مصدق به روايت تاريخ و اسناد

قسمت اول:
هفتاد و چهار سال پس از نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق، هنوز نام و راه او آن‌چنان زنده و الهام‌بخش است که هر ساله حتی منتقدانش برای نفی و تخریب او به میدان می‌آیند. سخنرانی چندی پیش دکتر موسی غنی‌نژاد در دانشگاه شیراز که ظاهراً با موضوعی علمی و منصفانه برگزار شده، در واقع مجموعه‌ای از داوری‌های شتاب‌زده، استدلال‌های معیوب، تحریف‌های تاریخی و تکرار کلیشه‌های نخ‌نما شده علیه مصدق بود. این یادداشت کوششی است برای نشان دادن مغالطه‌های نهفته در این سخنان و دفاع از میراث عقلانی، ملی و دموکراتیک مصدق.
1-«آرمان‌گرایی متوهمانه» یا عقلانیت مقاومت؟
غنی‌نژاد ملی شدن صنعت نفت را نمونه‌ای از «آرمان‌گرایی غیرواقع‌گرایانه» می‌نامد، در حالی که هیچ تحلیل جدی تاریخی بدون توجه به بافت سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی آن دوران نمی‌تواند چنین حکمی را صادر کند. مگر نه آن‌که انگلیس سال‌ها منافع ایران را به یغما برده بود و قرارداد دارسی و سپس ۱۹۳۳ عملاً ایران را به مستعمره‌ای نفتی بدل کرده بودند؟ مگر نه اینکه راه‌حل‌های اصلاحی همانند پیشنهاد ۵۰-۵۰ بارها با کارشکنی لندن به شکست انجامید؟ پس راهی جز ملی کردن باقی مانده بود؟ مگر نه اینکه به بهانه‌های مختلف و برای به خطر نیوفتادن منافع شرکت نفت و دولت انگلیس در تمام شئون مملکت دخالت می‌کردند؟
این‌که مصدق به جای تسلیم و مماشات، مسیر مقاومت مشروع و استقلال را برگزید، نه توهم که تجلی عقلانیت تاریخی و استقلال‌طلبی بود. در هیچ کجای دنیا، استعمار با خواهش و تمنا عقب نمی‌نشیند. باید با هزینه، اما عزتمند، به منافع ملی دست پیدا کرد.
2-ساده‌سازی عامدانه اقتصاد نفت
غنی‌نژاد به‌عنوان اقتصاددانی لیبرال، پیچیدگی صنعت نفت را بهانه‌ای برای تخطئه ملی‌سازی آن می‌داند. این در حالی است که نمونه‌های مشابه در مکزیک، ونزوئلا، الجزایر و حتی نروژ نشان می‌دهد که دولتی شدن نفت به معنای اتلاف منابع نیست، بلکه با نظارت مردمی و سیاست‌گذاری صحیح می‌تواند به موتور توسعه تبدیل شود. این‌که وضعیت امروز صنعت نفت ایران مطلوب نیست، نه به دلیل مصدق، که به دلیل فساد، سوءمدیریت و دور شدن از دموکراسی و شفافیتی است که مخالفان مصدق بنیاد نهادند.
فرمایش معروف فریدمن درباره "دولتی کردن شن‌های ساحل" بیشتر برازنده اقتصاد رانتی امروز ایران است که حاصل فاصله گرفتن از آرمان‌های مردم ایران و مردمسالاری است، نه ثمره راه مصدق.
@mohammadmosaddegh

👍24👎6🙏1

www.group-telegram.com/us/mohammadmosaddegh.com/5451

855 viewsedited  Aug 10 at 12:16

قسمت اول:
هفتاد و چهار سال پس از نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق، هنوز نام و راه او آن‌چنان زنده و الهام‌بخش است که هر ساله حتی منتقدانش برای نفی و تخریب او به میدان می‌آیند. سخنرانی چندی پیش دکتر موسی غنی‌نژاد در دانشگاه شیراز که ظاهراً با موضوعی علمی و منصفانه برگزار شده، در واقع مجموعه‌ای از داوری‌های شتاب‌زده، استدلال‌های معیوب، تحریف‌های تاریخی و تکرار کلیشه‌های نخ‌نما شده علیه مصدق بود. این یادداشت کوششی است برای نشان دادن مغالطه‌های نهفته در این سخنان و دفاع از میراث عقلانی، ملی و دموکراتیک مصدق.
1-«آرمان‌گرایی متوهمانه» یا عقلانیت مقاومت؟
غنی‌نژاد ملی شدن صنعت نفت را نمونه‌ای از «آرمان‌گرایی غیرواقع‌گرایانه» می‌نامد، در حالی که هیچ تحلیل جدی تاریخی بدون توجه به بافت سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی آن دوران نمی‌تواند چنین حکمی را صادر کند. مگر نه آن‌که انگلیس سال‌ها منافع ایران را به یغما برده بود و قرارداد دارسی و سپس ۱۹۳۳ عملاً ایران را به مستعمره‌ای نفتی بدل کرده بودند؟ مگر نه اینکه راه‌حل‌های اصلاحی همانند پیشنهاد ۵۰-۵۰ بارها با کارشکنی لندن به شکست انجامید؟ پس راهی جز ملی کردن باقی مانده بود؟ مگر نه اینکه به بهانه‌های مختلف و برای به خطر نیوفتادن منافع شرکت نفت و دولت انگلیس در تمام شئون مملکت دخالت می‌کردند؟
این‌که مصدق به جای تسلیم و مماشات، مسیر مقاومت مشروع و استقلال را برگزید، نه توهم که تجلی عقلانیت تاریخی و استقلال‌طلبی بود. در هیچ کجای دنیا، استعمار با خواهش و تمنا عقب نمی‌نشیند. باید با هزینه، اما عزتمند، به منافع ملی دست پیدا کرد.
2-ساده‌سازی عامدانه اقتصاد نفت
غنی‌نژاد به‌عنوان اقتصاددانی لیبرال، پیچیدگی صنعت نفت را بهانه‌ای برای تخطئه ملی‌سازی آن می‌داند. این در حالی است که نمونه‌های مشابه در مکزیک، ونزوئلا، الجزایر و حتی نروژ نشان می‌دهد که دولتی شدن نفت به معنای اتلاف منابع نیست، بلکه با نظارت مردمی و سیاست‌گذاری صحیح می‌تواند به موتور توسعه تبدیل شود. این‌که وضعیت امروز صنعت نفت ایران مطلوب نیست، نه به دلیل مصدق، که به دلیل فساد، سوءمدیریت و دور شدن از دموکراسی و شفافیتی است که مخالفان مصدق بنیاد نهادند.
فرمایش معروف فریدمن درباره "دولتی کردن شن‌های ساحل" بیشتر برازنده اقتصاد رانتی امروز ایران است که حاصل فاصله گرفتن از آرمان‌های مردم ایران و مردمسالاری است، نه ثمره راه مصدق.
@mohammadmosaddegh

BY مصدق به روايت تاريخ و اسناد