در دنياى پرشتاب علم وفناورى، هر روز تحولات شگرفى رخ مى دهد كه مرزهای دانش را گسترش داده و مسيرهاى نوينى را پيش روى ما قرار مى‌دهد. اين پيشرفت‌ها، از نوآورى‌هاى صنعتى گرفته تا فناورى‌هاى پزشكى و حمل‌ونقل، نمايانگر حركت بى‌وقفه‌ى دانش بشرى هستند. در اين شماره، تلاش كرده‌ايم تا با ارائه‌ى مجموعه‌اى از مقالات متنوع، نگاهى جامع به برخى از اين دستاوردها داشته باشيم.

ابزار دقیق صنعتی در حال تجربه تحولی اساسی است. استفاده از فناوری‌های بی‌سیم با استانداردهایی مانند WirelessHART و ISA100، امکان پایش ایمن و قابل‌اعتماد فرآیندها را فراهم کرده است. در کنار آن، فشارسنج‌های دیجیتال با سنسورهای پیزومقاومتی جایگزین مدل‌های سنتی شده‌اند و دقت بیشتر، تحمل فشار بالا و تشخیص خطا را به همراه دارند. همچنین، پرینت سه‌بعدی مسیر طراحی و تولید حسگرها را متحول کرده و سرعت، انعطاف و کاهش هزینه را برای صنایع به ارمغان آورده است.

دو سیستم اصلی برای عدد گذاری فولادها در صنعت استفاده می‌شود. سیستم اول توسط موسسه فولاد و آهن آمریکا (AISI) و سیستم دوم توسط جامعه مهندسان اتومبیل (SAE) توسعه داده شده‌اند.

برای شناسایی پایه کربن و آلیاژی فولادها در هر دوی این سیستم‌ها، از کدهای عددی چهار رقمی استفاده می‌شود. موارد خاصی از آلیاژها نیز هستند که با کدهای عددی 5 رقمی شناسایی می‌شوند.

اولین حضور پررنگ زیردریایی‌ها به فواصل بین سال‌های 1914 تا 1918 باز می‌گردد، یعنی زمانی که آلمان در جنگ جهانی اول از آنها برای انهدام کشتی‌های تجاری استفاده می‌کرد. زیردریایی‌ها از آن زمان تا به امروز پیشرفت‌های چشم‌گیری به خود دیده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به سیستم پیشران هسته‌ای، توانایی حمل موشک‌های بالستیک و بدنه‌ی ضد سونار اشاره کرد.

ظهور آلومینیم، مقدمۀ به‌کارگیری روش دایکست است؛ و هر چه نیاز به این فلز بیشتر باشد، بازار دایکست‌کاران گرم‌تر خواهد بود. علاوه بر مشکل آلایندگی، استفاده از قطعات دایکستی گره‌های دیگری را نیز از صنعت می‌گشاید.

شمارۀ فنی بیرینگ‌ها جزو مهم‌ترین کدهایی است که روی این تجهیزات صنعتی حک می‌شوند. نام‌گذاری و علامت‌گذاری بلبرینگ‌ها، معمولاً شامل ترکیبی از حروف و اعداد است که اطلاعاتی دربارۀ نوع، اندازه و ویژگی‌های خاص آن‌ها ارائه می‌دهند. سیستم شناسایی بلبرینگ‌ها، به‌صورت استاندارد تعریف شده است. هر بلبرینگ استاندارد یک شمارۀ پایه و یک سری کد یا نشانۀ اضافی دارد.

ماشین در تصور عوام، تشکیلاتی شامل میل‌لنگ، گلگیر و فرمان است! اما شما مهندسین محترم که این متن را می‌خوانید، پنجم دبستان را به خوبی به‌خاطر دارید. «ماشین وسیله‌ای است که به ما کمک می‌کند تا کارها را آسان‌تر انجام دهیم.» با این تفاسیر ما همزمان هم هواپیمای مسافربری ایرباس A380 و هم پیچ M3 را ماشین می‌نامیم.

محتوای کلیدی کتاب:

1️⃣ جداول ریاضی و فیزیک (واحدها، تبدیلات، روابط عمومی و...)
2️⃣ نقشه‌کشی و نقشه‌خوانی صنعتی (علائم، استانداردها، تلرانس‌ها، نماها، جوشکاری، زبری سطح و...)
3️⃣ اجزای مکانیکی و طراحی ماشین (پیچ و مهره، فنر، بلبرینگ، یاتاقان، چرخ‌دنده، اتصالات مکانیکی و...)
4️⃣ مواد مهندسی (خواص مکانیکی و فیزیکی، جداول مواد و نام‌گذاری فولادها و...)
5️⃣ فرایندهای تولید (تراشکاری، سوراخکاری، فرزکاری، ریخته‌گری، جوشکاری و...)
6️⃣ کنترل کیفیت و اندازه‌گیری (ابزار دقیق، تلرانس‌ها، کنترل آماری و...)
7️⃣ اطلاعات تکمیلی (فرمول‌ها و روابط مهم مهندسی مکانیک کاربردی)

در جهان امروز، نیاز به روش‌های نوین برای ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده، بیش از پیش احساس می‌شود. مهندسی بافت، به‌عنوان یکی از پیشروترین حوزه‌های بیوتکنولوژی، ترکیبی از علوم زیستی و مهندسی را به‌کار می‌گیرد تا بافت‌های جایگزین با عملکردی مشابه بافت‌های طبیعی ایجاد کند. مهندسی مکانیک، با گرایش‌های جامدات، سیالات و کنترل، نقش کلیدی در درک و بهینه‌سازی فرآیندهای مهندسی بافت ایفا می‌کند.

جالب اســت بدانید کــه ساختار دانشگاه صنعتی اصفهــان در آن زمــان به صــورت مسئله محور طراحی شده بود. برخلاف دانشگاه‌های دیگر که رشته‌ها به تفکیک بودند، این دانشگاه براساس مسائل و نیازها رشــته‌ها را تقسیم‌بندی کرده بــود. به عنوان مثال، در دانشکدٔە مــواد، تمامی مباحث از معدن تا ذوب و تغییر شکل مواد تدریس می‌شد و در دانشکدٔە انرژی تمامی رشته‌های مرتبـط بـا ایـن حـوزه جمـع شـده بودند. مـن نیـز در دانشکده‌ای مشغول بـه تحصیل شدم که به سیستم‌های‌اقتصادی-اجتماعی پرداخته بــود و در آن‌جا درس‌های فیلسوف‌ها، جامعه‌شناسان، اقتصاددانان و سایر علوم اجتماعی ارائه می‌شد.