تنش آتی در ‎#زنگزور دگربار نشان از درهم‌تنیدگی ژرف مسائل ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک در غرب آسیا دارد؛ امری که شوربختانه در حاشیه سیاست کلان کشور جای داشته. نسخه فارسی این نوشته در لینک زیر در دسترس همگان است؛ باشد که راهی برای حفظ منافع ‎#ملت_ایران نشان دهد!


@Iran_simorgh

تهمورث (تهمورس یا طهمورث) سومین شاه پیشدادی در اساطیر ایرانی است؛ شاهی که در اوستا دارنده لقب زیناوند (دارنده ساز و برگ جنگی) است و در شاهنامه فردوسی بزرگ، آراسته به صفت دیوبند!

تهمورث را وزیری خردمند بود به نام شَهْرَسْپ که با اندرزهایش راه فرمانروایی نیک را بر شاه پیشدادی باز کرد چنانکه تهمورث از بدی‌ها پالوده گشت و از او فرهٔ ایزدی تابید.

چنان شاه پالوده گشت از بدی/ که تابید ازو فرّهٔ ایزدی
‏برفت اهرمن را به افسون ببست/ چو بر تیز رو بارگی بر نشست

تهمورث بر پایه اندرزهای شهرسپ بود که توانست در قلمرو خود که هفت کشور را دربرمی‌گرفت دادگری پیشه سازد و بر دیوان چیره شده و در بندشان نماید. شگفت اینکه همین «دیوان» هستند که به تهمورث خط (دپ یا دبیره) آموزاندند.

کشیدندشان خسته و بسته خوار
به جان خواستند آن زمان زینهار

که ما را مکش تا یکی نو هنر
بیاموزی از ما که‌ت آید به بر

کی نامور دادشان زینهار
بدان تا نهانی کنند آشکار

چو آزاد گشتند از بند او
بجستند ناچار پیوند او

نبشتن به خسرو بیاموختند
دلش را به دانش برافروختند

نبشتن یکی نه، که نزدیک سی
چه رومی، چه تازی و چه پارسی

چه سغدی، چه چینی و چه پهلوی
ز هر گونه‌ای کان همی بشنوی

این دیوان اما موجودات شاخدار نبودند، بل احتمالا به ساکنین بومی فلات ایران (ایلامیان، مردمان شهر سوخته، جیرفت) اشاره دارد. جالب آنکه واژه «دپ» در واژه‌های «دبستان»، «دبیر» و «دفتر (دبتر)» نیز دیده می‌شود!

اهریمن به ‌ تهمورث⁩ سی سال سواری داد تا اینکه توانست همسر شاه را بفریبد و بدانست که در سراشیبی البرز کوه بر شاه پیشدادی ترس چیره می‌گردد. پس ‌ تهمورث⁩ را در پای کوه البرز بر زمین زد و بلعید تا ‌ جمشید ⁩سرانجام بر اهریمن چیرگی یافت و تهمورث را از شکم اهریمن بیرون کشید. ‌

حمدالله مستوفی، مورخ پرآوازه،⁩ تهمورث دیوبند⁩ را برافرازنده سمنان، کرمانشاه، ساری و البته قم ‌ می‌داند؛ شاهی که با «دیوان» جنگید، آن‌ها را به زنجیر کشید و از دل تاریکی، نوشتن، صنعت و دانایی را به مردم آموزاند!⁩

جهاندار سی سال از این بیشتر
چه گونه پدید آوریدی هنر

برفت و سر آمد بر او روزگار
همه رنج او ماند از او یادگار


@Iran_simorgh

اژدها نماد خشکسالی در اسطوره‌های ایرانی است. می‌سوزاند و می‌میراند و پس از مرگش بدست پهلوان ایرانی، باران می بارد! واگر قهرمانی نباشد چه؟ خشکسالی به دیگر بحران‌ها تبدیل می‌شود و خیابان‌ها را اشغال می‌کند. جای شگفتی نیست که یکی از دوبحرانِ بنیان برانداز کشور، ‎#بحران_خشکسالی است.

‌‎#زیست_بوم پارادوکسی‌ را در دل خود پرورانده: زمانی ابژه‌ای منفعل است و زمانی دیگر، سوژه‌ای فعال! از یکسو بستریست که در آن زندگی کرده و بر آن کنش ورزیده می‌شود و از دیگرسو، به محض آنکه چهره ویرانگرش فعال شود، خطری وجودی می‌گردد؛ چهره‌ای که می‌تواند در شمایل ‎#خشکسالی و ‎#زلزله درآید!

@Iran_simorgh

جنگ اوکراین به تحکیم محور پکن-مسکو انجامیده. این مهم اما لزوما درباره ایران صدق نمی‌کند. پوتین و شی حمایت همه‌جانبه از تهران در میانه جنگی دیگر نخواهند کرد؛ چرا که روسیهٔ درگیر اوکراین، اسرائیل را «سرزمینی روس تبار» می‌بیند و چینِ توازن طلب، آنرا «دروازه دستیابی به فناوری نوین»!

@Iran_simorgh

«تشکیل ائتلاف فلزات میان اتحادیه اروپا و آمریکا برای مقابله با مازاد ظرفیت تولید چین»

موضوع: اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا ائتلافی مشترک در زمینه فلزات پایه (مانند فولاد، آلومینیوم، مس و مشتقات آن) تشکیل دادند تا با مازاد ظرفیت تولید چین در بازارهای جهانی مقابله کنند.
دلیل شکل‌گیری: چین در چند سال اخیر با تولید بیش از ظرفیت بازار جهانی، باعث ایجاد عدم تعادل اقتصادی و فشار بر تولیدکنندگان اروپایی و آمریکایی شده است. این موضوع باعث نگرانی کشورهای غربی درباره تضعیف صنایع داخلی‌شان شده است.

جزئیات ائتلاف:
جایگزینی سیستم تعرفه‌های سنگین (مثلاً تعرفه ۵۰٪ آمریکا روی واردات فولاد و آلومینیوم اروپایی) با یک سیستم سهمیه‌ای جدید با تعرفه‌های حداقلی یا صفر، که به تولیدکنندگان اروپایی و آمریکایی اجازه رقابت عادلانه‌تر می‌دهد.
هدف ایجاد یک «حلقه حفاظتی» اقتصادی مشترک برای حمایت از تولیدات داخلی و حفظ توازن بازار فلزات پایه در هر دو منطقه.
این ائتلاف بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر گروه ۷ (G7) برای مقابله با چالش‌های اقتصادی ناشی از سیاست‌های صنعتی و تجاری چین است.

اهمیت استراتژیک:
این ائتلاف می‌تواند به عنوان یک گام مهم در مقابله با مازاد تولید چین و حفظ تعادل در زنجیره‌های تأمین فلزات حیاتی جهان محسوب شود، که برای صنایع کلیدی مانند خودروسازی، هوافضا، و ساخت تجهیزات انرژی اهمیت دارد.

@Iran_simorgh

مقاله از The Conversation با عنوان «چرا آمریکا اجازه داده چین در نوآوری انرژی پیروز شود»، بررسی می‌شود که چگونه ایالات متحده جایگاه پیشرو خود در فناوری‌های انرژی پاک را به‌تدریج به چین واگذار کرده است.
نکات کلیدی:
سرمایه‌گذاری مداوم چین: چین از دهه ۲۰۱۰ به بعد میلیاردها دلار در صنعت خودروهای برقی، باتری‌های لیتیومی و زنجیره تولید انرژی پاک سرمایه‌گذاری کرده است. حدود ۹۴٪ بازار باتری‌های لیتیوم‌آهن‌فسفات و بیش از ۸۰٪ زنجیره تامین خورشیدی جهانی را در اختیار دارد
بی‌ثباتی حمایت دولتی آمریکا: در مقابل، آمریکا با سیاست‌های ناپایدار و حمایت‌های مقطعی مواجه بوده؛ از عصیان علیه خودروهای برقی دهه ۹۰ (مثل EV1) تا قطع بودجه در دوران ریگان برای انرژی خورشیدی. این بی‌ثباتی فرصت صنعتی شدن چین را تقویت کرده است.
رقابت سیاسی و فنی داخلی: دولت فعلی آمریکا با تصویب لایحه "One Big Beautiful Bill" پشتیبانی از انرژی‌های پاک را کاهش داده و بیشتر روی سوخت‌های فسیلی و هسته‌ای تأکید می‌کند؛ سیاستی که به عقیده کارشناسان می‌تواند جایگاه آمریکا را در رقابت جهانی تضعیف کند
ضرورت یک سیاست صنعتی راهبردی: مطالعات کارنگی توصیه می‌کنند آمریکا باید با سیاست‌های صنعتی متمرکز، شراکت‌های بین‌المللی و تمرکز بر فناوری‌های پیشرفته (از جمله باتری‌های نسل بعد و انرژی همجوشی) عقب‌ماندگی خود را جبران کند
چالش همجوشی هسته‌ای: برخی رهبران صنعتی هشدار داده‌اند که چین با بودجه دولتی بیشتر و حمایت گسترده در مسیر توسعه انرژی همجوشی قرار دارد — که در صورت موفقیت، تحول بزرگ در تامین انرژی پاک خواهد بود. آمریکا در این حوزه نسبتاً عقب است.
جمع‌بندی:
آمریکا پیشگام تکنولوژی‌های انقلاب سبز بود، اما به‌دلیل سیاست‌های ناپایدار، اولویت پایین نسبت به نوآوری، و مقاومت سیاسی، جایگاه خود را به تدریج به چین واگذار کرده است. در سوی مقابل، چین با استراتژی صنعتی قوی، حمایت دولتی بلندمدت و اهداف بزرگ، به قدرت غالب جهانی در حوزه خودروهای برقی، باتری، خورشیدی و حتی همجوشی تبدیل شده است.

@Iran_simorgh

۴۲۱ سال پیش در چنین روزی، ‎#شاه_عباس با کمک فرمانده‌اش، ‎#الله_وردی_خان اونْدیلادْزِه (پدر ‎#امامقلی_خان )، سپاه ۱۰۰ هزار نفره عثمانی به فرماندهی ‎#چیقال_اوغلی را در ‎#نبرد_ارومیه خُرد کرد، تبریزِ جان آزاد شد و کردستان، لرستان، آذربایجان، ارمنستان شرقی و گرجستان شرقی به خاک وطن بازگشت.

https://x.com/arashreisi/status/1953170176352108651?t=qL6PRlfXLnjTU7bmkDAIWg&s=19

@Iran_simorgh

🔻 وبینار تخصصی
«ایران ساسانی و قدرت اقتصادی»
- بررسی ابتکارات اقتصادی، مالیاتی و تجاری ایران در زمانه شاهنشاهی ساسانی با نگاهی تحلیلی به نوآوری‌ها، نظم اداری و قدرت ژئواکونومیک این دوره

🎙 سخنران:
پروفسور تورج دریایی
(رئیس دانشنامه ایرانیکا، استاد تاریخ ایران باستان دانشگاه کالیفرنیا و رئیس مرکز مطالعات ایران)

👤 با حضور دکتر آرش رئیسی‌نژاد
(استاد و پژوهشگر مهمان دانشگاه هاروارد)


📅 تاریخ: دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ (۱۱ آگوست ۲۰۲۵)
🕘 ساعت: ۲۱:۳۰ به وقت تهران

✅ برای ثبت‌نام و دریافت اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید.


✔️ مدرسه آنلاین سیمرغ

🆔 @simorghonlineschool

این روزها همه از ‎#کریدور می‌گویند:

از ‎#زنگزور تا ‎#آیمک
از ‎#کریدور_میانی تا ‎#راه_توسعه

گام پس از ‎#کریدور_زنگزور را در شرق و خلیج‌فارس خواهید دید.

۴ سال پیش همه این نکات در «ایران و راه ابریشم نوین» متذکر و پیامدهای ویرانگرش پیش‌بینی شده بود.

نتیجه چه بود؟ اخراج از دانشگاه!

@Iran_simorgh

دلیل اینکه چین به‌شدت در حمل‌ونقل سریع (مثل قطارهای سریع‌السیر، متروهای پیشرفته و کریدورهای لجستیکی) سرمایه‌گذاری می‌کند ولی آمریکا چنین مقیاسی ندارد، به چند عامل کلیدی برمی‌گردد:

ساختار جغرافیایی و جمعیتی
چین: جمعیت بسیار زیاد (بیش از ۱.۴ میلیارد نفر) که در شهرهای متراکم و نزدیک به هم متمرکز شده‌اند. فاصله بین کلان‌شهرها اغلب زیر ۱۰۰۰ کیلومتر است، که برای قطار سریع‌السیر ایده‌آل است.
آمریکا: شهرهای بزرگ پراکنده و با فاصله زیاد هستند (مثلاً نیویورک تا لس‌آنجلس ~۴۰۰۰ کیلومتر). در بسیاری مسیرها هواپیما یا خودرو سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

مدل اقتصادی و اولویت‌گذاری دولت‌ها
چین: دولت مرکزی پروژه‌های زیرساختی عظیم را به عنوان موتور رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی هدایت می‌کند. حتی اگر بازگشت سرمایه طولانی‌مدت باشد، دولت حمایت می‌کند چون اثرات جانبی (شهرسازی، گردشگری، تجارت) مهم‌تر است.
آمریکا: پروژه‌های زیرساختی بزرگ باید از نظر اقتصادی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت توجیه داشته باشند و با موانع قانونی و سیاسی مواجه‌اند. بودجه فدرال معمولاً به جاده‌ها و فرودگاه‌ها می‌رود، چون شبکه حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی قبلاً قوی‌تر است

عادات و فرهنگ حمل‌ونقل
چین: قطار سریع‌السیر در زندگی روزمره جا افتاده و برای سفرهای کاری و خانوادگی انتخاب اول است.
آمریکا: فرهنگ استفاده از خودرو شخصی و هواپیما غالب است. قیمت بلیت هواپیما بین‌شهری ارزان‌تر (به‌ویژه با ایرلاین‌های کم‌هزینه) و راحتی استفاده از خودرو باعث می‌شود تقاضا برای قطار کم باشد.

موانع حقوقی و تملک زمین
در چین دولت به راحتی زمین‌های لازم را تملک می‌کند و پروژه‌ها را پیش می‌برد.
در آمریکا روند تملک زمین و مجوز ساخت ممکن است سال‌ها طول بکشد و با اعتراضات محلی روبه‌رو شود.

نگاه استراتژیک
چین: حمل‌ونقل سریع بخشی از استراتژی ژئوپلیتیکی هم هست — اتصال اقتصادی مناطق داخلی به سواحل و گسترش نفوذ «کمربند و جاده» به کشورهای دیگر.
آمریکا: چنین نگاه هماهنگ ملی برای قطار سریع‌السیر وجود ندارد و حتی پروژه‌های ایالتی مثل California High-Speed Rail سال‌ها با تاخیر و کمبود بودجه مواجه‌اند.

@Iran_simorgh

آمریکا با قراردادهای جدید با شرکت MP Materials گام مهمی برای کاهش وابستگی به چین در حوزه عناصر نادر خاکی برداشته است.

MP Materials تنها معدن و تأسیسات فرآوری فعال این عناصر در آمریکا (معدن Mountain Pass در کالیفرنیا) را دارد و با حمایت مالی و قراردادی دولت آمریکا، زنجیره تأمین داخلی این مواد در حال تقویت است.

چین سال‌ها با یک صنعت یکپارچه از استخراج تا فرآوری و تولید محصول، بر بازار جهانی عناصر نادر خاکی مسلط بوده، اما این حمایت‌های هدفمند نشان می‌دهد آمریکا می‌تواند این سلطه را بشکند. همچنین عناصر نادر خاکی اکنون بیش از یک کالای تجاری، به‌عنوان یک دارایی حیاتی امنیت ملی دیده می‌شوند.

در ادامه، جزئیات بیشتری درباره‌ی اقدامات اخیر ایالات متحده و شرکت MP Materials برای کاهش وابستگی به چین در تأمین عناصر نادر خاکی آورده شده است:

توافق راهبردی بین پنتاگون و MP Materials

سهم ۱۵٪ پنتاگون در MP Materials
وزارت دفاع آمریکا (DoD) با سرمایه‌گذاری و خرید سهام ممتاز به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار، به بزرگ‌ترین سهامدار MP Materials تبدیل شده است

قیمت تضمینی برای NdPr
وزارت دفاع آمریکا تضمین کرده که بابت عناصر نئودیم و پراسِودیم (NdPr)—جزو رایج‌ترین عناصر نادر خاکی—قیمت کف ۱۱۰ دلار به ازای هر کیلوگرم را پرداخت می‌کند؛ این تقریباً دو برابر قیمت بازار چین است و پایداری مالی پیش‌بینی‌پذیری را برای MP به ارمغان می‌آورد

ساخت کارخانه مغناطیس‌سازی «10X Facility»
ساخت یک کارخانه جدید برای تولید مغناطیس دائمی در حال برنامه‌ریزی است که ظرفیت تولید را به ۱۰٬۰۰۰ تن در سال خواهد رساند؛ این کارخانه قرار است تا سال ۲۰۲۸ به بهره‌برداری برسد

همکاری با اپل و توسعه داخلی

قرارداد ۵۰۰ میلیون دلاری با Apple
اپل سرمایه‌گذاری بلند‌مدتی در MP Materials کرده و قراردادی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار امضا کرده تا مغناطیس‌های NdPr را از واحد Fort Worth تهیه کند و در زمینه بازیافت و فناوری پردازش نیز همکاری‌هایی آغاز شود

توسعه تولید NdPr در تگزاس
کارخانه Independence در Fort Worth از اوایل ۲۰۲۵ تولید NdPr فلزی را آغاز کرده است—اولین تولید NdPr فلزی در آمریکا که پیشرفتی مهم در ادغام کامل زنجیره تامین در کشور محسوب می‌شود

رشد تولید و عملکرد مالی

افزایش چشمگیر تولید
در سه‌ماه دوم ۲۰۲۵، تولید کنسانتره عناصر نادر خاکی در معدن Mountain Pass تقریباً ۴۵٪ افزایش یافت (۱۳٬۱۴۵ تُن)، و تولید NdPr تقریباً ۱۲۰٪ رشد کرد (۵۹۷ تُن)

کاهش ضرر نسبت به انتظارها
این فعالیت‌ها باعث شد که زیان تعدیل‌شده سه‌ماهه شرکت تنها ۱۳ سنت به ازای هر سهم باشد و از ۱۹ سنت مورد انتظار تحلیل‌گران کمتر است

سودآوری بخش مغناطیس‌سازی
بخش تولید مغناطیس در گزارش مالی اخیر ۸.۱ میلیون دلار سود عملیاتی (EBITDA) و حدود ۲۰ میلیون دلار فروش داشته—نشان‌دهنده‌ی پیشرفت در تنوع تولید و ارزش افزوده

بازار و واکنش سرمایه‌گذاران

رشد سهام چشمگیر
ارزش سهام MP Materials در سال جاری افزایشی شدید، بیش از ۳۵۰٪ تا زمان گزارش سه‌ماهه، ثبت کرده است

تحلیلگران همچنان خوش‌بین
با اینکه برخی تحلیلگران مانند CFRA رتبه را از «Strong Buy» به «Buy» کاهش دادند، اما هدف قیمتی را از ۶۸ به ۸۸ دلار افزایش دادند.

اهمیت استراتژیک و پیامدهای کلان

تغییر سیاست صنعتی آمریکا
این اقدامات نشان‌دهنده‌ی تغییر رویکرد از بازار آزاد صرف به اعمال سیاست صنعتی هدفمند است؛ دولت فدرال نه تنها به‌صورت خریدار بلکه به‌عنوان سرمایه‌گذارِ اصلی درگیر توسعه زنجیره خدمات استراتژیک شده است

قطع وابستگی به چین
MP Materials
تصمیم گرفته تا دیگر کنسانتره عناصر نادر خاکی را به چین صادر نکند—اقدامی سمبولیک و عملی در جهت قطع وابستگی به چین در بخش فرآوری

جمع‌بندی
ایالات متحده اکنون با اتخاذ مجموعه‌ای از اقدامات راهبردی—شامل سرمایه‌گذاری دولتی، تضمین قیمت‌ها، ساخت زیرساخت‌های تولید، و مشارکت با غول‌های فناوری—به دنبال ایجاد یک زنجیره تأمین کاملاً داخلی و مقاوم در برابر فشارهای خارجی است. این مجموعه اقدامات می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ صنایع دفاعی و فناوری‌های پیشرفته باشد.

@Iran_simorgh