ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)

💠تیغ اُکام💠

ویلیام اکام منطق‌دان  و فیلسوف  انگلیسی  است. او در سده ۱۴ (میلادی) اصلی را در فلسفه ی علم مطرح کرد که به «تیغ اکام»، «اُستُرهٔ اوکام»، «اصل امساک» یا «اصل اختصار تبیین» یا صرفه جویی مشهور است .
طبق این اصل، هرگاه در بارهٔ علت بروز پدیده‌ای دو توضیح مختلف ارائه شود، در آن توضیحی که پیچیده‌تر باشد احتمال بروز اشتباه بیش‌تر است و بنا بر این در صورت مساوی بودن شرایط ، احتمال صحیح بودن توضیح ساده‌تر بیش‌تر است.
بدین ترتیب در مواقعی که باید برای چیزی توضیحی پیدا کنیم، باید همیشه حداقل فرض‌های لازم را به کار بگیریم. بدون ضرورت نباید وجود چیزی را مسلم فرض کرد.
در نگاه نخست شاید نامعقول به نظر برسد، که بگوییم احتمال درست بودن توضیحات ساده‌تر بیش‌تر از پیچیده‌ترها است؛ اما چنین است.
البته شرط «مساوی بودن سایر موارد» هم در این میان اهمیت فراوان دارد.
پیشینه آن بر می گردد به ارسطو که درکتاب پنجم طبیعیات خود آن را اصل کارافزایی نامیده و گفته: «طبیعت برای عمل، کوتاه‌ترین راه ممکن را اختیار می‌کند.»



مثال :
یخچال خالی شده

نظریه اول : عده ای از سارقان متبحر بین المللی وارد اطاق شده و محتویات داخل یخچال را ربوده اند. (با تیغ اوقام🔪 زده می شود.)

نظریه ی دوم : هم اطاقی ها خوراکی ها را خورده اند.



نباید فراموش کنیم که این اصل با آنچه که به "ساده سازی بیش از حد و عوامانه " معروفست تفاوت دارد.
مثلا #تئوری_توطئه که می گوید : " افرادی ناشناس در پس پرده امورات جهان را اداره میکنند." اصولا فاقد مشخصات یک نظریه علمی ست ، چه برسد که بخواهد سادگی وپیچیدگی آن در مقایسه با فرضیات دیگری که راجع به توضیح یک اتفاق مطرح می شود سنجیده شود.
زیرا فاقد ارزش معرفت شناسانه بوده و بفرض قبول این گونه تئوری ها ، انسان #قدرت_پیش_بینی بدست نمیاورد . (باصطلاح که چی ؟)
یا
مثلا در علم از افزودن هرگونه دست ماورایی به فرآیندهای فیزیکی و زیستی اجتناب ورزیده میشود.چون دست غیبی ، فاقد هرگونه قدرت تبیین (explanatory power) بوده و به پیچیدگی مسئله مینجامد.مثلا در فرگشت
افزودن دستِ هدایت کننده (guidance hand) به فرآیند تکامل، مشکلی از آن حل نمی‌کند و تنها به پیچیدگی آن می‌افزاید، چرا که
چگونگی نحوه‌ی اثر آن؟
زمان ؟
جزئیات آن به مسئله اضافه می‌شود . این را در کنار مشکلاتی بگذارید برای توضیح این که «خود این دست هدایت کننده چیست و از کجا آمده است؟».

توجه کنید که علم در موضع انکار چنین چیزی نیست (حداقل از این دیدگاه) بلکه صرفا به دلایل پیش‌گفته، فعلا آن را تیغ زده و کنار می‌گذارد.

#تیغ_اکام
#معرفت_شناسی
#روش_شناسی

@persian_organon | ایوان‌چراغانی‌دانش
@mghlte | عصر روشنگری
@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
🔹استنتاج به قصدبهترین تبیین

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠استنتاج به قصد بهترین تبیین💠

پیش ازین با انواع استدلال بصورت کلی آشنا شدیم.

به مثال زیر توجه کنید:

از پنیر داخل گنجه ، فقط کمی خرده پنیر باقی مانده ، بقیه انگار دود شده رفته هوا.
دیشب از گنجه صدای خش خش می آمد. بنابراین پنیر را موش خورده.

پیداست که…

www.group-telegram.com/us/persian_organon.com/104

636 viewsedited  Jan 9, 2021 at 14:10

💠تیغ اُکام💠

ویلیام اکام منطق‌دان  و فیلسوف  انگلیسی  است. او در سده ۱۴ (میلادی) اصلی را در فلسفه ی علم مطرح کرد که به «تیغ اکام»، «اُستُرهٔ اوکام»، «اصل امساک» یا «اصل اختصار تبیین» یا صرفه جویی مشهور است .
طبق این اصل، هرگاه در بارهٔ علت بروز پدیده‌ای دو توضیح مختلف ارائه شود، در آن توضیحی که پیچیده‌تر باشد احتمال بروز اشتباه بیش‌تر است و بنا بر این در صورت مساوی بودن شرایط ، احتمال صحیح بودن توضیح ساده‌تر بیش‌تر است.
بدین ترتیب در مواقعی که باید برای چیزی توضیحی پیدا کنیم، باید همیشه حداقل فرض‌های لازم را به کار بگیریم. بدون ضرورت نباید وجود چیزی را مسلم فرض کرد.
در نگاه نخست شاید نامعقول به نظر برسد، که بگوییم احتمال درست بودن توضیحات ساده‌تر بیش‌تر از پیچیده‌ترها است؛ اما چنین است.
البته شرط «مساوی بودن سایر موارد» هم در این میان اهمیت فراوان دارد.
پیشینه آن بر می گردد به ارسطو که درکتاب پنجم طبیعیات خود آن را اصل کارافزایی نامیده و گفته: «طبیعت برای عمل، کوتاه‌ترین راه ممکن را اختیار می‌کند.»



مثال :
یخچال خالی شده

نظریه اول : عده ای از سارقان متبحر بین المللی وارد اطاق شده و محتویات داخل یخچال را ربوده اند. (با تیغ اوقام🔪 زده می شود.)

نظریه ی دوم : هم اطاقی ها خوراکی ها را خورده اند.



نباید فراموش کنیم که این اصل با آنچه که به "ساده سازی بیش از حد و عوامانه " معروفست تفاوت دارد.
مثلا #تئوری_توطئه که می گوید : " افرادی ناشناس در پس پرده امورات جهان را اداره میکنند." اصولا فاقد مشخصات یک نظریه علمی ست ، چه برسد که بخواهد سادگی وپیچیدگی آن در مقایسه با فرضیات دیگری که راجع به توضیح یک اتفاق مطرح می شود سنجیده شود.
زیرا فاقد ارزش معرفت شناسانه بوده و بفرض قبول این گونه تئوری ها ، انسان #قدرت_پیش_بینی بدست نمیاورد . (باصطلاح که چی ؟)
یا
مثلا در علم از افزودن هرگونه دست ماورایی به فرآیندهای فیزیکی و زیستی اجتناب ورزیده میشود.چون دست غیبی ، فاقد هرگونه قدرت تبیین (explanatory power) بوده و به پیچیدگی مسئله مینجامد.مثلا در فرگشت
افزودن دستِ هدایت کننده (guidance hand) به فرآیند تکامل، مشکلی از آن حل نمی‌کند و تنها به پیچیدگی آن می‌افزاید، چرا که
چگونگی نحوه‌ی اثر آن؟
زمان ؟
جزئیات آن به مسئله اضافه می‌شود . این را در کنار مشکلاتی بگذارید برای توضیح این که «خود این دست هدایت کننده چیست و از کجا آمده است؟».

توجه کنید که علم در موضع انکار چنین چیزی نیست (حداقل از این دیدگاه) بلکه صرفا به دلایل پیش‌گفته، فعلا آن را تیغ زده و کنار می‌گذارد.

#تیغ_اکام
#معرفت_شناسی
#روش_شناسی

@persian_organon | ایوان‌چراغانی‌دانش
@mghlte | عصر روشنگری
@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
🔹استنتاج به قصدبهترین تبیین

BY ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)