group-telegram.com/totemmag/13159
Last Update:
چرا عشقها میمیرند
@totemmag
سورپرایز یا عنصر غافلگیری. یکی از کشفهای مهم مربوط به دپامین را مدیون یک دانشمند سوئیسی به نام وُلْفْرام شولْتْز هستیم. او استاد نوروفیزیولوژی در دانشگاه فریبورگ سوئیس است. باید بدانیم که پژوهشهای مربوط به مغز عمدتاً روی حیوانات صورت میگیرند. یکی بهخاطر این که نورونها چه در مغز انسان باشند، چه در مغز میمون یا موش و غیره، ساختمانشان یکی است، و کارشان هم مثل هم است! یکی هم بهخاطر ترس از وارد شدن آسیب به مغز انسان در هنگام آزمایش است که این آزمایشها روی حیوانات صورت میگیرند. این است که پژوهشهای مربوط به دپامین هم اول در مغز موشها و میمونها صورت گرفتهاند، و بعداً بعضی از آنها در مغز انسان هم بررسی شدهاند.
یکی از این آزمایشها از این قرار بود که الکترودهایی را در مغز موشها کاشته بودند تا بتوانند فعالیت نورونهای دوپامین را بهطور مستقیم اندازهگیری کنند. میدانستند که مواد مخدر، که پاداشهای بزرگی برای مغز محسوب میشوند، نورونهای دپامین را به شدت به آتش کردن وا میدارند. میخواستند ببینند آیا غذا هم، که به منزلهٔ یکجور پاداش است، نورونهای دپامین را تحریک میکند؟ موشها را در قفسهایی جا دادند که ناودانهایی در آنها تعبیه شده بود. روز اول، وقتی اولین غذا را یه صورت یک گلولهٔ کوچک داخل قفس انداختند، دیدند نورونهای دپامین آتش کردند. اما روز بعد که همین آزمایش را تکرار کردند، آن آتش کردن نورونهای دپامین تکرار نشد! چرا غذا فقط یک بار نورونهای دپامین را تحریک کرد؟ در واقع سؤال سختی سر برداشته بود و تا مدتها جواب نداشت. اما ناگهان در یک آزمایش دیگر، که برای منظور دیگری انجام میشد، جواب پیدا شد .
ولفرام شولتز داشت نقش دپامین در یادگیری را مطالعه میکرد. الکترودهای کوچولویی در مغز میمونهای ماکاک کاشته بود تا فعالیت گروهی از نورونهای دپامین را مطالعه کند. آن وقت میمونها را در دستگاهی قرار داد که دو لامپ و دو جعبه داخلش بودند. یکی از این لامپها که روشن میشد، نشانهٔ این بود که غذا در جعبهٔ سمت راست است. لامپ دیگر که روشن میشد معنیاش این بود که غذا در جعبهٔ سمت چپ است.
مدتی طول میکشید تا میمونها این را یاد بگیرند. این بود که اوایل فقط بهطور تصادفی جعبهها را باز میکردند. اما بالاخره یاد میگرفتند که میتوانند از روی روشن شدن لامپها بفهمند غذا توی کدام جعبه است. اما اتفاقات جالبی میافتاد. تا وقتی که هنوز این را یاد نگرفته بودند، هر بار که جعبه را باز میکردند و غذا تویش بود، نورونهای دپامینشان آتش میکردند. اما وقتی یاد میگرفتند تا از روی لامپها بفهمند غذا توی کدام جعبه است، وقتی جعبه را باز میکردند و غذا را میدیدند، نورونهای دپامینشان دیگر آتش نمیکردند. اما جالبتر اینکه از این پس این نورونها با روشن شدن لامپها آتش میکردند! هر بار که لامپ روشن میشد، آنها آتش میکردند. فرقی هم نمیکرد لامپ راست باشد یا لامپ چپ.
این اتفاقات چه میخواستند بگویند؟ میخواستند بگویند در واقع خود غذا نیست که دیدن ناگهانیاش نورونهای دپامین را تحریک میکند، بلکه خود آن ناگهان غذا دیدن، یا در واقع سورپرایز شدن است که آن نورونها را به آتش کردن وامیدارد. عنصر غافلگیری است که نورونهای سیستم دپامین را روشن میکند!
عباس پژمان
BY مجله ادبی هنری اجتماعی توتم
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
Share with your friend now:
group-telegram.com/totemmag/13159