر پذیرفته شوند.
#FactCheck #فکت_نامه اقلیمی #شایعه #بارورسازی_ابر #هواشناسی #دانش_اقلیم #CloudSeeding
#WeatherScience
#هفت اقلیم. محمود خسروی
📢 پیش‌بینی پاییز ۲۰۲۵: وقتی اقیانوس آرام بی‌طرف می‌ماند! 🌊🍂
متاسفانه بر خلاف برخی خبرهای سایت های نه چندان معتبر اثری از وقوع پدیده النینو و تأثیر گذاری آن بر رفع خشکسالی پاییز امسال نیست.
بر اساس گزارش IRI و CPC (۱۸ ژوئیه ۲۰۲۵)، پاییز امسال به احتمال زیاد با فاز خنثی ENSO آغاز خواهد شد؛ یعنی خبری از النینوی قوی یا لانینای پرقدرت نیست.
🔹 وضعیت کنونی (تابستان ۲۰۲۵)
دمای سطح آب در ناحیه Niño 3.4 نزدیک به میانگین 📈 → شرایط خنثی.
احتمال ماندگاری این وضعیت تا اوایل پاییز: ۷۵٪.
🔹 پیش‌بینی پاییز (اکتبر–دسامبر)
احتمال فاز خنثی: ۴۹٪
النینو یا لانینا: هر کدام کمتر از این مقدار → هیچ‌کدام غالب نخواهند بود.
🔹 چرا مهم است؟
در نبود سیگنال قوی ENSO، بارش و دمای پاییز خاورمیانه و ایران بیشتر تحت تأثیر عوامل منطقه‌ای خواهد بود:
✅ نوسان مادن–جولیان (MJO)
✅ شرایط جوی اوراسیا
✅ الگوهای گردش جوی در عرض‌های میانی
🔹 پیامد احتمالی برای ایران
عدم بروز تغییرات شدید ناشی از ENSO در پاییز
بارش‌ها بیشتر وابسته به شرایط جوی لحظه‌ای و سامانه‌های منطقه‌ای
امکان تغییر تدریجی الگوها تا زمستان
متاسفانه بر خلاف برخی خبرهای سایت های نه چندان معتبر اثری از وقوع پدیده النینو و تأثیر گذاری آن بر رفع خشکسالی پاییز امسال نیست.
بر اساس گزارش IRI و CPC (۱۸ ژوئیه ۲۰۲۵)، پاییز امسال به احتمال زیاد با فاز خنثی ENSO آغاز خواهد شد؛ یعنی خبری از النینوی قوی یا لانینای پرقدرت نیست.
🔹 وضعیت کنونی (تابستان ۲۰۲۵)
دمای سطح آب در ناحیه Niño 3.4 نزدیک به میانگین 📈 → شرایط خنثی.
احتمال ماندگاری این وضعیت تا اوایل پاییز: ۷۵٪.
🔹 پیش‌بینی پاییز (اکتبر–دسامبر)
احتمال فاز خنثی: ۴۹٪
النینو یا لانینا: هر کدام کمتر از این مقدار → هیچ‌کدام غالب نخواهند بود.
🔹 چرا مهم است؟
در نبود سیگنال قوی ENSO، بارش و دمای پاییز خاورمیانه و ایران بیشتر تحت تأثیر عوامل منطقه‌ای خواهد بود:
✅ نوسان مادن–جولیان (MJO)
✅ شرایط جوی اوراسیا
✅ الگوهای گردش جوی در عرض‌های میانی
🔹 پیامد احتمالی برای ایران
عدم بروز تغییرات شدید ناشی از ENSO در پاییز
بارش‌ها بیشتر وابسته به شرایط جوی لحظه‌ای و سامانه‌های منطقه‌ای
امکان تغییر تدریجی الگوها تا زمستان
ادامه👈👈 📊 در فاز خنثی، پیش‌بینی بارش‌های پاییزه پیچیده‌تر می‌شود و نیازمند رصد مداوم الگوهای کوتاه‌مدت و منطقه‌ای است.
#هفت اقلیم.محمود خسروی
#پیش‌بینی_اقلیم #ال نینو #لانینا #ENSO #آب_و_هوا #پاییز_۲۰۲۵ #اقلیم_شناسی #ایران #بارش #هواشناسی #ClimateForecast #IranWeather #ElNino #LaNina
مرجع:https://iri.columbia.edu/our-expertise/climate/forecasts/enso/current/
#هفت اقلیم.محمود خسروی
#پیش‌بینی_اقلیم #ال نینو #لانینا #ENSO #آب_و_هوا #پاییز_۲۰۲۵ #اقلیم_شناسی #ایران #بارش #هواشناسی #ClimateForecast #IranWeather #ElNino #LaNina
مرجع:https://iri.columbia.edu/our-expertise/climate/forecasts/enso/current/
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
عرض بیابان لوت بین شهداد در غرب و نهبندان در شرق
مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی IRNA با سپاس از خانم شبنم پودینه خبرنگار محترم ایرنا:
🔍 مثلث طلایی نجات هامون؛ نقشه راه عبور از بحران سیستان
تالاب بین‌المللی هامون که زمانی زیست‌بوم پویا و محور معیشت مردم سیستان بود، امروز با ترکیب بی‌سابقه‌ای از خشکسالی مزمن، قطع حق‌آبه رودخانه هیرمند، و نبود مدیریت یکپارچه، به کانون اصلی گردوغبار شرق کشور تبدیل‌شده است.
در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا تأکید کردم که علت اصلی شکست طرح‌های گذشته، برنامه‌ریزی مشروط به بارندگی و ورود آب، بی‌توجهی به گونه‌های بومی مقاوم به خشکی، و موازی کاری نهادهای اجرایی بوده است.
📌 راهکار پیشنهادی من بر سه ستون استوار است:
1️⃣ مدیریت علمی و آینده‌نگر: بازطراحی برنامه‌ها بر پایه واقعیت نوین اقلیمی و ادامه خشکسالی، به‌کارگیری داده‌های اقلیمی و پژوهش‌های بوم‌شناسی پیش از هر کنش.
2️⃣ ساختار هماهنگ و یکپارچه: ایجاد «ستاد احیای یکپارچه سیستان» با اختیارات فرا سازمانی، همانند تجربه ستاد احیای دریاچه ارومیه.
3️⃣ مشارکت واقعی جوامع محلی: استفاده از دانش بومی، سپردن بخشی از پروژه‌ها به تعاونی‌های محلی، و ایجاد معیشت‌های پایدار (بوم‌گردی، صنایع‌دستی، پرورش گیاهان دارویی، انرژی خورشیدی).
💡 تأمین پایدار حق‌آبه هیرمند از راه دیپلماسی فعال، شتاب دهی طرح انتقال آب از دریای عمان، و استفاده از گونه‌های گیاهی فوق‌مقاوم به خشکی مانند تاغ و گز، از اولویت‌های فوری است.
🔬 بدون اجرای این مثلث طلایی، بحران سیستان نه‌تنها حل نخواهد شد بلکه با گسترش کانون‌های گردوغبار و مهاجرت اقلیمی، به تهدیدی ملی تبدیل می‌شود.
#هامون #مثلث_طلایی #سیستان_و_بلوچستان #خشکسالی #مدیریت_آب #دیپلماسی_آب #هیرمند #حقابه #محیط_زیست #گردوغبار #تالاب_هامون #معیشت_پایدار #تغییر_اقلیم #ClimateChange #Hamoun #Iran #EnvironmentalManagement👆👆👆👆
🔍 مثلث طلایی نجات هامون؛ نقشه راه عبور از بحران سیستان
تالاب بین‌المللی هامون که زمانی زیست‌بوم پویا و محور معیشت مردم سیستان بود، امروز با ترکیب بی‌سابقه‌ای از خشکسالی مزمن، قطع حق‌آبه رودخانه هیرمند، و نبود مدیریت یکپارچه، به کانون اصلی گردوغبار شرق کشور تبدیل‌شده است.
در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا تأکید کردم که علت اصلی شکست طرح‌های گذشته، برنامه‌ریزی مشروط به بارندگی و ورود آب، بی‌توجهی به گونه‌های بومی مقاوم به خشکی، و موازی کاری نهادهای اجرایی بوده است.
📌 راهکار پیشنهادی من بر سه ستون استوار است:
1️⃣ مدیریت علمی و آینده‌نگر: بازطراحی برنامه‌ها بر پایه واقعیت نوین اقلیمی و ادامه خشکسالی، به‌کارگیری داده‌های اقلیمی و پژوهش‌های بوم‌شناسی پیش از هر کنش.
2️⃣ ساختار هماهنگ و یکپارچه: ایجاد «ستاد احیای یکپارچه سیستان» با اختیارات فرا سازمانی، همانند تجربه ستاد احیای دریاچه ارومیه.
3️⃣ مشارکت واقعی جوامع محلی: استفاده از دانش بومی، سپردن بخشی از پروژه‌ها به تعاونی‌های محلی، و ایجاد معیشت‌های پایدار (بوم‌گردی، صنایع‌دستی، پرورش گیاهان دارویی، انرژی خورشیدی).
💡 تأمین پایدار حق‌آبه هیرمند از راه دیپلماسی فعال، شتاب دهی طرح انتقال آب از دریای عمان، و استفاده از گونه‌های گیاهی فوق‌مقاوم به خشکی مانند تاغ و گز، از اولویت‌های فوری است.
🔬 بدون اجرای این مثلث طلایی، بحران سیستان نه‌تنها حل نخواهد شد بلکه با گسترش کانون‌های گردوغبار و مهاجرت اقلیمی، به تهدیدی ملی تبدیل می‌شود.
#هامون #مثلث_طلایی #سیستان_و_بلوچستان #خشکسالی #مدیریت_آب #دیپلماسی_آب #هیرمند #حقابه #محیط_زیست #گردوغبار #تالاب_هامون #معیشت_پایدار #تغییر_اقلیم #ClimateChange #Hamoun #Iran #EnvironmentalManagement👆👆👆👆
Forwarded from FactNameh | فکت‌نامه
❌ ادعای نادرست درباره صادرات بی‌وقفه برق ایران به افغانستان
🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شایعه شده که همزمان با قطعی برق در ایران، صادرات برق به افغانستان بی‌وقفه ادامه دارد.
🔹منبع این شایعه، اظهارات یکی از اعضای اتاق مشترک ایران و افغانستان است و اینطور گفته که از همکاران خود در افغانستان شنیده که هیچ مشکلی از جهت قطعی برق ندارند.
🔹گزارش‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد طی هفته‌های گذشته صادرات برق ایران به افغانستان دچار اختلال شدید شده و برق بنا به گفته‌های مقام‌های محلی قطع شده است.
🔹بر اساس گزارش رسانه‌های افغانستان مانند هشت صبح، در اواخر تیر امسال ساعات قطع برق در هرات به بیش از ۲۰ ساعت در روز رسیده است.
🔹آمارِ به‌روزی از صادرات برق ایران به افغانستان و سایر کشورها در دست نیست، اما طبق آمارهای رسمی، همزمان با تشدید بحران برق در ایران، میزان کلی صادرات نیز کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است.
🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.
👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شایعه شده که همزمان با قطعی برق در ایران، صادرات برق به افغانستان بی‌وقفه ادامه دارد.
🔹منبع این شایعه، اظهارات یکی از اعضای اتاق مشترک ایران و افغانستان است و اینطور گفته که از همکاران خود در افغانستان شنیده که هیچ مشکلی از جهت قطعی برق ندارند.
🔹گزارش‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد طی هفته‌های گذشته صادرات برق ایران به افغانستان دچار اختلال شدید شده و برق بنا به گفته‌های مقام‌های محلی قطع شده است.
🔹بر اساس گزارش رسانه‌های افغانستان مانند هشت صبح، در اواخر تیر امسال ساعات قطع برق در هرات به بیش از ۲۰ ساعت در روز رسیده است.
🔹آمارِ به‌روزی از صادرات برق ایران به افغانستان و سایر کشورها در دست نیست، اما طبق آمارهای رسمی، همزمان با تشدید بحران برق در ایران، میزان کلی صادرات نیز کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است.
🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.
👈 در فکت‌نامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🌍 مفهوم «فضا» در اقلیم‌شناسی
در سال‌های گذشته، در دوره دکتری اقلیم‌شناسی، درسی با عنوان «روش‌های پیشرفته پژوهش در اقلیم‌شناسی» را تدریس کرده‌ام. یکی از جلسات این درس به بررسی مفاهیم بنیادین «فضا»، «مکان» و «زمان» در پژوهش‌ها اقلیمی اختصاص دارد. منابع اصلی این بخش دربرگیرنده کتاب ارزشمند «اقلیم‌شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی» اثر برنت یارنال (ترجمه دکتر سید ابوالفضل مسعودیان)، کتاب «مبانی پژوهش در آب‌وهواشناسی» تألیف دکتر حسین عساکره، و مقاله علمی دکتر بهلول علیجانی در مجله «تحلیل فضایی مخاطرات محیطی» (1394) هستند. همچنین، تجربیات زیسته از سال ۱۳۶۲ تا ۱۴۰۴ در این حوزه، نقش مهمی در شکل‌گیری این دیدگاه‌ها داشته‌اند.
بااین‌حال، بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند به مدل‌سازی، تحلیل‌های کمی و نگارش مقاله هستند و کمتر به مباحث فلسفی و معرفت‌شناسی علمی توجه نشان می‌دهند. از سوی دیگر، باوجود چیرگی نسبی متخصصان هواشناسی و علوم جو بر این رشته، هنوز نتوانسته‌ایم مبانی معرفت‌شناسی استواری برای تبیین جایگاه جغرافیا در اقلیم‌شناسی ارائه کنیم. این خلأ باعث شده نقش اقلیم‌شناسان در کشور به‌عنوان متخصصان یک علم کاربردی و راهبردی، به‌درستی برجسته نشود.
🔬 فضا در اقلیم‌شناسی: یک بستر فیزیکی و قابل‌اندازه‌گیری
در اقلیم‌شناسی، «فضا» به‌عنوان یک بستر فیزیکی، عینی و قابل‌سنجش تعریف می‌شود که در آن پدیده‌های اقلیمی رخ می‌دهند. این فضا شامل لایه‌های گوناگون نیوار مانند تروپوسفر، استراتوسفر و مزوسفر است که هرکدام ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند. برای نمونه، بیشتر پدیده‌های آب‌وهوایی در تروپوسفر، یعنی پایین‌ترین و چگال‌ترین لایه جو، اتفاق می‌افتند.
فضای اقلیمی یک سیستم پویا و درهم‌تنیده است که در مقیاس‌های مختلف، از رعدوبرق‌های محلی تا نوسانات جهانی مانند النینو، عمل می‌کند. در مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs)، این فضا به شبکه‌ای از سلول‌های گسسته تقسیم می‌شود. پدیده‌هایی که در مقیاس‌های کوچک‌تر از وضوح شبکه رخ می‌دهند، با استفاده از پارامترسازی‌های ریاضی ساده‌شده بازنمایی می‌شوند. این گسست معرفت‌شناختی، یکی از منابع اصلی عدم قطعیت در مدل‌های اقلیمی است. بااین‌حال، ابزارهایی مانند GIS و سنجش‌ازدور، نقش کلیدی در تحلیل و بصری‌سازی داده‌های اقلیمی ایفا می‌کنند.
🧠 فضای جغرافیایی: مفهومی چندبعدی و انسان‌محور
در برابر، «فضای جغرافیایی» مفهومی چندلایه، رابطه محور و انسان‌محور است. در جغرافیا، فضا تنها یک ظرف فیزیکی نیست، بالاتر از آن از راه تعاملات انسانی معنا پیدا می‌کند. این فضا با مفاهیمی چون مکان، چشم‌انداز و تجربه زیسته درهم‌تنیده است. از دیدگاه فلسفی، فضای جغرافیایی می‌تواند به‌صورت مطلق (واقعی و فیزیکی) یا نسبی (وابسته به ادراک و روابط انسانی) تعریف شود. مکاتب اندیشه‌ای مانند اومانیسم و جغرافیای انتقادی بر جنبه‌های ذهنی، زیسته و قدرتمند این فضا تأکیددارند.
⚖️ تفاوت‌های بنیادین و ضرورت هم‌افزایی
این تفاوت‌های معرفت‌شناختی نشان می‌دهند که اقلیم‌شناسی و جغرافیا به دو نوع متفاوت از فضا می‌پردازند. اقلیم‌شناسی به دنبال کشف قوانین فیزیکی و پیش‌بینی رفتار آینده یک فضای تعریف‌شده است، در حالی که جغرافیا به دنبال فهم چرایی و معنای پدیده‌ها در فضایی انسانی، معنادار و گاه مورد مناقشه است.
اقلیم‌شناسی به «چه» و «چگونه» پدیده‌های فیزیکی می‌پردازد، اما جغرافیا به «چرا»های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و «چه معنایی برای انسان دارد» توجه دارد. این دو دیدگاه مکمل یکدیگرند و برای رویارویی با چالش‌های پیچیده‌ای مانند تغییر اقلیم، باید در کنار هم قرار گیرند. تنها با تلفیق فضای فیزیکی اقلیم‌شناسی و فضای ذهنی و اجتماعی جغرافیا می‌توان به راه‌حل‌هایی کارآمد، پایدار و عادلانه دست‌یافت.
در سال‌های گذشته، در دوره دکتری اقلیم‌شناسی، درسی با عنوان «روش‌های پیشرفته پژوهش در اقلیم‌شناسی» را تدریس کرده‌ام. یکی از جلسات این درس به بررسی مفاهیم بنیادین «فضا»، «مکان» و «زمان» در پژوهش‌ها اقلیمی اختصاص دارد. منابع اصلی این بخش دربرگیرنده کتاب ارزشمند «اقلیم‌شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی» اثر برنت یارنال (ترجمه دکتر سید ابوالفضل مسعودیان)، کتاب «مبانی پژوهش در آب‌وهواشناسی» تألیف دکتر حسین عساکره، و مقاله علمی دکتر بهلول علیجانی در مجله «تحلیل فضایی مخاطرات محیطی» (1394) هستند. همچنین، تجربیات زیسته از سال ۱۳۶۲ تا ۱۴۰۴ در این حوزه، نقش مهمی در شکل‌گیری این دیدگاه‌ها داشته‌اند.
بااین‌حال، بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند به مدل‌سازی، تحلیل‌های کمی و نگارش مقاله هستند و کمتر به مباحث فلسفی و معرفت‌شناسی علمی توجه نشان می‌دهند. از سوی دیگر، باوجود چیرگی نسبی متخصصان هواشناسی و علوم جو بر این رشته، هنوز نتوانسته‌ایم مبانی معرفت‌شناسی استواری برای تبیین جایگاه جغرافیا در اقلیم‌شناسی ارائه کنیم. این خلأ باعث شده نقش اقلیم‌شناسان در کشور به‌عنوان متخصصان یک علم کاربردی و راهبردی، به‌درستی برجسته نشود.
🔬 فضا در اقلیم‌شناسی: یک بستر فیزیکی و قابل‌اندازه‌گیری
در اقلیم‌شناسی، «فضا» به‌عنوان یک بستر فیزیکی، عینی و قابل‌سنجش تعریف می‌شود که در آن پدیده‌های اقلیمی رخ می‌دهند. این فضا شامل لایه‌های گوناگون نیوار مانند تروپوسفر، استراتوسفر و مزوسفر است که هرکدام ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند. برای نمونه، بیشتر پدیده‌های آب‌وهوایی در تروپوسفر، یعنی پایین‌ترین و چگال‌ترین لایه جو، اتفاق می‌افتند.
فضای اقلیمی یک سیستم پویا و درهم‌تنیده است که در مقیاس‌های مختلف، از رعدوبرق‌های محلی تا نوسانات جهانی مانند النینو، عمل می‌کند. در مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs)، این فضا به شبکه‌ای از سلول‌های گسسته تقسیم می‌شود. پدیده‌هایی که در مقیاس‌های کوچک‌تر از وضوح شبکه رخ می‌دهند، با استفاده از پارامترسازی‌های ریاضی ساده‌شده بازنمایی می‌شوند. این گسست معرفت‌شناختی، یکی از منابع اصلی عدم قطعیت در مدل‌های اقلیمی است. بااین‌حال، ابزارهایی مانند GIS و سنجش‌ازدور، نقش کلیدی در تحلیل و بصری‌سازی داده‌های اقلیمی ایفا می‌کنند.
🧠 فضای جغرافیایی: مفهومی چندبعدی و انسان‌محور
در برابر، «فضای جغرافیایی» مفهومی چندلایه، رابطه محور و انسان‌محور است. در جغرافیا، فضا تنها یک ظرف فیزیکی نیست، بالاتر از آن از راه تعاملات انسانی معنا پیدا می‌کند. این فضا با مفاهیمی چون مکان، چشم‌انداز و تجربه زیسته درهم‌تنیده است. از دیدگاه فلسفی، فضای جغرافیایی می‌تواند به‌صورت مطلق (واقعی و فیزیکی) یا نسبی (وابسته به ادراک و روابط انسانی) تعریف شود. مکاتب اندیشه‌ای مانند اومانیسم و جغرافیای انتقادی بر جنبه‌های ذهنی، زیسته و قدرتمند این فضا تأکیددارند.
⚖️ تفاوت‌های بنیادین و ضرورت هم‌افزایی
این تفاوت‌های معرفت‌شناختی نشان می‌دهند که اقلیم‌شناسی و جغرافیا به دو نوع متفاوت از فضا می‌پردازند. اقلیم‌شناسی به دنبال کشف قوانین فیزیکی و پیش‌بینی رفتار آینده یک فضای تعریف‌شده است، در حالی که جغرافیا به دنبال فهم چرایی و معنای پدیده‌ها در فضایی انسانی، معنادار و گاه مورد مناقشه است.
اقلیم‌شناسی به «چه» و «چگونه» پدیده‌های فیزیکی می‌پردازد، اما جغرافیا به «چرا»های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و «چه معنایی برای انسان دارد» توجه دارد. این دو دیدگاه مکمل یکدیگرند و برای رویارویی با چالش‌های پیچیده‌ای مانند تغییر اقلیم، باید در کنار هم قرار گیرند. تنها با تلفیق فضای فیزیکی اقلیم‌شناسی و فضای ذهنی و اجتماعی جغرافیا می‌توان به راه‌حل‌هایی کارآمد، پایدار و عادلانه دست‌یافت.
❤3
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
💧 تنش آبی: چالشی فراتر از کمبود آب! 🌍 هفت اقلیم . محمود خسروی👇👇
💧 تنش آبی: چالشی فراتر از کمبود آب! 🌍
آب، شریان حیات است، اما آیا می‌دانستید که بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند؟ این تنها کمبود فیزیکی آب نیست که ما را تهدید می‌کند، بلکه "تنش آبی" پدیده‌ای پیچیده‌تر است. تنش آبی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن آب مورد نیاز انسان‌ها و اکوسیستم‌ها از میزان آب موجود کمتر است. این مفهوم جامع‌تر از "کمبود آب" است، زیرا علاوه بر کمبود کمی منابع، جنبه‌های کیفیت آب، جریان‌های زیست‌محیطی و دسترسی‌پذیری آب را نیز در بر می‌گیرد. حتی اگر آب کافی وجود داشته باشد، کیفیت نامناسب یا عدم دسترسی می‌تواند منجر به تنش آبی شود.
چرا با تنش آبی روبرو هستیم؟
این پدیده نتیجه ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی است:
تغییرات اقلیمی: افزایش دما، خشکسالی‌های شدید و الگوهای بارش نامنظم، منابع آب شیرین تجدیدپذیر را کاهش می‌دهند و تبخیر را افزایش می‌دهند.
رشد جمعیت و شهرنشینی: افزایش بی‌رویه جمعیت و گسترش شهرها، تقاضا برای آب را در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی به شدت بالا برده است.
مدیریت ناکارآمد: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، آلودگی منابع آب و عدم استفاده از روش‌های آبیاری مدرن، این تنش را تشدید کرده است.
پیامدهای تنش آبی چیست؟
تنش آبی پیامدهای گسترده‌ای بر اکوسیستم‌ها و جوامع انسانی دارد:
تهدید سلامت: کمبود آب سالم، شیوع بیماری‌های منتقله از آب مانند وبا و حصبه را افزایش می‌دهد.
ناامنی غذایی: کشاورزی بزرگترین مصرف‌کننده آب است و کمبود آن، عملکرد محصولات کشاورزی را کاهش داده و امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی: تنش آبی می‌تواند رشد اقتصادی را مختل کرده، فقر را تشدید کند و حتی به ناآرامی‌های اجتماعی و مهاجرت‌های اجباری منجر شود.
تخریب محیط زیست: خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها، بیابان‌زایی و کاهش تنوع زیستی از دیگر پیامدهای مخرب است.
وضعیت جهانی تنش آبی:
بر اساس داده‌های WRI Aqueduct (2023/2025)، ۲۵ کشور با تنش آبی بسیار بالا مواجه هستند که یک چهارم جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند. ۱۲ کشور از ۱۷ کشور با بالاترین تنش آبی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) قرار دارند. ایران نیز در رتبه ۱۴ جهانی از نظر تنش آبی قرار دارد.
چه باید کرد؟ راهکارها در دستان ماست!
برای مقابله با این چالش جهانی، نیاز به رویکردی جامع و یکپارچه داریم:
مدیریت تقاضا: با تغییر الگوهای مصرف و استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، می‌توانیم آب کمتری مصرف کنیم.
فناوری‌های نوین: شیرین‌سازی آب دریا، بازیافت و تصفیه فاضلاب، و جمع‌آوری آب باران می‌توانند منابع جدیدی را فراهم کنند.
کشاورزی پایدار: استفاده از سیستم‌های آبیاری مدرن (مانند قطره‌ای) و کشت محصولات کم‌آب‌بر، مصرف آب در کشاورزی را بهینه می‌کند.
حکمرانی مطلوب آب: تدوین قوانین سخت‌گیرانه، افزایش شفافیت و همکاری‌های بین‌المللی برای مدیریت منابع مشترک آب ضروری است.
آینده آب در دستان ماست!
هر قطره آب ارزشمند است. با آگاهی، مسئولیت‌پذیری و اقدام جمعی، می‌توانیم به سمت آینده‌ای با امنیت آبی پایدار حرکت کنیم. بیایید با هم برای حفظ این منبع حیاتی تلاش کنیم.
#تنش_آبی #بحران_آب #مدیریت_آب #آب_مایه_حیات #پایداری #محیط_زیست #آینده_آب #صرفه_جویی_در_مصرف_آب #آب_هست_ولی_کم_هست #اقلیم شناسی
آب، شریان حیات است، اما آیا می‌دانستید که بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند؟ این تنها کمبود فیزیکی آب نیست که ما را تهدید می‌کند، بلکه "تنش آبی" پدیده‌ای پیچیده‌تر است. تنش آبی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن آب مورد نیاز انسان‌ها و اکوسیستم‌ها از میزان آب موجود کمتر است. این مفهوم جامع‌تر از "کمبود آب" است، زیرا علاوه بر کمبود کمی منابع، جنبه‌های کیفیت آب، جریان‌های زیست‌محیطی و دسترسی‌پذیری آب را نیز در بر می‌گیرد. حتی اگر آب کافی وجود داشته باشد، کیفیت نامناسب یا عدم دسترسی می‌تواند منجر به تنش آبی شود.
چرا با تنش آبی روبرو هستیم؟
این پدیده نتیجه ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی است:
تغییرات اقلیمی: افزایش دما، خشکسالی‌های شدید و الگوهای بارش نامنظم، منابع آب شیرین تجدیدپذیر را کاهش می‌دهند و تبخیر را افزایش می‌دهند.
رشد جمعیت و شهرنشینی: افزایش بی‌رویه جمعیت و گسترش شهرها، تقاضا برای آب را در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی به شدت بالا برده است.
مدیریت ناکارآمد: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، آلودگی منابع آب و عدم استفاده از روش‌های آبیاری مدرن، این تنش را تشدید کرده است.
پیامدهای تنش آبی چیست؟
تنش آبی پیامدهای گسترده‌ای بر اکوسیستم‌ها و جوامع انسانی دارد:
تهدید سلامت: کمبود آب سالم، شیوع بیماری‌های منتقله از آب مانند وبا و حصبه را افزایش می‌دهد.
ناامنی غذایی: کشاورزی بزرگترین مصرف‌کننده آب است و کمبود آن، عملکرد محصولات کشاورزی را کاهش داده و امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی: تنش آبی می‌تواند رشد اقتصادی را مختل کرده، فقر را تشدید کند و حتی به ناآرامی‌های اجتماعی و مهاجرت‌های اجباری منجر شود.
تخریب محیط زیست: خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها، بیابان‌زایی و کاهش تنوع زیستی از دیگر پیامدهای مخرب است.
وضعیت جهانی تنش آبی:
بر اساس داده‌های WRI Aqueduct (2023/2025)، ۲۵ کشور با تنش آبی بسیار بالا مواجه هستند که یک چهارم جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند. ۱۲ کشور از ۱۷ کشور با بالاترین تنش آبی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) قرار دارند. ایران نیز در رتبه ۱۴ جهانی از نظر تنش آبی قرار دارد.
چه باید کرد؟ راهکارها در دستان ماست!
برای مقابله با این چالش جهانی، نیاز به رویکردی جامع و یکپارچه داریم:
مدیریت تقاضا: با تغییر الگوهای مصرف و استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، می‌توانیم آب کمتری مصرف کنیم.
فناوری‌های نوین: شیرین‌سازی آب دریا، بازیافت و تصفیه فاضلاب، و جمع‌آوری آب باران می‌توانند منابع جدیدی را فراهم کنند.
کشاورزی پایدار: استفاده از سیستم‌های آبیاری مدرن (مانند قطره‌ای) و کشت محصولات کم‌آب‌بر، مصرف آب در کشاورزی را بهینه می‌کند.
حکمرانی مطلوب آب: تدوین قوانین سخت‌گیرانه، افزایش شفافیت و همکاری‌های بین‌المللی برای مدیریت منابع مشترک آب ضروری است.
آینده آب در دستان ماست!
هر قطره آب ارزشمند است. با آگاهی، مسئولیت‌پذیری و اقدام جمعی، می‌توانیم به سمت آینده‌ای با امنیت آبی پایدار حرکت کنیم. بیایید با هم برای حفظ این منبع حیاتی تلاش کنیم.
#تنش_آبی #بحران_آب #مدیریت_آب #آب_مایه_حیات #پایداری #محیط_زیست #آینده_آب #صرفه_جویی_در_مصرف_آب #آب_هست_ولی_کم_هست #اقلیم شناسی
Tufan, Nufidan, Navidan.pdf
771.3 KB
دربارۀ واژۀ طوفان
برخی معتقدند واژﮤ فارسی توفان صفت است و به‌معنای «غرّان، دمان» است و ربطی به «باد و باران بسیار شدید» ندارد. این واژه صفت فاعلی از مصدر توفیدن به‌معنای «فریادِ بلند کشیدن» یا «غرّیدن و خروشیدن» است: ز آوازِ گُردان بتوفید کوه / زمین شد ز نعل ستوران ستوه (فردوسی). واژﮤ توفنده به‌معنای «غرّنده و خروشنده» نیز از همین فعل مشتق شده‌است.
پاسخ:
در تصحیح این دیدگاه، که متأسفانه به‌گستردگی در منابع ویرایش زبانی نیز آمده، باید گفت:
۱. در فارسی فعل توفیدن وجود نداشته‌است و صورت رایج آن نوفیدن بوده‌است (اینجا را ببینید). درنتیجه، توفان ربطی به توفیدن ندارد. توفان تصرفی است که فارسی‌زبانان دست‌کم از سدﮤ یازدهم قمری در املای واژﮤ معرّبِ طوفان کرده‌اند. این املا ظاهراً نخستین بار در برهان قاطع ضبط شده و از آنجا به فرهنگ‌ها و منابع دیگر راه یافته‌است.
۲. نگارنده هیچ شاهدی برای توفان در معنی صفتی نیافته‌است و اینکه در برخی منابع واژﮤ توفان صفت دانسته شده ظاهراً بر اساسی نیست. به سخن دیگر، توفان واژه‌ای ممکن است، نه موجود. 👇👇
برخی معتقدند واژﮤ فارسی توفان صفت است و به‌معنای «غرّان، دمان» است و ربطی به «باد و باران بسیار شدید» ندارد. این واژه صفت فاعلی از مصدر توفیدن به‌معنای «فریادِ بلند کشیدن» یا «غرّیدن و خروشیدن» است: ز آوازِ گُردان بتوفید کوه / زمین شد ز نعل ستوران ستوه (فردوسی). واژﮤ توفنده به‌معنای «غرّنده و خروشنده» نیز از همین فعل مشتق شده‌است.
پاسخ:
در تصحیح این دیدگاه، که متأسفانه به‌گستردگی در منابع ویرایش زبانی نیز آمده، باید گفت:
۱. در فارسی فعل توفیدن وجود نداشته‌است و صورت رایج آن نوفیدن بوده‌است (اینجا را ببینید). درنتیجه، توفان ربطی به توفیدن ندارد. توفان تصرفی است که فارسی‌زبانان دست‌کم از سدﮤ یازدهم قمری در املای واژﮤ معرّبِ طوفان کرده‌اند. این املا ظاهراً نخستین بار در برهان قاطع ضبط شده و از آنجا به فرهنگ‌ها و منابع دیگر راه یافته‌است.
۲. نگارنده هیچ شاهدی برای توفان در معنی صفتی نیافته‌است و اینکه در برخی منابع واژﮤ توفان صفت دانسته شده ظاهراً بر اساسی نیست. به سخن دیگر، توفان واژه‌ای ممکن است، نه موجود. 👇👇
دربارۀ واژۀ طوفان
برخی معتقدند واژﮤ فارسی توفان صفت است و به‌معنای «غرّان، دمان» است و ربطی به «باد و باران بسیار شدید» ندارد. این واژه صفت فاعلی از مصدر توفیدن به‌معنای «فریادِ بلند کشیدن» یا «غرّیدن و خروشیدن» است: ز آوازِ گُردان بتوفید کوه / زمین شد ز نعل ستوران ستوه (فردوسی). واژﮤ توفنده به‌معنای «غرّنده و خروشنده» نیز از همین فعل مشتق شده‌است.
پاسخ:
در تصحیح این دیدگاه، که متأسفانه به‌گستردگی در منابع ویرایش زبانی نیز آمده، باید گفت:
۱. در فارسی فعل توفیدن وجود نداشته‌است و صورت رایج آن نوفیدن بوده‌است (اینجا را ببینید). درنتیجه، توفان ربطی به توفیدن ندارد. توفان تصرفی است که فارسی‌زبانان دست‌کم از سدﮤ یازدهم قمری در املای واژﮤ معرّبِ طوفان کرده‌اند. این املا ظاهراً نخستین بار در برهان قاطع ضبط شده و از آنجا به فرهنگ‌ها و منابع دیگر راه یافته‌است.
۲. نگارنده هیچ شاهدی برای توفان در معنی صفتی نیافته‌است و اینکه در برخی منابع واژﮤ توفان صفت دانسته شده ظاهراً بر اساسی نیست. به سخن دیگر، توفان واژه‌ای ممکن است، نه موجود. یعنی می‌توان از بن فعل مصحّفِ توفیدن (توف) و پسوند صفت‌ساز - ﺎن واژﮤ توفان را ساخت (بسنجید با خندان)، ولی ظاهراً تاکنون چنین واژه‌ای ساخته نشده‌است.
۳. توفنده نیز از همین بن فعلِ مصحّف ساخته شده‌است. قدیم‌ترین شاهدی که نگارنده برای توفنده یافته از ملک‌الشعراء بهار است.
۴. در شعر فردوسی نیز باید «بتوفید» را به «بنوفید» اصلاح کرد (شاهنامه، تصحیح خالقی مطلق، چاپ سخن، دوجلدی، ۱۳۹۳، ج ۱، ص ۲۴۵). در فرهنگ بزرگ سخن (ذیل توفیدن) این شاهد فردوسی نقل شده و در آنجا معنی «نوفیدن» در این بیتِ فردوسی «لرزیدن» ذکر شده‌است، نه «فریاد بلند کشیدن» و «غرّیدن و خروشیدن».
۱۳۹۹/۰۷/۰۵
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
برخی معتقدند واژﮤ فارسی توفان صفت است و به‌معنای «غرّان، دمان» است و ربطی به «باد و باران بسیار شدید» ندارد. این واژه صفت فاعلی از مصدر توفیدن به‌معنای «فریادِ بلند کشیدن» یا «غرّیدن و خروشیدن» است: ز آوازِ گُردان بتوفید کوه / زمین شد ز نعل ستوران ستوه (فردوسی). واژﮤ توفنده به‌معنای «غرّنده و خروشنده» نیز از همین فعل مشتق شده‌است.
پاسخ:
در تصحیح این دیدگاه، که متأسفانه به‌گستردگی در منابع ویرایش زبانی نیز آمده، باید گفت:
۱. در فارسی فعل توفیدن وجود نداشته‌است و صورت رایج آن نوفیدن بوده‌است (اینجا را ببینید). درنتیجه، توفان ربطی به توفیدن ندارد. توفان تصرفی است که فارسی‌زبانان دست‌کم از سدﮤ یازدهم قمری در املای واژﮤ معرّبِ طوفان کرده‌اند. این املا ظاهراً نخستین بار در برهان قاطع ضبط شده و از آنجا به فرهنگ‌ها و منابع دیگر راه یافته‌است.
۲. نگارنده هیچ شاهدی برای توفان در معنی صفتی نیافته‌است و اینکه در برخی منابع واژﮤ توفان صفت دانسته شده ظاهراً بر اساسی نیست. به سخن دیگر، توفان واژه‌ای ممکن است، نه موجود. یعنی می‌توان از بن فعل مصحّفِ توفیدن (توف) و پسوند صفت‌ساز - ﺎن واژﮤ توفان را ساخت (بسنجید با خندان)، ولی ظاهراً تاکنون چنین واژه‌ای ساخته نشده‌است.
۳. توفنده نیز از همین بن فعلِ مصحّف ساخته شده‌است. قدیم‌ترین شاهدی که نگارنده برای توفنده یافته از ملک‌الشعراء بهار است.
۴. در شعر فردوسی نیز باید «بتوفید» را به «بنوفید» اصلاح کرد (شاهنامه، تصحیح خالقی مطلق، چاپ سخن، دوجلدی، ۱۳۹۳، ج ۱، ص ۲۴۵). در فرهنگ بزرگ سخن (ذیل توفیدن) این شاهد فردوسی نقل شده و در آنجا معنی «نوفیدن» در این بیتِ فردوسی «لرزیدن» ذکر شده‌است، نه «فریاد بلند کشیدن» و «غرّیدن و خروشیدن».
۱۳۹۹/۰۷/۰۵
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤1
Forwarded from FactNameh | فکت‌نامه
🔹 ایران در «تعداد، تعداد قابل استناد، تعداد ارجاع و تعداد خود ارجاعی» چهارم است. یکی از عوامل مهم در این چهار شاخص، جمعیت آن کشور است. اما در دو حوزه کیفی‌تر «نسبت ارجاع به سند و شاخص H» ایران در رتبه‌های ۲۸ و ۲۲ قرار دارد. ادعای «رتبه چهارم جهان برای کشور ایران در حوزه علوم و فناوری آب» گمراه‌کننده است زیرا بر فکت مهمی پوشش می‌گذارد و آن، داده‌های ۲ ستون سمت راست جدول سایت سایماگو است که کیفیت مقالات را می‌سنجد.
🔹 مواردی مانند «بازار خرید و فروش مقاله»، «تعداد بسیار زیاد مقاله»، «تقلب‌های علمی»، یا معیارهای دیگری مانند «جایگاه موسسات علمی ایرانی» و «شاخص نوآوری» و … نشان می‌دهد «پیشرفت در یک حوزه علمی» صرفا با «رتبه‌بندی تعداد مقالات» به‌دست نمی‌آید.
🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعای محمد همت که گفته بود در سال ۲۰۲۲ ایران چهارمین کشور جهان در حوزه علوم و فناوری آب است، نشان گمراه‌کننده می‌دهد.
👈 در فکت‌نامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
✅ @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❤1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
✨ «در دل کویر لوت، دره_ای شگفت_انگیز کشیده شده به نام زبان مار 🐍دره_ای مارپیچ به طول حدود ۹ کیلومتر.