❌ ادعای نادرست درباره از کنترل خارج شدن خودرو الکتریکی در کالیفرنیا
🔹در شبکههای اجتماعی ویدیویی منتشر شده و در آن یک ماشین برقی را نشان میدهد که از کنترل خارج شده و به اتومبیل دیگری برخورد میکند.
🔹در توضیح این ویدیو ادعا شده که این حادثه بخاطر نقص فنی خودروهای برقی است که خودرو را ناگهان از کنترل خارج میکند؛ اما این ادعا نادرست است.
🔹این تصادف چند روز قبل در آمریکا رخ داده و گشت بزرگراه کالیفرنیا اعلام کرده که راننده تحت تأثیر مواد بوده و نقص فنی در خودرو یافت نشده است.
🔹راننده دستگیر شده و در جریان تحقیقات نیز مشخص شد که این خودرو در حالت خودران (Autonomous Mode) نبوده است.
🔹در نتیجه، فکتنامه به این ادعا که خودروی الکتریکی فورد موستانگ در حالت اتومات بوده و از کنترل خارج شده، نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در شبکههای اجتماعی ویدیویی منتشر شده و در آن یک ماشین برقی را نشان میدهد که از کنترل خارج شده و به اتومبیل دیگری برخورد میکند.
🔹در توضیح این ویدیو ادعا شده که این حادثه بخاطر نقص فنی خودروهای برقی است که خودرو را ناگهان از کنترل خارج میکند؛ اما این ادعا نادرست است.
🔹این تصادف چند روز قبل در آمریکا رخ داده و گشت بزرگراه کالیفرنیا اعلام کرده که راننده تحت تأثیر مواد بوده و نقص فنی در خودرو یافت نشده است.
🔹راننده دستگیر شده و در جریان تحقیقات نیز مشخص شد که این خودرو در حالت خودران (Autonomous Mode) نبوده است.
🔹در نتیجه، فکتنامه به این ادعا که خودروی الکتریکی فورد موستانگ در حالت اتومات بوده و از کنترل خارج شده، نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹در ابتدای قسمت ۲۳۱ پادکست هفتگی فکتنامه به بحث داغ روزهای اخیر کاربران شبکههای اجتماعی درباره ارزش پاسپورت ایران در دوران قبل و بعد از انقلاب ۵۷ پرداختیم.
🔹ادعای رونمایی جمهوری اسلامی از موشک جدید خود با نام رستاخیز، ادعایی کاملا بیاساس است که هفته قبل زیاد دست به دست شد و ما آن را فکتچک کردیم.
🔹برخی با استناد به گزارش موسسه جینسا، ادعاهایی درباره میزان اصابت دقیق موشکها به خاک اسرائیل مطرح کرده بودند که در این اپیزود درباره نادرست بودن آن توضیح دادهایم.
🔹پیام نتانیاهو به مردم ایران که مساله این روزهای آب را پیش کشیده بود، با واکنشهای زیادی روبرو شد و ادعا شد که بحران آب در این کشور بدتر از ایران است؛ ادعایی که از ما نشان نادرست گرفت.
🔹ادای احترام یک خواننده متال به پرچم ایران، موضوع دیگری است که در این قسمت درباره آن صحبت کردهایم.
🔹ویدیوی خروج نیروهای روسی نیروگاه بوشهر، ادعای نصب بیلبورد روزشمار پایان دوران خامنهای در تلآویو و ویدیوی پربازدید یک پارتی قایقی که به جزیره کیش نسبت داده شده بود، از دیگر سوژههای این اپیزود هستند.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ نقلقول نادرست منتسب به رییسجمهوری سنگال درباره دلیل انحلال پارلمان این کشور
🔹در شبکههای اجتماعی ادعا شده که رئیسجمهور سنگال گفته «مجلس شورا را منحل کردم و با بودجه آن نیروگاه خورشیدی ساختم. مردم به برق بیشتر از نمایندگان وراج و بیخاصیت نیازمندند».
🔹این ادعا نادرست است. رئیسجمهور سنگال، باسیرُو فای، در سپتامبر ۲۰۲۴ پارلمان این کشور را منحل کرد، اما دلیل آن تنشها میان دولت و پارلمان بر سر اصلاحات مورد نظر فای بود، نه استفاده از بودجه آن برای خرید پنلهای خورشیدی.
🔹فای پس از انحلال، به سرعت انتخابات مجدد برگزار کرد تا مجلسی همسو با اصلاحات خود تشکیل دهد.
🔹اگرچه بحثهای مربوط به انرژی و تامین برق جزو اصلاحات مورد نظر فای بود و سنگال با مشکلاتی در تامین برق مواجه است (نرخ دسترسی به برق حدود ۸۴٪ است و ۷۰٪ تولید برق از سوختهای فسیلی تامین میشود)، اما انحلال پارلمان به منظور تحقق وعدههای انتخاباتی و اصلاحات اساسی، از جمله برنامههای توسعهای برای دسترسی کامل به برق و استقلال انرژی، بود.
🔹تصویر منتشرشده به همراه این خبر نیز مربوط به ماکی سال، رئیسجمهور پیشین سنگال است که در سال ۲۰۱۶ در مراسم افتتاح یک سایت تولید انرژی فتوولتائیک دیده میشود. ماکی سال هرگز پارلمان را منحل نکرد.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در شبکههای اجتماعی ادعا شده که رئیسجمهور سنگال گفته «مجلس شورا را منحل کردم و با بودجه آن نیروگاه خورشیدی ساختم. مردم به برق بیشتر از نمایندگان وراج و بیخاصیت نیازمندند».
🔹این ادعا نادرست است. رئیسجمهور سنگال، باسیرُو فای، در سپتامبر ۲۰۲۴ پارلمان این کشور را منحل کرد، اما دلیل آن تنشها میان دولت و پارلمان بر سر اصلاحات مورد نظر فای بود، نه استفاده از بودجه آن برای خرید پنلهای خورشیدی.
🔹فای پس از انحلال، به سرعت انتخابات مجدد برگزار کرد تا مجلسی همسو با اصلاحات خود تشکیل دهد.
🔹اگرچه بحثهای مربوط به انرژی و تامین برق جزو اصلاحات مورد نظر فای بود و سنگال با مشکلاتی در تامین برق مواجه است (نرخ دسترسی به برق حدود ۸۴٪ است و ۷۰٪ تولید برق از سوختهای فسیلی تامین میشود)، اما انحلال پارلمان به منظور تحقق وعدههای انتخاباتی و اصلاحات اساسی، از جمله برنامههای توسعهای برای دسترسی کامل به برق و استقلال انرژی، بود.
🔹تصویر منتشرشده به همراه این خبر نیز مربوط به ماکی سال، رئیسجمهور پیشین سنگال است که در سال ۲۰۱۶ در مراسم افتتاح یک سایت تولید انرژی فتوولتائیک دیده میشود. ماکی سال هرگز پارلمان را منحل نکرد.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹اکانت «اسرائیل به فارسی» در شبکههای اجتماعی پستی منتشر کرد و نوشت که چهار گوزن زرد ایرانی به کمک تیمسار منوچهر خسروداد در روزهای منتهی به انقلاب ۱۳۵۷ برای حفاظت به اسرائیل منتقل شدند و اکنون چند گله از گوزن زرد ایرانی در اسرائیل زندگی میکنند.
🔹در دهههای ۳۰ و ۴۰ شمسی، تصور میشد گوزن زرد ایرانی که زیستگاه آن در بخشهای مختلفی از خاورمیانه است، منقرض شده؛ اما با تلاشهایی از جمله همکاری یک متخصص آلمانی و سازمان شکاربانی ایران، تعدادی از این گوزنها در خوزستان پیدا و به آلمان و دشت ناز ساری منتقل شدند.
🔹این اقدامات منجر به افزایش جمعیت گوزن زرد ایرانی و کاهش خطر انقراض آن در اوایل دهه ۱۳۵۰ شد.
🔹از دو دهه پیش از انقلاب سال ۵۷ در ایران، اسراییل در قالب طرحی برای بازگرداندن حیواناتی که در کتاب مقدس به آنها اشاره شده بود، به این سرزمین، تلاش میکرد و موفق به بازگرداندن برخی از آنها مثل گور آسیایی، اوریکس (تیزشاخ) و شترمرغ شد.
🔹آن زمان ژنرال آویراهام یوفه از اسرائیل، با شاهزاده عبدالرضا پهلوی و رشید جمشید (مدیر وقت سازمان محیط زیست ایران) برای انتقال گوزنها مذاکره کرد و سال ۱۳۵۷، عبدالرضا پهلوی با اعطای چهار گوزن زرد به سازمان طبیعت اسرائیل موافقت کرد.
🔹آذر ۵۷، با وجود مشکلات متعدد چهار گوزن ماده در آخرین پرواز شرکت العال (El Al) از تهران به تلآویو منتقل شدند.
🔹در گزارشهای قدیمیتر به نقش منوچهر خسروداد یا نیروی هوایی شاهنشاهی در این باره اشارهای نشده؛ اما در سالهای اخیر، برخی منابع از جمله خبرنگاری به نام Karmel Melamed و وبسایتی عبری، تصویری از یک لوح یادبود در اسرائیل منتشر کردهاند که به افتخار ژنرال منوچهر خسروداد، به دلیل کمک او در انتقال این گوزنها، نصب شده است.
🔹آنها میگویند خسروداد با کمک خلبانان نیروی هوایی شاهنشاهی در انتقال این گوزنها نقش داشته است. با وجود شرح جزئیات خروج گوزنها از ایران، مشخص نیست نقش دقیق خسروداد و نیروی هوایی شاهنشاهی در این انتقال چه بوده است.
🔹در سال ۱۳۹۹، جمعیت گوزن زرد ایرانی در اسرائیل حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ رأس تخمین زده شد. در ایران نیز طبق گفته مسئولان در سال ۱۴۰۳، جمعیت این حیوان حدود ۳۰۰ رأس است.
🔹پیشتر جمعیت این حیوان در ایران به ۷۰۰ رأس رسیده بود، اما بخشی از آن در جزیره اشک دریاچه ارومیه به دلیل مشکلات زیستمحیطی از بین رفت.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ ادعای شاخدار درباره کشف موجودات ناشناخته انساننما در اعماق اقیانوس
🔹ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که دو موجود عجیب در اعماق دریا را نشان میدهد و ادعا میشود حاصل کشف باتیسکاوف است.
🔹این ادعا شاخدار است و جستوجوی معکوس تصویر نشان میدهد این صحنهای ساختگی از سریال Dead Like Me محصول سال ۲۰۰۳ است و این موجودات، «Gravelings» نام دارند؛ موجودات خیالی مرتبط با مرگ.
🔹هیچ گزارش علمی یا خبری معتبری درباره کشف موجودات ناشناخته با این ظاهر در اعماق دریا منتشر نشده است.
🔹در عمق ادعایی (بیش از هزار متر) به دلیل فشار و نبود نور، امکان حیات به شکل انساننما وجود ندارد.
🔹تنها حدود ۲۰ درصد کف اقیانوسها با فناوریهای مدرن نقشهبرداری شده است و احتمالا هنوز گونههای ناشناخته زیادی وجود دارند. همین، بستری برای گمانهزنی، رمز و راز و داستانسرایی فراهم میکند.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعا نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که دو موجود عجیب در اعماق دریا را نشان میدهد و ادعا میشود حاصل کشف باتیسکاوف است.
🔹این ادعا شاخدار است و جستوجوی معکوس تصویر نشان میدهد این صحنهای ساختگی از سریال Dead Like Me محصول سال ۲۰۰۳ است و این موجودات، «Gravelings» نام دارند؛ موجودات خیالی مرتبط با مرگ.
🔹هیچ گزارش علمی یا خبری معتبری درباره کشف موجودات ناشناخته با این ظاهر در اعماق دریا منتشر نشده است.
🔹در عمق ادعایی (بیش از هزار متر) به دلیل فشار و نبود نور، امکان حیات به شکل انساننما وجود ندارد.
🔹تنها حدود ۲۰ درصد کف اقیانوسها با فناوریهای مدرن نقشهبرداری شده است و احتمالا هنوز گونههای ناشناخته زیادی وجود دارند. همین، بستری برای گمانهزنی، رمز و راز و داستانسرایی فراهم میکند.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعا نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Audio
🔹در ابتدای قسمت ۲۳۱ پادکست هفتگی فکتنامه به بحث داغ روزهای اخیر کاربران شبکههای اجتماعی درباره ارزش پاسپورت ایران در دوران قبل و بعد از انقلاب ۵۷ پرداختیم.
🔹ادعای رونمایی جمهوری اسلامی از موشک جدید خود با نام رستاخیز، ادعایی کاملا بیاساس است که هفته قبل زیاد دست به دست شد و ما آن را فکتچک کردیم.
🔹برخی با استناد به گزارش موسسه جینسا، ادعاهایی درباره میزان اصابت دقیق موشکها به خاک اسرائیل مطرح کرده بودند که در این اپیزود درباره نادرست بودن آن توضیح دادهایم.
🔹پیام نتانیاهو به مردم ایران که مساله این روزهای آب را پیش کشیده بود، با واکنشهای زیادی روبرو شد و ادعا شد که بحران آب در این کشور بدتر از ایران است؛ ادعایی که از ما نشان نادرست گرفت.
🔹ادای احترام یک خواننده متال به پرچم ایران، موضوع دیگری است که در این قسمت درباره آن صحبت کردهایم.
🔹ویدیوی خروج نیروهای روسی نیروگاه بوشهر، ادعای نصب بیلبورد روزشمار پایان دوران خامنهای در تلآویو و ویدیوی پربازدید یک پارتی قایقی که به جزیره کیش نسبت داده شده بود، از دیگر سوژههای این اپیزود هستند.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:02:38 مقدمه
00:04:18 نیمقرن با پاسپورت ایرانی؛ از سفر بدون ویزا تا فهرست سیاه
00:10:46 ادعای شاخدار درباره موشک «رستاخیز»
00:17:29 آمار نادرست درباره ۳۷۰ اصابت موفق موشک به اسرائیل
00:22:54 مقایسه نادرست بحران آب در ایران و اسرائیل
00:28:00 ادعای نادرست ادای احترام خواننده متال به پرچم جمهوری اسلامی ایران
00:32:57 ویدیوی قدیمی با ادعای خروج کارکنان روسی از بوشهر در روزهای اخیر
00:34:49 ادعای نادرست نصب تابلو روزشمار پایان دوران خامنهای در تل آویو
00:36:17 انتساب نادرست ویدیوی پارتی در استانبول به جزیره کیش
00:39:21 کامنتها
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹ماجرای بحث توییتری درباره «آبی ترکی» با انتشار عکسی از «مسجد جامع سبز بورسا» (یشیل) در ترکیه شروع شد؛ این مسجد در اوایل دوره عثمانی با مشارکت هنرمندان تبریزی ساخته شد.
🔹رنگ کاشیها حاصل فناوری ایرانی (تکنیک کوئردا سکا) و ترکیب شیمیایی کبالت و مس است؛ نه رنگی مختص ترکیه یا ایران.
🔹اسم «آبی ترکی» فقط در یک سیستم RAL تعریف شده است.
🔹«آبی ایرانی» و «سبز ایرانی» در منابعی مثل ISCC-NBS و ویکیپدیا ثبت شدهاند.
🔹رنگ «turquoise» (فیروزهای ترکیبی به معنی سنگ ترکی در فرانسوی) رنگ رسمی در HTML/CSS است.
🔹نامگذاری این رنگها بیشتر فرهنگی و ناشی از مسیرهای تجاری بوده است.
🔹تورکویز «turquoise» به معنای «سنگ ترکی» از مسیر عثمانی وارد اروپا شد؛ در حالی که منبع واقعی فیروزه، ایران بود.
🔹در مقابل، منبع لاجورد، پایه «آبی ایرانی» فقط در بدخشان افغانستان است.
🔹رنگ محراب مسجد یشیل به طیف فیروزهای نزدیک است و اگرچه تصویر کمی اشباع شده، اما تغییر رنگ اساسی ندارد.
🔹نسبت دادن رنگ به یک هویت ملی (ترکی یا ایرانی) دقیق نیست؛ این طیف بخشی از یک سنت گسترده در معماری ایرانی و اسلامی و انتقال فناوری میان ایران، عثمانی و آسیای میانه است.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
✅ درباره موفقیت تیم المپیاد نجوم و اخترفیزیک ایران چه میدانیم؟
🔹در روزهای اخیر برخی کانالها و کاربران شبکههای اجتماعی، به موفقیت تیم ایران در المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک (IOAA) به میزبانی هند، واکنش نشان دادند.
🔹در این پستها اعلام شده که تیم ایران در این رقابتها به مقام اول رسیده و هر پنج نفر تیم ایران مدال طلا گرفتهاند و علاوه بر آن، گفته شده که سه نفر اول دنیا هم از ایران بودهاند.
🔹این خبر نیمهدرست است. بررسیها نشان میدهد که هر پنج شرکتکننده ایران موفق شدهاند مدال طلا کسب کنند و هیچ تیمی به جز ایران نتوانسته پنج مدال طلا به دست بیاورد و در نتیجه تیم ایران موفقترین عملکرد تیمی را از جهت مدالها داشته است.
🔹از سوی دیگر اما نفر اول این المپیاد که بیشترین نمره را آورده، شرکتکنندهای از کشور ایالات متحده آمریکا بوده است.
🔹بنابراین بخش اول خبر درباره موفقیت تیم ایران درست است اما بخش دوم خبر که ادعا میکند سه نفر اول دنیا از ایران بودهاند، درست نیست و به همین دلیل فکتنامه به آن نشان «نیمهدرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در روزهای اخیر برخی کانالها و کاربران شبکههای اجتماعی، به موفقیت تیم ایران در المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک (IOAA) به میزبانی هند، واکنش نشان دادند.
🔹در این پستها اعلام شده که تیم ایران در این رقابتها به مقام اول رسیده و هر پنج نفر تیم ایران مدال طلا گرفتهاند و علاوه بر آن، گفته شده که سه نفر اول دنیا هم از ایران بودهاند.
🔹این خبر نیمهدرست است. بررسیها نشان میدهد که هر پنج شرکتکننده ایران موفق شدهاند مدال طلا کسب کنند و هیچ تیمی به جز ایران نتوانسته پنج مدال طلا به دست بیاورد و در نتیجه تیم ایران موفقترین عملکرد تیمی را از جهت مدالها داشته است.
🔹از سوی دیگر اما نفر اول این المپیاد که بیشترین نمره را آورده، شرکتکنندهای از کشور ایالات متحده آمریکا بوده است.
🔹بنابراین بخش اول خبر درباره موفقیت تیم ایران درست است اما بخش دوم خبر که ادعا میکند سه نفر اول دنیا از ایران بودهاند، درست نیست و به همین دلیل فکتنامه به آن نشان «نیمهدرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ خوارزمی مبدع شکل اعداد نبوده و شکل عددنویسی امروزی ربطی به زوایای آن ندارد
🔹سالهاست در شبکههای اجتماعی ادعایی دستبهدست میشود که خوارزمی اعداد لاتین را طراحی کرده و هر عدد بر اساس تعداد زاویهها شکل گرفته است.
🔹این ادعا نادرست است. سیستم عددی رایج امروز (9–0) هندی–عربی است و منشاء آن هند باستان (قرون ۵–۶ میلادی) و مفهوم صفر است.
🔹نقش خوارزمی، ترجمه و ترویج سیستم هندی به جهان بوده است. در واقع او انتقالدهنده شکل اعداد بود، نه طراح آن.
🔹این سیستم عددنویسی بین قرون ۱۱ تا ۱۳ میلادی، بهویژه از طریق کتاب فیبوناچی در اروپا رایج شد و اعداد عربی جایگزین اعداد رومی شدند.
🔹در تاریخ، اعداد بهطور طبیعی و بر اثر خوشنویسی تغییر کردهاند، نه بر اساس طراحی زاویهای. مثال: صفر به صورت نقطه، ۲ خمیده، ۵ شبیه صفر کوچک، ۷ با یک زاویه ساده، ۸ دو دایره روی هم.
🔹هیچ کتاب یا نسخه خطی معتبری از طراحی زاویهای اعداد توسط خوارزمی سخن نمیگوید؛ تصویر زاویهای موجود در این ادعاها، مدرن و ساختگی هستند و در هیچ دورهای این اعداد به این شکل نوشته نمیشدند.
🔹بر این اساس فکتنامه به این ادعا که خوارزمی نحوه نگارش اعداد بر اساس زاویههای آنها را ابداع/اختراع کرده، نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹سالهاست در شبکههای اجتماعی ادعایی دستبهدست میشود که خوارزمی اعداد لاتین را طراحی کرده و هر عدد بر اساس تعداد زاویهها شکل گرفته است.
🔹این ادعا نادرست است. سیستم عددی رایج امروز (9–0) هندی–عربی است و منشاء آن هند باستان (قرون ۵–۶ میلادی) و مفهوم صفر است.
🔹نقش خوارزمی، ترجمه و ترویج سیستم هندی به جهان بوده است. در واقع او انتقالدهنده شکل اعداد بود، نه طراح آن.
🔹این سیستم عددنویسی بین قرون ۱۱ تا ۱۳ میلادی، بهویژه از طریق کتاب فیبوناچی در اروپا رایج شد و اعداد عربی جایگزین اعداد رومی شدند.
🔹در تاریخ، اعداد بهطور طبیعی و بر اثر خوشنویسی تغییر کردهاند، نه بر اساس طراحی زاویهای. مثال: صفر به صورت نقطه، ۲ خمیده، ۵ شبیه صفر کوچک، ۷ با یک زاویه ساده، ۸ دو دایره روی هم.
🔹هیچ کتاب یا نسخه خطی معتبری از طراحی زاویهای اعداد توسط خوارزمی سخن نمیگوید؛ تصویر زاویهای موجود در این ادعاها، مدرن و ساختگی هستند و در هیچ دورهای این اعداد به این شکل نوشته نمیشدند.
🔹بر این اساس فکتنامه به این ادعا که خوارزمی نحوه نگارش اعداد بر اساس زاویههای آنها را ابداع/اختراع کرده، نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ سیانان با فرمانده سابق سنتکام درباره «ائتلاف جهانی علیه ایران» مصاحبه نکرده است
🔹در شبکههای اجتماعی متنی به شکل مصاحبه منتشر شده که به ژنرال «کنت مککنزی» فرمانده سابق سنتکام (فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا) در مصاحبه با سیانان، نسبت داده میشود.
🔹در این متن ادعا شده که او میگوید حملات اسرائیل به ایران در «جنگ ۱۲روزه» با هماهنگی آمریکا، ناتو، کشورهای عربی، پاکستان، آذربایجان، مجاهدین خلق، نیروهای سلفی و برخی نیروهای مسلح انجام شده و اسرائیل تنها «پیمانکار» این عملیات بوده و هدف اصلی «سرنگونی ایران» بوده است.
🔹این ادعا شاخدار است و متن منتشرشده، نه در وبسایت CNN و نه در آرشیو رسمی این شبکه وجود ندارد و هیچ رسانه بینالمللی معتبری چنین مصاحبهای منتشر نکرده است.
🔹جستوجوها نشان میدهد که این متن نخستینبار در کانالهای تلگرامی و برخی وبسایتهای نزدیک به حکومت ایران منتشر شده و سپس در شبکههای اجتماعی دستبهدست شده است.
🔹به جز اینها، بررسی محتوا نیز نشان میدهد که لحن و ادبیات آن بهوضوح با گفتار یک مقام نظامی آمریکایی تفاوت دارد.
🔹بنابراین با توجه به اینکه متن ادعایی کاملا بیاساس و بدون منبع است و محتوای آن نیز ساختگی است، فکتنامه به آن نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در شبکههای اجتماعی متنی به شکل مصاحبه منتشر شده که به ژنرال «کنت مککنزی» فرمانده سابق سنتکام (فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا) در مصاحبه با سیانان، نسبت داده میشود.
🔹در این متن ادعا شده که او میگوید حملات اسرائیل به ایران در «جنگ ۱۲روزه» با هماهنگی آمریکا، ناتو، کشورهای عربی، پاکستان، آذربایجان، مجاهدین خلق، نیروهای سلفی و برخی نیروهای مسلح انجام شده و اسرائیل تنها «پیمانکار» این عملیات بوده و هدف اصلی «سرنگونی ایران» بوده است.
🔹این ادعا شاخدار است و متن منتشرشده، نه در وبسایت CNN و نه در آرشیو رسمی این شبکه وجود ندارد و هیچ رسانه بینالمللی معتبری چنین مصاحبهای منتشر نکرده است.
🔹جستوجوها نشان میدهد که این متن نخستینبار در کانالهای تلگرامی و برخی وبسایتهای نزدیک به حکومت ایران منتشر شده و سپس در شبکههای اجتماعی دستبهدست شده است.
🔹به جز اینها، بررسی محتوا نیز نشان میدهد که لحن و ادبیات آن بهوضوح با گفتار یک مقام نظامی آمریکایی تفاوت دارد.
🔹بنابراین با توجه به اینکه متن ادعایی کاملا بیاساس و بدون منبع است و محتوای آن نیز ساختگی است، فکتنامه به آن نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ نقل قول جعلی منسوب به توماس کارلایل درباره امام حسین
🔹سالهاست یک نقل قول جعلی منسوب به توماس کارلایل، مورخ مشهور اسکاتلندی قرن نوزدهم درباره امام حسین و کربلا در رسانهها و شبکههای اجتماعی دست به دست میشود.
🔹این نقل قول را بیش از نیم قرن پیش روحانیون شیعه جعل کردهاند.
🔹کارلایل درباره بسیاری از شخصیتهای تاریخی جهان صحبت کرده و حتی در کتاب «قهرمانان و ستایش قهرمانان» یک فصل را به پیامبر اسلام اختصاص داده و چند باری به امام علی اشاره کرده، اما هیچ اشارهای از او به امام حسین یا کربلا مستند نشده است.
🔹منبع این نقلقول جعلی، کتابی از عبدالکریم هاشمینژاد، روحانی و مدرس حوزه علمیه مشهد، در سال ۱۳۴۷ است. این کتاب علاوه بر این، نقل قولهای جعلی دیگری هم دارد، مانند جملات منسوب به گاندی که فکتنامه پیشتر آن را فکتچک کرده است.
🔹مشخص نیست آیا هاشمینژاد این نقل قولهای جعلی را از خودش درآورده یا جایی دیده و شنیده است.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا و نقلقول نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹سالهاست یک نقل قول جعلی منسوب به توماس کارلایل، مورخ مشهور اسکاتلندی قرن نوزدهم درباره امام حسین و کربلا در رسانهها و شبکههای اجتماعی دست به دست میشود.
🔹این نقل قول را بیش از نیم قرن پیش روحانیون شیعه جعل کردهاند.
🔹کارلایل درباره بسیاری از شخصیتهای تاریخی جهان صحبت کرده و حتی در کتاب «قهرمانان و ستایش قهرمانان» یک فصل را به پیامبر اسلام اختصاص داده و چند باری به امام علی اشاره کرده، اما هیچ اشارهای از او به امام حسین یا کربلا مستند نشده است.
🔹منبع این نقلقول جعلی، کتابی از عبدالکریم هاشمینژاد، روحانی و مدرس حوزه علمیه مشهد، در سال ۱۳۴۷ است. این کتاب علاوه بر این، نقل قولهای جعلی دیگری هم دارد، مانند جملات منسوب به گاندی که فکتنامه پیشتر آن را فکتچک کرده است.
🔹مشخص نیست آیا هاشمینژاد این نقل قولهای جعلی را از خودش درآورده یا جایی دیده و شنیده است.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا و نقلقول نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 قایقی از زمان عیسی، اما نه قایق او
🔹صفحه اینستاگرام تلویزیون منوتو عکسی از یک قایق باستانی منتشر کرده و نوشته این قایق، «قایق عیسی» نام دارد و میتواند با یکی از معجزات عیسی مسیح در کتاب مقدس مرتبط باشد.
🔹قایق مورد اشاره در واقع «قایق دریای جلیل» نام دارد که با نام غیررسمی و تبلیغاتی «قایق عیسی» نیز شناخته میشود.
🔹این قایق ماهیگیری باستانی در سال ۱۹۸۶ در سواحل شمال غربی دریاچه جلیل (در اسرائیل) کشف شد.
🔹باستانشناسان قدمت آن را به قرن اول میلادی تخمین زدهاند؛ یعنی همان زمان و مکانی که منسوب به شرایط زندگی عیسی مسیح است.
🔹با این حال، هیچ مدرک باستانشناسی، تاریخی یا کتیبهای وجود ندارد که این قایق را مستقیماً به عیسی مسیح یا شاگردانش مرتبط کند.
🔹در قرن اول میلادی، هزاران قایق ماهیگیری مشابه در این دریاچه وجود داشته است.
🔹نام «قایق عیسی» صرفاً یک عنوان نمادین و غیررسمی است که به دلیل جذابیت رسانهای و توریستی به آن داده شده است.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا نشان «گمراهکننده» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹صفحه اینستاگرام تلویزیون منوتو عکسی از یک قایق باستانی منتشر کرده و نوشته این قایق، «قایق عیسی» نام دارد و میتواند با یکی از معجزات عیسی مسیح در کتاب مقدس مرتبط باشد.
🔹قایق مورد اشاره در واقع «قایق دریای جلیل» نام دارد که با نام غیررسمی و تبلیغاتی «قایق عیسی» نیز شناخته میشود.
🔹این قایق ماهیگیری باستانی در سال ۱۹۸۶ در سواحل شمال غربی دریاچه جلیل (در اسرائیل) کشف شد.
🔹باستانشناسان قدمت آن را به قرن اول میلادی تخمین زدهاند؛ یعنی همان زمان و مکانی که منسوب به شرایط زندگی عیسی مسیح است.
🔹با این حال، هیچ مدرک باستانشناسی، تاریخی یا کتیبهای وجود ندارد که این قایق را مستقیماً به عیسی مسیح یا شاگردانش مرتبط کند.
🔹در قرن اول میلادی، هزاران قایق ماهیگیری مشابه در این دریاچه وجود داشته است.
🔹نام «قایق عیسی» صرفاً یک عنوان نمادین و غیررسمی است که به دلیل جذابیت رسانهای و توریستی به آن داده شده است.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا نشان «گمراهکننده» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ ویدئوی مراسم یادبود سربازان کشته شده اسرائیلی ارتباطی با جنگ ۱۲ روزه با ایران ندارد
🔹در شبکههای اجتماعی ویدئویی با عنوان «مراسم یادبود سربازان کشته شده اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با ایران» منتشر و با استناد به آن ادعا شده تعداد سربازان کشتهشده در جریان حملات ایران، به مراتب بیشتر از آن چیزی است که اعلام شده است.
🔹این ادعا نادرست است و ویدئو، ارتباطی با جنگ ۱۲روزه ایران و اسرائیل ندارد.
🔹افرادی که در قاب عکسها دیده میشوند، در واقع همه سربازان اسرائیلی هستند که از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون کشته شدهاند و آمار و مشخصات آنها پیشتر اعلام و منتشر شده است.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹در شبکههای اجتماعی ویدئویی با عنوان «مراسم یادبود سربازان کشته شده اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با ایران» منتشر و با استناد به آن ادعا شده تعداد سربازان کشتهشده در جریان حملات ایران، به مراتب بیشتر از آن چیزی است که اعلام شده است.
🔹این ادعا نادرست است و ویدئو، ارتباطی با جنگ ۱۲روزه ایران و اسرائیل ندارد.
🔹افرادی که در قاب عکسها دیده میشوند، در واقع همه سربازان اسرائیلی هستند که از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون کشته شدهاند و آمار و مشخصات آنها پیشتر اعلام و منتشر شده است.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ ادعای بیاساس درباره صدرنشینی ایران در فهرست کشورهای چهارفصل جهان
🔹سایت نورنیوز و چند سایت خبری دیگر در ایران ادعا کردهاند «ایران در رنکینگ کشورهای چهار فصل جهان در رده اول قرار گرفته است.»
🔹تردیدی در تنوع اقلیمی ایران نیست، اما این ادعا بیاساس، غیرعلمی و نادرست است.
🔹اول، چنین ردهبندی، یعنی ردهبندی کشورها بر اساس «چهار فصل» وجود خارجی ندارد و جستوجوهای ما در منابع معتبر علمی و رسانهای برای پیدا کردن گزارشی با این مضمون به جایی نرسید.
🔹دوم، کشورهای دیگری هم هستند که بر اساس طبقهبندیهای معتبر اقلیمی، شرایط متنوعتری نسبت به ایران دارند.
🔹بر این اساس فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹سایت نورنیوز و چند سایت خبری دیگر در ایران ادعا کردهاند «ایران در رنکینگ کشورهای چهار فصل جهان در رده اول قرار گرفته است.»
🔹تردیدی در تنوع اقلیمی ایران نیست، اما این ادعا بیاساس، غیرعلمی و نادرست است.
🔹اول، چنین ردهبندی، یعنی ردهبندی کشورها بر اساس «چهار فصل» وجود خارجی ندارد و جستوجوهای ما در منابع معتبر علمی و رسانهای برای پیدا کردن گزارشی با این مضمون به جایی نرسید.
🔹دوم، کشورهای دیگری هم هستند که بر اساس طبقهبندیهای معتبر اقلیمی، شرایط متنوعتری نسبت به ایران دارند.
🔹بر این اساس فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
❌ ادعای شاخدار بادامچیان درباره باحجاب بودن ۴۰ میلیون زن ایرانی
🔹اسدالله بادامچیان، رئیس شورای مرکزی موتلفه ادعا کرده که در ایران «۴۰ میلیون زن محجبه داریم که اکثرا چادریاند.»
🔹اول، این ادعا از نظر آماری غیرممکن است. طبق آخرین برآوردهای مرکز آمار، کل جمعیت زنان در ایران کمتر از ۴۳ میلیون نفر است که حدود ۱۰ میلیون نفرشان کمتر از ۱۵ سال دارند.
🔹دوم، حجاب در ایران اجباری است و افراد صرفنظر از عقیده خود موظف به رعایت آن هستند و در غیر این صورت ممکن است تحت تعقیب و مجازات قرار بگیرند.
🔹با این وجود، بسیاری از گزارشهای میدانی در داخل ایران از مخالفت گسترده و مقاومت گروه بزرگی از زنان در مقابل حجاب اجباری حکایت دارد.
🔹سوم، ادعای مطرحشده علاوه بر اینکه غیرمنطقی و بر خلاف مشاهدات میدانی است، با نتایج نظرسنجیهای رسمی نهادهای حکومتی هم تضاد آشکاری دارد.
🔹چهارم، طبق اسناد درز کرده از آخرین پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۵ درصد افراد به صراحت اعلام کردهاند که مخالف حجاب اجباریاند.
🔹این در شرایطی است که مخالفت با حجاب اجباری در ایران، دردسرساز است و احتمالا اگر این نظرسنجی در شرایط آزاد برگزار شود، نسبت مخالفت بیش از این خواهد بود.
🔹با این توضیحات، فکتنامه به این ادعا نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹اسدالله بادامچیان، رئیس شورای مرکزی موتلفه ادعا کرده که در ایران «۴۰ میلیون زن محجبه داریم که اکثرا چادریاند.»
🔹اول، این ادعا از نظر آماری غیرممکن است. طبق آخرین برآوردهای مرکز آمار، کل جمعیت زنان در ایران کمتر از ۴۳ میلیون نفر است که حدود ۱۰ میلیون نفرشان کمتر از ۱۵ سال دارند.
🔹دوم، حجاب در ایران اجباری است و افراد صرفنظر از عقیده خود موظف به رعایت آن هستند و در غیر این صورت ممکن است تحت تعقیب و مجازات قرار بگیرند.
🔹با این وجود، بسیاری از گزارشهای میدانی در داخل ایران از مخالفت گسترده و مقاومت گروه بزرگی از زنان در مقابل حجاب اجباری حکایت دارد.
🔹سوم، ادعای مطرحشده علاوه بر اینکه غیرمنطقی و بر خلاف مشاهدات میدانی است، با نتایج نظرسنجیهای رسمی نهادهای حکومتی هم تضاد آشکاری دارد.
🔹چهارم، طبق اسناد درز کرده از آخرین پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۵ درصد افراد به صراحت اعلام کردهاند که مخالف حجاب اجباریاند.
🔹این در شرایطی است که مخالفت با حجاب اجباری در ایران، دردسرساز است و احتمالا اگر این نظرسنجی در شرایط آزاد برگزار شود، نسبت مخالفت بیش از این خواهد بود.
🔹با این توضیحات، فکتنامه به این ادعا نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹برخی گزارشهای رسانهای از جمله گزارش رویترز از «احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه» در روز پنجشنبه (۶ شهریور) روند خبر دادهاند.
🔹در مقالهای در فکتنامه توضیح دادیم که مکانیزم ماشه چیست و فعال کردنش چه تبعاتی دارد.
🔹این مکانیزم که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ با عنوان «سازوکار حلوفصل اختلافات» از آن یاد شده، برای این تدوین شد که اگر یکی از طرفها، ایران یا ۱+۵، عدم پایبندی طرف مقابل را تشخیص دهد، روندی چندمرحلهای برای حل اختلاف آغاز شود.
🔹این روند در نهایت ممکن است به ارجاع موضوع به شورای امنیت سازمان ملل منجر شود. اگر شورای امنیت ظرف ۳۰ روز قطعنامهای برای ادامه تعلیق تحریمها تصویب نکند، همه تحریمهای پیشین بهطور خودکار بازمیگردند و حتی مخالفت یک کشور مانند آمریکا یا بریتانیا کافی است تا بازگشت تحریمها را فعال کند، بدون آنکه نیاز به اجماع باشد.
🔹در صورت فعالسازی مکانیزم ماشه، تحریمهای ششگانه شورای امنیت از سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ بازمیگردند؛ از جمله تحریم تسلیحاتی، محدودیتهای موشکی و فناوری هستهای، توقیف داراییها و ممنوعیت سفر و معامله برای نهادهایی چون سپاه پاسداران و بانکهای ایرانی.
🔹طبق ماده ۴۱ منشور ملل متحد، این تحریمها برای همه کشورها الزامآورند؛ حتی روسیه و چین.
🔹این وضعیت به معنای تشدید انزوا، تضعیف روابط با اروپا و افزایش مخاطرات اقتصادی و سیاسی است. فشارهای روانی ناشی از اسنپبک میتواند موجب تشدید نوسانات ارزی و افزایش تورم شود.
👈 در فکتنامه بخوانید
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM