group-telegram.com/mghlte/90
Last Update:
🔷آیا فرضیه های علمی صرفا فرض هستند؟
عرفان کسرایی ✍
#فلسفه_علم
https://www.group-telegram.com/us/mghlte.com
🌎 تفکیک مفاهیمی در علوم مانند فرضیه ، نظریه، قانون، اصل و نظایر آن ممکن است در ابتدا ساده به نظر برسد. اما شاید بسیاری از دانشجویان و دانش آموختگان پس از سالها تحصیل نتوانند برای مثال ، تفاوت میان فرضیه و نظریه را توضیح دهند. در ساده ترین بیان ممکن گفته می شود که دانشمند پس از انتخاب و تعیین مساله، اقدام به بیان فرضیه پژوهشی می کند. فرضیه در واقع یک راه حل پیشنهادی بای پاسخگویی به مساله است. به همین جهت، تدوین یک فرضیه مناسب به چگونگی بیان مساله بستگی دارد. یک فرضیه مناسب به صورت تنگاتنگی با انتخاب و بیان مساله در هم آمیخته است. فرضیه یک ابزار نیرومند است تا دانشمند، نظریه را به مشاهده و مشاهده را به نظریه ارتباط دهد. به بیان دیگر، فرضیه یک قضیه شرطی یا فرضی است که تایید یا رد آن باید بر اساس سازگاری مفاهیم آن و به استناد مدارک تجربی و دانش های گذشته مورد آزمون قرار گیرد. اگر بخواهیم دقیق تر باشیم، فرضیه یک قضیه آزمایشی پیشنهاد شده برای حل یک مساله یا تبیین آن است و جمله ای است که انتظارات دانشمند را در زمینه رابطه بین متغیرهای یک مساله بیان می کند. در پژوهش هایی که هدف اصلی به نوعی کشف روابط علی و معلولی است مهمترین نقش را بازی می کند تا مثلا در پژوهش هایی که هدف آنها تعیین وضعیت یک پدیده است. (این یعنی در پژوهش های توصیفی که دانشمند قادر به پیش بینی چگونگی رویدادها نیست، فرضیه سازی از اهمیت کمتری برخوردار است).
🔸فرانسیس بیکن معتقد بود که فرضیه، پژوهشگر را به یک موقعیت و یا شرایط مشخص هدایت می کند و به همین سبب دانشمند هدف خود را گم می کند. اما در واقع بدون فرضیه ما نمی توانیم تصویری روشنی از یک مساله در ذهن ایجاد کنیم. شاید بهتر باشد اینطور بگوییم که فرضیه به مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق جهت می دهد و از مطالعه منابع غیرمرتبط جلوگیری می کند. فرضیه است که مشخص می کند چه چیزی با موضوع پژوهش مرتبط است و چگونه می توان از گردآوری اطلاعات بی حاصل پرهیز کرد.
♦️تفاوت فرضیه و مشاهده
🔷میان فرضیه و مشاهده تفاوت بسیار معناداری وجود دارد اما ممکن است برخی این دو مفهوم را نیز با یکدیگر جابجا بگیرند. به عنوان مثال تصور کنید که مشخص شود بیشترین تصادفات رانندگی در یک جاده در حاشیه منطقه X اتفاق می افتد. این مشاهدات ممکن است پژوهشگر را به این نتیجه و انتظار برساند که پیچ خطرناکی در این بخش از جاده وجود دارد که در هنگام بارندگی سبب لغزندگی جاده می شود. مشاهدات بعدی ممکن است این فرضیه را تقویت کنند و پژوهشگر به تدوین یک فرضیه کلی (همبستگی بین لغزندگی جاده و تصادف) رهنمون سازد.
دونالد اری و همکاران (۱۹۷۲) ۵ مشخصه فرضیه را به شکل زیر صورت بندی کرده اند.
۱. فرضیه باید قدرت تبیین داشته باشد
فرض کنید خودرو را استارت می زنید و روشن نمی شود. برای توضیح روشن نشدن خودرو دلایل بسیاری ممکن است وجود داشته باشد. اما شما ممکن است حدس بزنید که چون آب در رادیاتور ماشین نیست بنابراین ماشین روشن نمی شود. این تبیین برای توضیح روشن نشدن ماشین درست نیست. اما اگر این فرضیه را طرح کنیم و بگوییم که روشن نشدن ماشین به دلیل ضعیف بودن باتری است، تبیین درستی طرح کرده ایم و این تبیین ارزش آزمودن را دارد.
۲. قرضیه باید رابطه مورد انتظار بین متغیرها را بیان کند
مثلا بگوییم دانش آموزانی که در کلاسهای دانش آموز-محور تحصیل می کنند موفق تر از دانش آموزانی هستند که در کلاسهای معلم-محور درس می خوانند.
۳.فرضیه بایستی قابل آزمون باشد
فرضیه باید بتواند از طریق گردآوری اطلاعات و مشاهدات آزمایشی، رد یا تایید گردد و باید بتوان نتیجه ای از آن استنتاج کرد. مثلا اگر در مثال ابتدایی این متن، مبنی بر طرح فرضیه ای برای دلیل آمار تصادفات در یک بخش از یک جاده ، ممکن است بگوییم دلیل واژگونی خودروها در آن ناحیه، خشم ارواح شریر تمدن های باستانی است. این فرضیه قابل آزمون نیست و همواره درست از آب در می آید. هر بار که خودرویی واژگون شود خواهیم گفت که تصادف به دلیل خشم ارواح شریر بود . اگر از ما بپرسند چرا خودرو تصادف کرده ممکن است بگوییم به دلیل اینکه ارواح شریر خشمگین بوده اند. اگر بپرسند از کجا می دانید که ارواح شریر، خشمگین شده است ممکن است در پاسخ بگوییم که چون خودرو تصادف کرده است. چنین فرضیه ای قابل آزمون نیست و به همین جهت در روش علمی جدی گرفته نمی شود.
🖇ادامه👇
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/90