⭕️ آیا امام حسین (ع) را شیعیان به شهادت رسانده اند؟

🔺پاسخ در چند محور:

1⃣ شیعه کیست؟

قائل شدن به اين مطلب كه شيعيان، #امام_حسين (ع) را به شهادت رسانده اند داراي تناقض و تضادي آشكار است. چرا كه #شيعه به يار و انصار و پيرو و نيز دوست دار يك شخص گويند، اما اين كه به قاتل و دشمني كه در صف و سپاه مقابل قرار گيرد نيز شيعه بگويند، كلامي واضح البطلان است.
اگر بنا باشد افراد در سپاه عمر سعد و عبيدالله بن زياد را شيعه بناميم پس ياران آن حضرت كه تا آخرين لحظه در كنار آن حضرت ايستادگي و جان فشاني كردند و در اين راه به شهادت رسيدند را چه بناميم؟!!
و اگر بر فرض هم تسليم شده و اين ادعا را بپذيريم كه قاتلين امام #حسين (ع) از شيعيان بوده اند، بايد گفت: اينان شيعياني بوده اند كه از شيعه بودن خود برگشته و به دشمنان آن حضرت پيوسته اند و در اين حال ديگر به چنين شخصي شيعه نمي گويند، بلكه تعبير "دشمن" در حق او شايسته تر است.

در اين زمينه كلام سيد محسن امين در كتاب اعيان الشيعه جالب به نظر مي رسد:

"منزه است خداوند از اين كه قاتلين امام حسين (ع) از شيعيان باشند؛ بلكه كساني كه ايشان را كشتند از اهل طمع بودند كه دين نداشتند و بعضي از اشرار نااهل بودند و بعضي از ايشان به دنبال رؤساي خود رفتند؛ رؤسايي كه حب دنيا ايشان را به جنگ حسين بن علي عليهما السلام كشانده بود؛ و در بين ايشان كسي از شيعيان و دوست داران حضرت نبود..."

2⃣ اعمال و جنايات، گوياي هويت قاتلان:

اين قوم نه تنها از شيعيان و مواليان امام حسين (ع) نبوده اند، بلكه از دشمن ترين دشمنان آن حضرت بوده اند، چرا كه آن حضرت و #اهل_بيت و حتي طفل شيرخواره ی آن حضرت را از جرعه اي آب محروم ساختند و با همين حال به شهادت رساندند و پيكرهاي مطهر شهدا را با سُمّ ستوران پايمال نموده و سر از بدن ها جدا ساخته و زن ها و فرزندان آن حضرت را به اسارت گرفتند و اموال آنان را به غارت بردند و ده ها جنايت ديگر كه از دشمن ترين دشمنان نيز انتظار ارتكاب آن نمي رفت؛ چه رسد به اين كه اين اعمال از شيعيان سرزده باشد.

3⃣ هويت كوفيان در زمان امام حسين (ع)

درست است كه آن دسته از مردماني كه براي كشتن امام حسين (ع) به كربلا آمده بودند از أهالي كوفه بودند، اما در آن زمان ديگر در كوفه شيعه اي كه در تشيع خود شهرتي داشته باشد وجود نداشت. چون زماني كه #معاويه به حكومت رسيد زياد بن أبيه را بر كوفه حاكم نمود و او نيز هر شيعه اي را كه مي شناخت مورد تعقيب قرار داد و آنها را مورد كشت و كشتار و هدم و غارت قرار مي داد و يا دستگير كرده و به حبس و زندان مي فرستاد تا اين كه در شهر كوفه، ديگر شخصي كه به شيعه بودن شهرت داشته باشد وجود نداشت.

4⃣ قاتلان از شيعيان آل ابي سفيان!

بعد از فحص و تتبع فراوان در كلمات و فرمايشات امام حسين (ع) در #كربلا و خُطبه ی آن حضرت درباره ی آن قوم جنايت كار و احتجاجات آن حضرت بر عليه آنان هرگز با تعبيري برخورد نكرديم كه حضرت آنان را از شيعيان و يا موالين خود و يا پدر بزرگوارش #اميرالمؤمنين (ع) دانسته باشد و حال آن كه جا داشت اگر چنين مي بود آن حضرت به عنوان راهي كه مي توانست احتمال تأثير در قلوب آنان را بيش تر سازد با اين تعبير آنان را خطاب فرمايد كه: شما كه از شيعيان و محبين و پيروان پدر و يا خود من هستيد پس چرا حال اين گونه به جنگ و نبرد با من برخواسته ايد؟ همان گونه كه اين كلام در كلمات و تعابير غير آن حضرت هم ديده و يا شنيده نشده كه آن گروه را با اين تعبير توصيف نموده باشند. و اين خود دليل واضحي است بر اين مطلب كه اين قوم شيعه اهل بيت عليهم السلام نبوده اند. بلكه بالعكس در تعبيري كه آن حضرت در لحظات آخر خطاب به آن قوم جنايت پيشه فرمودند مطلب ديگري را ثابت مي كند.
امام حسين (ع) در روز #عاشورا آنان را با تعبير شيعه آل أبي سفيان معرفي مي فرمايد:
و يحكم يا شيعة آل أبي سفيان! إن لم يكن لكم دين، و كنتم لا تخافون المعاد، فكونوا أحراراً في دنياكم هذه، و ارجعوا إلي أحسابكم إن كنتم عُرُباً كما تزعمون.
واي بر شما اي پيروان #ابوسفيان اگر دين نداريد و از روز معاد نمي هراسيد، لااقل در دنيا آزادمرد باشيد و آن گونه كه مي پنداريد به حسب و نسب خود كه #عرب هستيد باز گرديد.

5⃣ تعبيرات به كار رفته از سوي قاتلان

از تعبيرات به كار رفته در روز عاشورا خطاب به امام حسين (ع) به خوبي مي توان پي برد كه آيا اين گروه، از چه قوم و قماشي بودند؟ از شيعيان آن حضرت يا از دشمن ترين دشمنان وي؟!!
قاتلان آن حضرت در آن روز به حضرت خطاب مي كردند و مي گفتند:
اين جنگ و قتال ما با تو از روي دشمني و عداوت با پدرت علي بن ابي طالب است. «إنما نقاتلك بغضاً لأبيك» يعني: ما از روي بغض و كينه اي كه با پدرت علي بن ابي طالب داريم با تو به جنگ و نبرد برخاسته ايم.

❗️حال با اين تعبير آيا مي توان گفت: كه قاتلان آن حضرت در روز عاشورا از شيعيان اميرالمؤمنين و امام حسين عليهما السّلام بوده اند؟
و يا بعضي ديگر را مي بينيم كه اين تعبير را خطاب به امام حسين (ع) دارند:
يا حسين، يا كذّاب ابن الكذّاب.
اي حسين اي درو غ گوي فرزند دروغ گو!
و يا در جاي ديگر خطاب به امام حسين (ع) اين جمله را گفتند:
يا حسين أبشر بالنار.
اي حسين تو را بشارت باد به آتش دوزخ.
و بسياري از جملات و عبارات ديگر كه به خوبي از حقد و بغض و كينه با أميرالمؤمنين و امام حسين عليهما السلام و أهل بيت عليهم السلام دارد.

6⃣ گفتار يزيد در هويت قاتلان

خود #يزيد بن معاويه كه نوك پيكان اتهام را به سوي خود مي ديد هرگز نگفت: اين شيعيانش بودند كه حسين را كشتند. در حالي كه اگر چنين دروغي در آن زمان كمترين خريداري مي داشت حتما در گفتن آن لحظه اي درنگ نمي كرد. بلكه او مسئوليت شهادت امام حسين (ع) را به عهده عبيد الله بن زياد والي و فرماندار كوفه مي اندازد؛ تا شايد به اين وسيله بتواند قدري از بار ننگ و گناه خويش بكاهد.

🔺 نکته ی مهم:

👈بيعت و دعوت از امام حسين (ع) دالّ بر شيعه بودن نيست.
بعضي مي گويند: چون اهل كوفه با امام حسين بيعت كرده بودند و آن حضرت را به كوفه دعوت نموده بودند، پس آنها از شيعيان آن حضرت به حساب مي آمدند. در حالي كه بايد گفت: بيعت هرگز دالّ بر شيعه بودن نمي كند، چون لازمه ی اين سخن آن است كه بگوييم: « همه صحابه و تابعين كه با اميرالمؤمنين (ع) بيعت كردند از شيعيان آن حضرت به حساب مي آمدند!!» در حالي كه تا كنون كسي اين سخن را نگفته است؛ و بسياري از بيعت كنندگان با آن حضرت در صف دشمنان آن حضرت در جنگ ها بودند.
پس اين كه در برخي از كتاب هاي تاريخي آمده است: كه چون كوفيان براي آن حضرت نامه نوشتند و آن حضرت را به كوفه دعوت كردند اين نوعي بيعت با آن حضرت به حساب آمده و آنان را در زمره ی شيعيان قرار مي دهد و از اين رو نتيجه گرفته اند كه: قاتلان آن حضرت شيعيان او بوده اند.
❗️ايشان اين عمل را تنها بدين سبب انجام دادند كه آن حضرت را از صحابه ی #رسول_خدا بلكه بهترين صحابه در آن زمان و نوه ی رسول خدا (ص) مي دانستند؛ و از سوي ديگر بي مبالاتي هاي يزيد را ديده و يا شنيده بودند لذا مي خواستند با اين عمل خود در رويه ی عمل حاكم اسلامي تغيير ايجاد نمايند و اين دعوت و بيعت به اين معنا نبود كه آن حضرت را به عنوان امام سوم و معصوم قبول داشته باشند و به اين جهت لياقت آن حضرت را براي #خلافت ، بيشتر از ديگران بدانند.

❗️لینک منبع:

🔗 https://b2n.ir/u42153


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ قوم یهود از برگزیدگی تا نژادپرستی


🔺از ادبیات مکتوب #یهودیت برمی‌آید که در طول تاریخ این دین، همیشه گونه‌ ای از این اندیشه وجود داشته است که قوم #اسرائیل قوم برگزیده ی خدا است و از جهاتی بر دیگر اقوام و ملل برتری دارد.
اعتقاد بر این بوده است که این اندیشه در اصلی‌ ترین بخش متون مقدس یهودی، یعنی کتاب #تورات ریشه دارد و در بخش‌های بعدی متونِ مقدسِ یهودی شرح و بسط یافته است.

به‌ گفته‌ی برخی از نویسندگان جدید یهودی، قومِ به اسارت رفته پس از بازگشت، کتاب تورات و دیگر کتاب‌های تاریخی را نگاشت و در این میان، دو امر را محور تاریخ خود قرار داد:
یکی قومی که مقدس است و قوم خاص و برگزیده خداست
و دیگری سرزمینی که مقدس است و خدا آن را به این #قوم_برگزیده بخشیده است.

در طول تاریخ یهودیت برداشت‌های متفاوتی از اندیشه‌ی قوم برگزیده صورت گرفته است. افراطی‌ترین برداشت از این اندیشه، برداشتِ #صهیونیست‌ های یهودی است. مطابق این برداشت، قوم اسرائیل برتر و بالاتر از اقوام دیگر و در واقع از جنس دیگری است. بنابراین در قوانین و مقررات اجتماعی و نیز حتی در برخوردهای اخلاقی بین #یهودیان و غیریهودیان، تفاوت و تبعیض قائل است. مشکل این اندیشه، که جهان امروز به هیچ‌ وجه آن را نمی‌پذیرد، از این جهت حادتر گشته که در یک کشور [جعلی] و یک حکومت [غاصب] به‌ صورت قانون رسمی درآمده است.


❗️لینک منبع جهت مطالعه ی متن کامل این مقاله:

https://jscenter.ir/jewish-history/chosen-people/12745


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ پاسخ به شبهه ای درباره ی اعتقادات دینی ابن سینا


🔺متن شبهه:

چرا ایرانی ها نباید از مطالب کتاب شفا اطلاع داشته باشند ؟؟؟!!!
عقایدی از ابن سینا که نمی خواهند بدانیم .
از ابوعلی سینا کتابی فلسفی بنام "شفا"به جای مانده است. وی در این کتاب با دلیل و برهان های عقلی باورهای مذهبی ها را باطل اعلام می کند. او در کتاب شفا منکر وجود هر نوع معجزه می شود .
منکر زنده کردن مردگان توسط عیسی و تبدیل عصای موسی به مار و به دو نیم کردن ماه (شق القمر) توسط پیامبر اسلام می شود . وی همچنین نظریاتی در رد وحی و وجود جهنم و بهشت می دهد. ابوعلی سینا در زمان خود از سوی روحانیون به الحاد و کفر متهم شد و به دستور خلیفه در سال ۵۵۵ هجری کتاب هایش سوزانده شد. مهمترین افرادی که او را متهم به کفر کرده اند عبارتند از :
شهاب الدین سهروردی .
ابن رشد آندلسی .
امام فریدالدین ابن قیلان .
امام محمد غزالی .
کتاب شفای ابن سینا در اروپا سالیان سال ، تدریس شد و باعث رُنسانس و روشنگری گردید اما افسوس که مردم سرزمین ابن سینا به گفته های او پشت کردند و تا امروز درگیر خرافات مذهبی اند.
ابن سینا از مدافعان برتری اصلی خردگرایی بر الهامات پوچ متافیزیکی ، معتقد به تفسیر اصول مذهبی ( اصلاح دینی ) بر پایه علم و مخالف معاد جسمانی بود.
ابن سینا بدون اینکه از مخالفت و خشم علمای اسلامی ترسی به خود راه دهد شجاعانه تا پایان عُمر کوشش کرد تعصبات و خرافات مذهبی را با علم و منطق تعدیل نماید.
یکی دیگر از مواردی که باعث خشم مذهبی ها از ابن سینا شده بود شراب خواری اوست .
او نه تنها خود شراب می نوشید بلکه در کتاب قانون از فواید پزشکی شراب نوشته... البته تنها در صورتی که روزی سه پیک مصرف شود .
این شعر منسوب به ابوعلی سینا در باب خوردن شراب است :
چو بوعلی ، اَر خوری میِ حکیمانه /
به حَقِ حَق ، که وجودت به حق شود ملحق /    
حلال گشت ، به فتوای عقل بر دانا /
حرام گشت ، به فتوای شرع بر نادان /
او در مورد خلقت جهان می گوید :
"اگر تصور کنیم خدا لحظه ای تصمیم به خلقت جهان گرفته باشد ، واجب می آید تصور کنیم که قبل از آن کار واجبی می کرده ، و واجب تر می آید که پیش از آن کار واجب ، کار واجب تری و واجب تری... و اگر این رشته را ادامه دهیم به بی نهایت می رسیم و چون بی نهایت در منطق امری مُهمل است پس خلقت جهان هم امری مُهمل است.


🔺پاسخ :

1⃣ شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد #ابن_سینا فیلسوفی مسلمان و #شیعه بوده است.
علی بن فضل الله گیلانی در کتاب "توفیق التطبیق"، با جستجو در آثار ابن سینا و با استناد به کلام خود او، شواهد کافی مبنی بر تشیع و امامی بودن او اقامه کرده است.(۱)
ولادیمیر مینورسکی (۱۸۷۷ _ ۱۹۶۶)، ایران شناس روسی نیز ابن سینا را یک "مسلمان شیعی معتدل" دانسته است.(۲)
ابن سینا در بخش هایی از کتاب الاشارات و التنبیهات به ویژه در بخش مقامات العارفین، از زهد، عبادت و عرفان صحبت می کند که متأثر از عرفان اسلامی شیعی است.(۳)

2⃣ برخلاف ادعای شبهه کنندگان، ابن سینا در بخشی از کتاب شفا که به الهیات شفا مشهور است، در طی مقالاتی، دربارهٔ مبدأ، معاد، الهامات، دعاهای مستجاب، بلاهای آسمانی، نبوت و معجزات بحث کرده و هرگز درصدد رد آنها نبوده است.
وی نه تنها منکر #معجزات پیامبران نبوده بلکه با عبارت: فواجب إذن أن يوجد نبی، و واجب أن يكون إنسانا، و واجب أن تكون له خصوصية ليست لسائر الناس حتى يستشعر الناس فيه أمرا لا يوجد لهم، فيتميز به منهم، فتكون له المعجزات التي أخبرنا بها...(۴) هم وجود پیامبران الهی را لازم دانسته و هم معجزات آنها را به عنوان ویژگی های منحصر به فرد‌ آنان، تایید کرده است.
ابن سینا از یک دیدگاه، نخستین فیلسوف جهان اسلام است که در الهیات خود تفسیری فلسفی از معجزه ی #انبیاء ارائه داده و درباره ی انوع معجزات بحث کرده است.(۵)

3⃣ هرچند ابن سینا در رساله ی اضحویه معتقد است که از لحاظ عقلی و فلسفی، معاد جسمانی محال عقلی است و باید به تأویل آیات مربوط به معاد جسمانی پرداخت و آنها را از قبیل تشبیه معقول به محسوس تلقی کرد، اما در اغلب رسائل مربوط به معاد بیان می کند که تنها راه اثبات معاد جسمانی راه نقل است و کسی که به پیامبر اسلام(ص) و آیات قرآن ایمان داشته باشد، می تواند با اتکا به نص، وصایا و روایات، به معاد جسمانی اعتقاد پیدا کند.(۶)
ترجمه ی گفتار ابن سینا چنین است:
باید بدانیم که ما از دین و شریعت، نوعی از معاد را می پذیریم و براي اثبات این نوع معاد راهی جز شریعت و تصدیق خبر پیامبران نداریم.(۷)

پیداست باور ابن سینا به معاد (جسمانی یا روحانی) به معنای اعتقاد او به وجود بهشت و جهنم و پاداش و عذاب اخروی است چنانکه در مقالات متعدد خود درباره ی آنها بحث کرده است.

4⃣ نظرات فلسفی ابن سینا موافقان و مخالفانی داشت. "شهاب الدین سهروردی" و "ابن رشد" با اینکه خود از بزرگان #فلسفه ی اسلامی بودند، منتقد ابن سینا بودند. "ابن غیلان" نیز با اینکه اهل فلسفه بود، می پنداشت رساله های ابن سینا با هدف مخالفت با #اسلام نوشته شده اند.(۸)
اما یکی از مهمترین مخالفان ابن سینا، "امام محمد غزالی" بود که در نقد فلسفه و رد نظریات فیلسوفان به ویژه فارابی و ابن سینا، کتاب تهافت الفلاسفه را نوشت و به تکفیر آنان پرداخت.(۹)
جالب اینجاست که ابن رشد با اینکه در انتقاد از ابن سینا با غزالی اشتراک داشت، اما کتاب تهافت التهافت را در برابر تهافت الفلاسفه نوشت و ایرادات آن را با استدلال محکم پاسخ داد.

برخی معتقدند حمله به فلسفه ی ابن سینا با هدف ضربه زدن به شیعه و اعتقادات آنان صورت می گرفت و غزالی که به دستگاه #خلافت_عباسی وابستگی داشت، کتاب خود را به همین منظور تالیف کرده است.(۱۰)

برخی از خلفای عباسی نیز با فلسفه و علوم عقلی مخالفت داشتند. در عصر المستنجد بالله (۵۵۵ هجری)، در جریان ضبط کتابخانه ی قاضی ابن مرخم، کتب فلسفی از جمله شفای ابن سینا سوزانده شد و نیز به فرمان الناصر لدین الله، مجلدات کتاب شفا را به آب شستند.(۱۱)

پیش تر نیز وقتی اصفهان به تصرف سپاه مسعود غزنوی درآمد، کتاب های کتابخانه ی ابن سینا مصادره و به غزنه فرستاده شد. همین کتاب ها یک قرن بعد در جریان حمله و غارت علاء الدین غوری (۵۵۰ هجری) از بین رفت.(۱۲)

❗️روشن است همه ی این مخالفت ورزی ها متوجه اندیشه های خاص فلسفی ابن سینا بوده و این فلسفه ستیزی ها به اسلام باوری او خدشه ای وارد نمی کند.

5⃣ پژوهشگران درباره ی شرابخواری ابن سینا اختلاف نظر دارند.

🔸برخی از آنها به صحت و اعتبار گزارش شاگرد ابن سینا جوزجانی درباره ی می خوارگی او تردید جدی دارند. (سیدمحمد حسینی خامنه ای)

🔸بعضی ها نوشته های شاگرد ابن سینا درباره ی استعمال شراب توسط او را با پرداختن به مسائل طبی و فلسفی ناسازگار می دانند و بر این عقیده اند که به احتمال قوی روایات جوزجانی در طول تاریخ توسط برخی متعصبین تحریف و دستکاری شده است.(نجفقلی حبیبی)

🔸بعضی ها استغراق ابن سینا در لذات نفسانی و نشئه شدن با شراب و امثال آنها را منتفی می دانند و معتقدند منظور از شراب در کلام ابن سینا انواع نوشیدنی های حلال مانند سکنجبین بوده است.(ابوالفضل شکوری)

🔸بعضی دیگر مقصود ابن سینا از شرابی را که در شرح حالش نوشته شده شراب نبیذ می دانند نه شراب خمر و مست کننده و گویا ابن سینا در خوردن نبیذ به فقه گروهی از حنفی ها عمل می کرده که آن را حرام نمی دانستند.(حسن انصاری)

🔸برخی ها هم نه تنها شرابخوار بودن ابن سینا را تایید می کنند بلکه معتقدند او بسیاری از عقاید فاسد و خرافات را در طب و فلسفه اش پذیرفته و ترویج کرده است.(عمیدرضا اکبری)

6⃣ نظری که با عنوان مهمل بودن خلقت به ابن سینا نسبت داده شده در واقع به فیسلوفی یونانی به نام "پارمنیدس‌" تعلق دارد که البته به نحوی دیگر است و از قضا بعضی از فیسلوفان مسلمان مثل ابن سینا (در کتاب های متعدد خود) به آن پاسخ داده اند. ابن سینا با پیش کشیدن بحث مهم "عنایت الهی" معتقد بود موجودات از احاطه ی علمی که خداوند به آنها دارد پدید آمده اند.(۱۳)

👈نتیجه: ابن سینا دانشمندی موحد، مسلمان و شیعه بوده است، هرچند عده ای به مخالفت با نظرات فلسفی او برخواسته اند.

✍اکبر عزیزیان


📚پی نوشت ها:
۱. بنگرید به "دلایل شیعی امامی بودن ابن سینا"، فصلنامه ی علمی تخصصی کلام اسلامی، بهار ۱۳۷۷، ش ۲۵، از ص ۹۸ تا ۱۰۴
۲. "ابن سینا چگونه مردی بود"، ولاديمير مینورسکی، مجله ی دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش ۴، ص ۷۷
۳. بنگرید به "تحقیقی در ظهور عرفان شیعی در احوال و آثار بوعلی سینا" از فرشته ندیری ابیانه
۴. الشفاء، الإلهيات، نشر مرعشی نجفی، چاپ ۱۴۰۴ قمری، ج ۱، ص ۴۴۲
۵. عزيز الله افشار، "معجزه از منظر ابن سينا"، مجموعه مقالات همايش بين المللي ابن سينا، وبگاه بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا
۶. حکمت و حاجی زاده، "جایگاه معاد در فلسفۀ ابن سینا"، دو فصلنامۀ فلسفی شناخت، ش  ۶۸/۱، ص ۷
۷. رسالة في النفس و بقائها و معادها ، نشر دار بیبلیون، ج ۱، ص ۱۲۷
۸. حدوث العالم، افضل الدّين عمر بن على بن غيلان، به اهتمام دكتر مهدى محقّق، چاپ ۱۳۷۷، ص ۱۳
۹. تهافت الفلاسفة، نشر دارالمعارف، ج ۱، ص ۳۰۷ و ۳۰۸
۱۰. آیت الله سیدمحمد حسینی خامنه ای، "ابن سینا"، نشریه ی تاریخ فلسفه، سال ۱۳۸۹، ش ۲، ص ۱۷
۱۱. اکبر ثبوت،"نقد و بررسی: پاسخی به نقد نقد"، مجله ی کتاب ماه فلسفه، ش ۲۷، ص ۲۱
۱۲. "ابن سینا چگونه مردی بود"، ش ۴، ص ۷۷
۱۳. بنگرید به "عنایت الهی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا" از محمد ذبیحی، پژوهش های فلسفی- کلامی ۱۳۸۵، ش ۲۷


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی گزارش حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(مقدمه)

✍دو طیف هستند که همواره اصرار دارند ادعای حضور #امام_حسن (ع) و #امام_حسین (ع) در #فتوحات مسلمانان به ویژه فتح #طبرستان را به کرسی بنشانند.

اول اسلام ستیزانی که از طرفی روحیه ی ناصبی گری داشته و به خاندان #پیامبر (ص) بغض و کینه دارند و از سویی سنگ وطن پرستی به سینه می زنند تا از این مسیر افراد ناآگاه اما علاقمند به ملیت را نسبت به قداست و حقانیت ائمه اطهار (ع) دچار شک و تردید کنند.

دوم بخشی از #اهل_سنت که از این طریق در پی اثبات ادعای پیوند دوستانه ی #اهل_بیت (ع) با خلفا هستند تا به فتوحات و عملکرد خلفای خود (به عنوان صحابی پیامبر)، مشروعيت و مقبولیت ببخشند.

اما گزارشات مربوطه که در منابع مهم و مشهور تاریخی اهل سنت نقل شده اند خالی از ضعف و اشکال نیستند و محققان، ایرادات محتوایی و سندی بسیاری بر آن وارد کرده اند.

در این پژوهش به اشکالات سندی این گزارشات پرداخته و بی اعتباری آنها را ثابت کرده ایم.👌


🔰فهرست منابعی که اسلام ستیزان برای اثبات مدعای خود آورده اند:

البلدان ابن فقیه همدانی( 290 ه.ق)
جلد 1_برگه 570

فتوح البلدان بلاذری
جلد 1_برگه 326

البدء والتاريخ_المطهر بن طاهر المقدسي
جلد 5_برگه 198

تاریخ اصبهان_ابو نعیم اصپهانی
جلد 1_برگه 47
جلد 1_برگه 72
جلد 1_برگه 44

تاریخ جرجان_حمزه بن یوسف سهمی جرجانی
جلد 1_برگه 46
جلد 1_برگه 48
[با نقل از کتاب عباس بْن عَبْد الرَّحْمَنِ المروزي (283 ه.ق)]

أبو الشيخ الأصبهاني (274 ه.ق)_طبقات المحدثين باصبهان والواردين عليها
جلد 1_برگه 191

الكامل في التاريخ_ ابن الأثير
جلد 1_برگه 109
جلد 8_برگه 144
جلد 2_برگه 480

تاریخ طبری
جلد 3_برگه 323
جلد 4_برگه 269

البدايه والنهايه_تاریخ ابن کثیر
جلد 7_برگه 174

جلد10_برگه 232(لینک منبع)ط_هجر
[به نقل از علی بن محمد مدائنی(۱۳۵ه.ق-۲۲۵ه.ق) و الواقدی]*

تاریخ طبرستان_ابن اسفندیار
جلد 1_برگه 165

نهايه الارب في فنون الادب_النويري
جلد 19_برگه 418

المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك_ابن الجوزي
جلد 5_برگه 7

تاريخ ابن خلدون
جلد 2_برگه 583

موسوعة عبد الله بن عبّاس(دایره المعارف ابن عباس) نویسنده : سید محمدمهدی خرسان عالم شیعه:
جلد 2_برگه 323

زندگانی امام حسین قریشی عالم شیعه:
جلد 1_فی عهد عثمان_برگه 199 تا 202

کتاب زندگانی امام حسین_از مرتضی عاملی عالم شیعی لبنانی و حوزوی ایران
جلد 1_برگه 133 و 134

کتاب سيرة الأئمة الاثني عشر(ع) نویسنده : هاشم معروف الحسني عالم شیعه لبنانی
جلد 2_برگه 15 تا 18

❗️پاسخ در پست های بعدی...


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(بخش نخست: تاریخ طبری)

🔺 #طبری مورخ و عالم اهل سنت و متوفای ۳۱۰ هجری در تاریخ خود، هنگام ذکر حوادث سال سی ام هجری در گزارشی به عزیمت سعید بن عاص به قصد فتح #طبرستان پرداخته و نام همراهان وی را ذکر کرده است. در بین این افراد نام #امام_حسن (ع) و #امام_حسین (ع) نیز دیده می شود.

🔰متن روایت چنین است:
حدثني عمر بن شبة قال حدثني علي بن محمد عن علي بن مجاهد عن حنش بن مالك قال غزا سعيد بن العاص من الكوفة سنة ثلاثين يريد خراسان و معه حذيفة ابن اليمان و ناس من أصحاب رسول الله صلى الله عليه و سلم و معه الحسن و الحسين و عبد الله بن عباس و عبد الله بن عمر و عبد الله بن عمرو بن العاص و عبد الله بن الزبير.(۱)

❗️روایان این گزارش عبارت اند از:

عمر بن شبه نمیری (متوفای ۲۶۲ هجری)
علی بن محمد مدائنی (متوفای ۲۲۵ هجری)
علی بن مجاهد کابلی (متوفای ۲۱۰ هجری)
و حنش بن مالک تغلبی (که اطلاعات زیادی از وی در دست نیست.)

🔸اما این روایت ۵ مشکل اساسی دارد که اعتبار آن را به شدت مخدوش می کند.

1⃣ مرسل بودن روایت

احوال راوی اول این گزارش یعنی حنش بن مالک چندان روشن نیست اما علی بن مجاهد که روایت را از او نقل کرده متوفای سال ۲۱۰ هجری است. بنابرین لااقل می توان گفت که حنش در اواخر قرن دوم می زیسته و نهایتاً تا حدود سال ۱۹۰ هجری زنده بوده است. پس این گزارش سند متصلی تا رویداد نقل شده ندارد و راوی، منطقاً نمی توانسته ناقل خبری از رویدادهای سال ۳۰ هجری باشد.

2⃣ وجود راوی مجهول

از نظر سندی راوی اول گزارش یعنی حنش بن مالک در منابع رجالی اهل سنت مجهول است و تنها علی بن محمد شمشاطی (متوفای بعد ۳۷۷ هجری) شرح مختصری از وی نقل و او را فردی معرفی می کند که در دوره ای به دیدار حاکمان وقت می رفته و نزد آنان جایگاه ویژه ای داشته است.(۲)

3⃣ وجود راوی کذاب

در بین راویان، علی بن مجاهد کابلی به ضعف، دروغگویی و وضع حدیث شهره است.
ابن حجر عسقلانی او را متروک دانسته و افرادی مثل ذهبی، يحيی بن ضریس و محمد بن مهران رازی از او با عنوان کذاب یاد کرده اند. یحیی بن معین نیز او را به ساختن حدیث متهم کرده است.(۳)

❗️روایت چنین شخصی بر مبنای خود اهل سنت مورد پذیرش نیست.

4⃣ وجود روایت معارض

مشکل دیگری که به اعتبار روایت خدشه وارد می کند وجود روایتی است که طبری بلافاصله بعد از روایت نخست، از همان راویان نقل می کند اما دیگر خبری از نام امام حسن (ع) و امام حسین (ع) در بین شرکت کنندگان در فتح طبرستان نیست. جالب اینجاست که شبهه کنندگان هیچ گاه به این روایت استناد نمی کنند و اصلا آن را به حساب نمی آورند.

🔰متن روایت:
و حدثني عمر بن شبة قال حدثنا علي بن محمد قال أخبرني علي بن مجاهد عن حنش بن مالك التغلبي قال غزا سعيد سنة ثلاثين فأتى جرجان و طبرستان معه عبدالله بن العباس و عبد الله ابن عمر و ابن الزبير و عبد الله بن عمرو بن العاص.(۴)

5⃣ مفرد بودن روایت

یکی دیگر از نقاط ضعف این روایت این است که غیر از افراد معدودی، هیچ کس ِ دیگر خبری از شرکت #حسنین (ع) در فتح طبرستان و همراهی آنان با سعید بن عاص نقل نکرده است.

👈حسنین (ع) هم خود هیچ کجا نقل نکرده اند که همراه سعید بن عاص به طبرستان رفته اند.

👈همچنین هیچ یک از اشخاص دیگری که ادعا می شود در فتح طبرستان شرکت داشته اند با وجود اینکه افراد مهمی به حساب می آمدند و روایات متعددی در مسائل گوناگون نقل کرده اند، هرگز به حضور خود در این جنگ اشاره ای نکرده اند؛ این در حالی است که شرکت کنندگان در فتوحات عموماً به ذکر جزئیات نبردهای خود پرداخته اند و طبری هم آنها را در تاریخ خود نقل کرده است.

👈همچنین مورخان دیگری که معاصر طبری یا پیش از وی بوده اند مانند یعقوبی، مسعودی، ابن سعد و ابن اعثم کوفی چنین گزارشی ذکر نکرده اند.

👈مجموع این ایرادات، اعتبار روایت طبری را زیر سوال می برند و نمی توان آن را پذیرفت.

✍اکبر عزیزیان


📚پی نوشت ها:
۱.تاريخ طبری، چاپ لیدن، ج ۳، ص ۳۲۳
۲‌.الانوار و محاسن الاشعار، ج ۱، ص ۳۷
۳.تهذیب الکمال، نشر بیروت، ج ۲۱، ص ۱۱۸ و ۱۱۹
۴.تاريخ طبری، ج ۳، ص ۳۲۴


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سند روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(بخش دوم: فتوح البلدان بلاذُری، البلدان ابن فقیه همدانی و البدء و التاریخ مِقدَسی)

🔺بعد از تاریخ طبری فتوح البدان بلاذُری(م، ۲۷۹ق) و البلدان ابن فقیه همدانی(م، ۳۳۰ یا ۳۴۰ق) جزو قدیمی ترین منابعی هستند که روایت شرکت #حسنین (ع) در فتح #طبرستان در آنها ذکر شده است.

🔰متن روایت بلاذری:
قالوا: ولى عثمان بن عفان رحمه الله سعيد بن العاصي بن سعيد ابن العاصي بن أمية الكوفة في سنة تسع و عشرين. فكتب مرزبان طوس إليه وإلى عبد الله بن عامر بن كريز بن ربيعة بن حبيب بن عبد شمس، وهو على البصرة، يدعوهما إلى خراسان، على أن يملكه عليها أيهما غلب وظفر.
فخرج ابن عامر يريدها، وخرج سعيد. فسبقه ابن عامر، فغزا سعيد طبرستان، ومعه في غزاته فيما يقال الحسن والحسين أبناء علي بن أبي طالب عليهم السلام.
و قيل أيضا إن سعيدا غزا طبرستان بغير كتاب أتاه من أحد، و قصد إليها من الكوفة، والله أعلم.
ففتح سعيد طميسة و نامنة و هي قرية. و صالح ملك جرجان على مائتي ألف درهم، و يقال على ثلاث مئة ألف بغلية وافته.(۱)

🔸ترجمه:
گویند: عثمان بن عفان سـعید بن عاصی بن سعید بن عاصی بن امیه را در سال بیست و نه بر کوفه ولایت داد و مرزبان طوس به او و به عبـدالله بن عامر بن کریز بن ربیعۀ بن حبیب بن عبد شـمس والی بصـره نامه نوشت و ایشان را به خراسان دعوت کرد که هر یک  غالب و پیروز شود خراسان را به تصرف او دهد.
ابن عامر به قصد آن دیار رهسـپار شد و سـعید نیز برفت ولی ابن عامر بر او پیشـی گرفت و سـعید به غزای طبرستان رفت. گویند که حسن و حسین دو پسـر علی بن ابی طالب علیهم السـلام در این جنگ با وی همراه بودند. به قولی سعید بی آنکه از کسی فرمانی دریافت کند، از کوفه به قصد جنگ طبرسـتان رفت و الله اعلم. سعید طمیسه و نامنه را که قریه ای است بگشود و با پادشاه جرجان به  دویست هزار و به قولی سـیصد هزار بغلیه وافیه صـلح کرد.(۲)

👈ویژگی اول این روایت این است که بلاذری اسناد روایت را ذکر نکرده و ابتدای آن را با عبارت قالوا (گفته می شود) آغاز کرده است، اما با توجه به معاصر بودن او با طبری و نظر به اینکه منبع دیگری برای آن سراغ نداریم، بعید نیست که هر دو منبع مشترکی داشته باشند.

👈ویژگی دوم اما مهم روایت این است که نویسنده وقتی می خواهد به حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان اشاره کند از عبارت "یقال" بهره می برد.
استفاده از عبارتی مانند قالوا، قیل و یقال و عدم ذکر سند به این معناست که مورخ روایت نقل شده را چندان معتبر نمی داند.(۳)

❗️از همین جا می توان احتمال داد که روایت بلاذری نیز همان روایت طبری است و چون روایت طبری چندان اعتباری نداشته، او نیز به این نحو تردید خود را نسبت به صحت آن بیان کرده است.

🔰متن روایت ابن فقیه:
خرج سعيد فغزا طبرستان و معه في غزاته الحسن و الحسين أبناء عليّ بن أبي طالب (عليه السلام)، ففتح سعيد من طبرستان طميش و نامية و صالح ملك جرجان على مائتي ألف درهم بغليّة وافية فكان يؤدّيها إلى غزاة المسلمين.(۴)

🔸ترجمه:
سعيد از كوفه در آمد و به جهاد با طبرستان پرداخت. در اين جنگ حسن و حسين دو فرزند على عليه السلام با سعيد بودند. سعيد از شهرهاى طبرستان، طميش و ناميه را گشود و با شاه گرگان بر پرداخت دويست هزار درهم بغليه وافيه صلح كرد.(۵)

👈چنانکه می بینیم روایت ابن فقیه همان روایت بلاذری است، چراکه که فتوح البلدان بلاذری از جمله منابع اطلاعاتی برای ابن فقیه بوده است.(۶)

🔰مقدسی مورخ قرن چهارم هجری هم در کتاب خود، روایت بلاذری را به صورت کوتاه نقل کرده است:
"و غزا سعيد بن العاص طبرستان و معه الحسن والحسين ابناء علي عليهم السلام فافتتحها صلحاً."(۷)

پس:
👈روایت بلاذری اولاً بدون سند است و ثانیاً خود او اعتبار چندانی برای آن قائل نیست.
👈روایت ابن فقیه و مقدسی نیز تکرار همان روایت بلاذری است.

✍اکبر عزیزیان


📚پی نوشت ها:
۱.فتوح البلدان، ج ۲، ص ۴۱۱
۲.ترجمه ی فتوح البلدان، محمد توکل، ص ۴۶۸ و ۴۶۹
۳.عزیزی و بوسعیدی، اعتبارسنجی فتوح البلدان با تاکید بر منابع مالیه نگاری بلاذری، نشریه علمی پژوهش های تاریخی، سال ۵۶، ش ۴، ص ۲۶
۴.البلدان، ج ۱، ص ۵۷۰
۵.ترجمه مختصر البلدان، محمدرضا حكيمى، ص ۱۵۲ و ۱۵۳
۶.علیجانی و شرفی، مکتب و شیوه جغرافی نگاری ابن فقیه همدانی در کتاب البلدان، فصلنامه ی تاریخ و تمدن اسلامی، سال ۱۷، ش ۳۵ (۱۴۰۰)، ص ۱۴۹
۷.البدء والتاريخ، ج ۵، ص ۱۹۸

🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(بخش سوم: طبقات المحدثین، تاریخ جرجان، تاریخ اصفهان)

🔺 ابوالشیخ اصفهانی (م، ۳۹۶ ق) در کتاب "طبقات المحدثین باصبهان و الواردين عليها" و ابونُعیم اصفهانی (م، ۴۳۰ ق) در کتاب "ذکر اخبار اصفهان"(تاریخ اصفهان) و حمزة بن یوسف سهمی (م، ۴۲۷ ق) در کتاب "تاریخ جرجان" روایت هایی از ورود برخی صحابه از جمله #امام_حسن (ع) و عبدالله بن زبیر به اصفهان به قصد عزیمت به گرگان آورده اند. در بیشتر این روایات نام #امام_حسین (ع) به چشم نمی خورد!


🔰روایت های ابونعیم اصفهانی:

اول: حدثناه عبدالله بن محمد ثنا أبوبشر عن بعض مشايخه أن الحسن بن على و عبدالله بن الزبير رضى الله عنهما قدما إصبهان غازيين إلى جرجان.

دوم: عن أبى بشر أحمد بن محمد المروزى سمعت العباس بن عبدالرحيم في إسناد ذكره أن الحسن قدم مع عبدالله بن الزبير غازيين إلى جرجان على طريق إصبهان.(۱)

🔰روایت ابوالشّیخ اصفهانی:

ثنا أَبُو بِشْرٍ عَنْ بَعْضِ مَشَايِخِهِ أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ ابْنَ الزُّبَيْرِ قَدِمَا غَازِيَيْنِ إِلَى جُرْجَانَ.(۲)

🔰روایت های سهمی:

اول: باب ذكر من دخل جرجان من أصحاب النبي صلى الله عليه وسلم.
منهم أبو عبدالله الحسين بن علي رضوان الله عليه و عبد الله بن عمر رضي الله تعالى عنه و حذيفة بن اليمان رضي الله تعالى عنه و سعيد بن العاص رضي الله تعالى عنه و سويد بن مقرن رضي الله تعالى عنه و عبد الله بن أبي أوفى رضي الله تعالى عنه و أبوهريرة رضي الله تعالى عنه و عبد الله بن الزبير رضي الله تعالى عنه و يقال الحسن بن علي رضوان الله عليه و سواد بن قطبة.(۳)

دوم: و ذكر عباس بن عبد الرحمن المروزي في كتابه التاريخ قال قدم الحسن بن علي و عبد الله بن الزبير أصبهان مجتازين إلى جرجان.

❗️وی در ادامه می نویسد:

فان ثبت هذا يدل على أنه كان في أيام أميرالمؤمنين علي بن أبي طالب رضي الله تعالى عنه.(۴)
"اگر اين امر اثبات شود، معلوم مى‌شود كه در زمان خلافت اميرالمؤمنين، على بن ابى طالب  رضى الله عنه بوده است."

❗️بررسی روایت ها:

1⃣ روایت هایی که ابوالشیخ اصفهانی، ابونعیم اصفهانی و سهمی ذکر کرده اند همگی مرسل بوده و سند متصل به زمان رویداد اشاره شده ندارند.

2⃣ در روایت های تاریخ اصفهان نام "ابوبشر احمد بن محمد مروزی" دیده می شود که در منابع رجالی اهل سنت، از او با عنوان متروک و جعل کننده حدیث یاد شده است.(۵)

خود ابونعیم اصفهانی نیز در بخش دیگری از کتاب خود او را "صاحب غرائب" یعنی ناقل اخبار عجیب و غریب معرفی کرده است.(۶)

از راوی دیگر یعنی عباس بن عبدالرحیم (یا عباس بن عبدالرحمان مروزی در روایت سهمی) هم اطلاعات چندانی در دست نیست.

3⃣ روایت ابوالشیخ اصفهانی هم همان روایت نخست ابونعیم است که راوی آن ابوبشر مروزی است.

4⃣ روایت اول سهمی سندی ندارد اما مشخص است که متاثر از روایت طبری بوده و بیشتر اسامی ذکر شده در همان روایت دیده می شوند. از جمله نام امام حسین (ع)، عبدالله بن عمر، حذيفة بن یمان، عبدالله بن زبیر و خود سعید بن عاص.
❗️یکی از اسامی این روایت "ابوهریره" است که خود یک راوی فعال در صدر اسلام بوده و از او بیش از ۵ هزار و ۳۰۰ روایت نقل شده است.(۷)
سهمی نیز روایات متعددی از او در کتاب خود آورده است؛ اما این راوی هیچ کجا به حضور خود در سپاه سعید بن عاص اشاره ای نکرده است.

روایت دوم سهمی نیز از عباس بن عبدالرحمن مروزی نقل شده که گفتیم اطلاعات زیادی از وی در دست نیست.

👈نکته ی مهم اینکه: توضیح سهمی نشان می دهد او قائل به حضور امام حسن (ع) در کنار سعید بن عاص در فتح #طبرستان نیست؛ چراکه در روایت نخست از عبارت "یقال"(گفته می شود) استفاده کرده و در روایت بعدی هم اظهار می کند اگر روایت سفر آن حضرت به اصفهان و گرگان درست باشد، مربوط به دوران خلافت #امام_علی (ع) است نه عثمان!

👈پس این روایت ها هم حال و روز بهتری از روایت طبری ندارند چراکه:

اولاً مرسل هستند.
ثانیاً از افرادی مجهول یا حدیث ساز نقل شده اند.
ثالثاً از سوی راویان یا مورخان دیگر نقل و تایید نشده اند.
رابعاً یکی از مورخان، حضور امام حسن (ع) در ایران را مربوط به فتوحات دوره ی خلافت عثمان نمی داند.

❗️بنابرین این روایات هم برای اثبات حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان، چندان قوی و قابل قبول نیستند.

✍اکبر عزیزیان

📚پی نوشت ها:
۱.تاریخ اصفهان، نشر بیروت (دارالکتب العلمیة)، ج ۱، ص ۷۲
۲.طبقات المحدثين باصبهان والواردين عليها، نشر بیروت (مؤسسة الرسالة)، ج ۱، ص ۱۹۱
۳.تاريخ جرجان، نشر بیروت (عالم الکتب)، ج ۱، ص ۴۶
۴.همان، ص ۴۸
۵.خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، نشر بیروت (دارالکتب العلمیة)، ج۵، ص۲۷۹
۶.تاریخ اصفهان، ج ۱، ص ۱۶۶
۷.جلال الدین سیوطی، تدريب الراوی فی شرح تقريب النواوی، ج ۲،  ص۶۷۵


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(بخش چهارم: المنتظم، الکامل، البدایة و النهایة، نهایة الارب، تاریخ ابن خلدون و تاریخ طبرستان)

🔺روایت هایی که ابن جوزی(م، ۵۹۷ ق) در المنتظم، ابن اثیر(م، ۶۳۰ ق) در الکامل، ابن کثیر(م، ۷۷۴ ق) در البدایة و النهایة، نویری(م، ۷۳۳ ق) در نهایة الارب فی فنون الادب، ابن خلدون(م، ۸۰۸ ق) در تاریخ خود و ابن اسفندیار(متوفای اوایل سده ی ۷ ق) در تاریخ طبرستان آورده اند، همگی بازتاب و تکرار روایت #تاریخ_طبری هستند.

متن هریک از این روایت ها را می آوریم و با آنچه طبری آورده‌ مقایسه می کنیم.

🔰۱.و ذلك أنه خرج من الكوفة يريد خراسان و معه حذيفة بن اليمان و ناس من أصحاب رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و سلّم، و معه الحسن، و الحسين، و عبد اللَّه بن عباس، و عبد اللَّه بن عمر، و (عبدالله بن) عمرو بن العاص، و عبداللَّه بن الزبير.(۱)

🔰۲.فإن سعيدا غزاها من الكوفة سنة ثلاثين و معه الحسن و الحسين و ابن عباس و ابن عمر بن الخطاب و عبدالله بن عمرو بن العاص و حذيفة بن اليمان و ابن الزبير و ناس من أصحاب النبي.(۲)

🔰۳.فَذَكَرَ الْمَدَائِنِيُّ أَنَّ سَعِيدَ بْنَ الْعَاصِ رَكِبَ فِي جَيْشٍ فِيهِ الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ، وَالْعَبَادِلَةُ الْأَرْبَعَةُ، وَحُذَيْفَةُ بْنُ الْيَمَانِ، فِي خَلْقٍ مِنَ الصَّحَابَةِ...(۳)

🔰۴.فى سنة ثلاثين غزا سعيد بن العاص عامل الكوفة طبرستان و معه الحسن و الحسين و ابن عبّاس، و ابن عمر، و عبدالله بن عمرو بن العاص و حذيفة بن اليمان و ابن الزّبير و غيرهم...(۴)

🔰۵.فغزاها سعيد في هذه السنة و معه ناس من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم منهم الحسن و الحسين و ابن عباس و ابن عمر و ابن عمرو و ابن الزبير و حذيفة بن اليمان في غيرهم...(۵)

🔰۶.و قام الأتراك بتخريب كل خراسان و طبرستان و جاء جيش عمر من العراق يضم الإمام الحسن بن على و عبد الله بن عمر بن الخطاب و حذيفة بن اليمان و قثم بن عباس و مالك بن أشتر النخعى إلى آمل و لا يزال معسكرهم قائما هناك حيث يطلق علية فلات مالك و قد ضاق أهل طبرستان زرعا بالمعاناة و بما حل بهم من صدمة.(۶)

❗️مقایسه روایات با روایت تاریخ طبری:

در ۵ گزارش اول این اسامی مشترک هستند:
حذيفة بن یمان، #حسن (ع)، #حسین (ع)، عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، عبدالله بن عمرو بن عاص، عبدالله بن زبیر.
فقط در گزارش ِآخر (ابن اسفندیار) نام امام حسین (ع) حذف، نام مالک اشتر افزوده‌ و به جای نام عبدالله بن عباس، نام قثم بن عباس قید شده است.
ناگفته نماند منظور از "العبادلة الاربعة" در نوشته ی ابن کثیر، نام همان چهار عبدالله هست که در تاریخ طبری و منابع دیگر هم به آنها اشاره شده است.

👈بنابرین این گزارش ها اسناد مستقلی نیستند و منبع اصلی همه ی آنها، روایت طبری بوده است که با اندکی تفاوت نقل شده‌ اند.

✍اکبر عزیزیان

📚پی نوشت ها:
۱.المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، نشر دارالکتب العلمیة، ج۵، ص۷
۲.الكامل في التاريخ، نشر دار صادر و دار بیروت، ج ۳، ص ۱۰۹
۳.البدایة و النهایة، نشر الفکر، ج ۷، ۱۵۴
۴.نهاية الأرب في فنون الأدب، ج ۱۹، ص ۴۱۸
۵.تاريخ ابن خلدون، نشر دارالفکر، ج ۲، ص ۵۸۲
۶.تاريخ طبرستان، نشر المجلس الاعلی للثقافة، ج ۱، ص ۱۶۵

🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(بخش پنجم: منابع متأخر شیعی)

در منابع پیشین شیعی هیچ گزارشی از حضور #حسنین (ع) در #فتوحات نیست. اما چند تن از نویسندگان و محققان معاصر شیعه به نقل یا نقد و بررسی این گزارش ها پرداخته اند.

1⃣ هاشم معروف الحسنی (متوفای ۱۹۸۴ میلادی) محقق و مورخ لبنانی در کتاب "سیرة الائمة الأثنی عشر: گزارش حضور حسنین (ع) در فتح #طبرستان را از طبری و ابن خلدون نقل کرده است:

و روى الطبري في ص ۵۷ و ۵۸ من المجلد الخامس و ابن خلدون في ص ۱۳۴ و ۱۳۵ من المجلد الثاني من كتابه العبر، ان الحسين (ع) قد اشترك في حروب المسلمين مع الفرس في طبرستان...(۱)

❗️بنابرین گزارش او تکرار روایت های بی اعتبار قبلی است.

2⃣ باقر شریف قرشی (متوفای ۱۴۳۳ قمری) مورخ و پژوهشگر عراقی در کتاب :زندگانی امام حسن (ع)" چنین نوشته است:
و لما کانت سنة ثلاثین من الهجرة اتجهت الجیوش الاسلامیة الفاتحة و التی یرف النصر علیها الی احتلال طبرستان فانضم الحسن علیه السلام الیها...(۲)

❗️همانگونه که در پاورقی کتاب ذکر شده او نیز حضور #امام_حسن (ع) در فتح طبرستان را از تاریخ طبری اخذ کرده است.

3⃣ علامه سید محمدمهدی موسوی خِرسان (متوفای ۱۴۴۵ قمری) نویسنده، مصحح و تراجم نگار عراقی در کتاب "موسوعة عبدالله بن عباس" روایت حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان را مستقیماً از طبری نقل کرده و نوشته است:
قال الطبري في تاريخه : « غزا سعيد بن العاص من الكوفة سنة ثلاثين يريد خراسان و معه حذيفة بن اليمان و ناس من أصحاب رسول الله (ص) و معه الحسن و الحسين و عبد الله بن عباس و عبد الله بن عمر و عبد الله بن عمرو بن العاص و عبد الله بن الزبير...(۳)

👈اما این عالم شیعی در این کتاب با ذکر دلایلی به دنبال نقد و رد روایت طبری بوده و آن را قبول نداشته است و شبهه کنندگان آنقدر هوش و سواد نداشته اند که متوجه این موضوع باشند. این عالم شیعی به نقد محتوایی این گزارش پرداخته و از این جهت کتاب ارزشمندی محسوب می شود.
او در صفحه ۳۲۳ کتاب خود صراحتاً حیرت خود را از پذیرش چنین روایتی مطرح می کند.(۴)

4⃣ سید جعفر مرتضی عاملی (متوفای ۱۴۴۱ قمری) متخصص تاریخ اسلام و تشیع در کتاب خود "حیات سیاسی امام حسن (ع)"، پس از ذکر گزارش هایی که طبری، ابن اثیر، ابونعیم اصفهانی و سهمی از حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان آورده اند، آنها را قابل پذیرش ندانسته و صراحتاً رد کرده است.
او با اقامه ی دلایلی معتقد است برخلاف تصور برخی، فتوحات اساساً در جهت خدمت به دین و مصحلت اسلام صورت نگرفته است:
و لكننا بدورنا، لا نستطيع قبول ذلك و نعتقد: أن الحسنين عليهما‌السلام لم يشتركا في أي من تلك الفتوحات .. و نرى أن تلك الفتوحات لم تكن ـ عموماً ـ في صالح الإسلام ، إن لم نقل : إنها كانت ضرراً ووبالاً عليه.‌..(۵)

نتیجه: دو مورخ شیعی روایات بی اعتبار قبلی را بدون بررسی آنها پذیرفته اند و دو محقق دیگر (برخلاف ادعای شبهه کنندگان) با ذکر دلایلی به ردّ آنها پرداخته اند.

✍اکبر عزیزیان

📚پی نوشت ها:
۱.سيرة الأئمة الاثني عشر(ع)، نشر المکتبة الحیدریة، ج ۲، ص ۱۶
۲.حياة الإمام الحسن بن علي عليهما السلام دراسة و تحليل، نشر دار البلاغة، ج ۱، ص ۲۰۱ و ۲۰۲
۳.موسوعة عبدالله بن عباس، نشر مرکز الابحاث العقائدیة، ج ۲، ص ۳۲۲
۴.أکاد أبقی متحیّراً في قبول ذلك الخبر...
۵.الحیاة السیاسیة للامام الحسن علیه السلام، نشر دار السیرة، ج ۱، ص ۱۳۵

🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️ بررسی سندی گزارش حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان
(پاسخ اجمالی)

🔺منابع تاریخی مورد ادعای اسلام ستیزان در این لینک:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/319

🔺پاسخ:

1⃣ #تاریخ_طبری و فتوح البلدان بلاذری از نخستین مورخانی هستند که در اواخر قرن سوم هجری گزارش حضور #حسنین (ع) در فتح #طبرستان را به نقل از چندین راوی ذکر کرده اند. مابقی مورخان در قرون بعد از همین گزارش استفاده کرده و در واقع آن را به نحوی تکرار کرده اند. اما گزارش تاریخ طبری به سبب وجود راویان کذاب و مجهول (علی بن مجاهد و حنش بن مالک) بی اعتبار است.
طبری روایت دیگری دارد با همین سلسله سند و همین مضمون اما نام #امام_حسن (ع) و #امام_حسین(ع) در بین همراهان سعید بن عاص دیده نمی شود.
راویان اصلی این گزارش هم در اواخر قرن دوم هجری می زیستند و نمی توانستند بی واسطه از حوادث صدر اسلام خبر دهند.
بلاذری نیز به سبب بی اعتمادی به این گزارش از ذکر راویان خودداری و از فعل مجهول "گفته می شود" بهره برده است.

❗️لینک پاسخ تفصیلی:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/320

2⃣ ابن فقیه همدانی که معاصر طبری و بلاذری بوده در کتاب جغرافیای خود البلدان، گزارش حضور حسنین (ع) در فتح طبرستان را از بلاذری اخذ کرده و همان روایت را ذکر کرده است. مقدسی هم در کتاب خود البدء و التاریخ روایت بلاذری را تکرار کرده است.

❗️لینک پاسخ تفصیلی:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/321

3⃣ ابوالشیخ اصفهانی، ابونعیم اصفهانی و سهمی که هم عصر بودند، در کتاب های خود به نقل از عباس بن عبدالرحمن مروزی، عبدالله بن محمد و ابوبشر احمد بن محمد مروزی چنین نوشته اند که حسن بن علی (ع) و عبدالله بن زبیر که عازم گرگان بوده اند، وارد اصفهان شده اند.

اولاً این روایت ها مرسل هستند.
ثانیاً از ابوبشر مروزی در منابع رجالی با عنوان دروغگو و جاعل حدیث یاد شده است.
از عباس بن عبدالرحمان مروزی هم که سهمی از تاریخ او نقل می کند، اطلاعات چندانی در دست نیست.
ثالثاً سهمی سفر امام حسن (ع) به طبرستان را در زمان #عثمان و مربوط به فتح طبرستان نمی داند.

❗️لینک پاسخ تفصیلی:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/322

4⃣ ابن جوزی در المنتظم، ابن اثیر در الکامل، نویری در نهایة الارب و ابن خلدون در تاریخ خود روایت طبری را به نحوی تکرار کرده اند. ابن کثیر هم در البدایة و النهایة گزارش طبری را به صورت کوتاه نقل کرده است. موید این مطلب اشاره ی اوست به نقل این روایت از مدائنی که از راویان این گزارش در تاریخ طبری است. نویسنده تاریخ طبرستان نیز گزارش طبری را با اندکی تفاوت در اسامی و به صورت کوتاه نقل کرده است.

❗️لینک پاسخ تفصیلی:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/323

5⃣ علامه سید محمدمهدی خرسان در کتاب خود موسوعة عبدالله بن عباس و سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب الحياة السياسية للامام الحسن (ع) پس از ذکر گزارش طبری و ابن خلدون مبنی بر حضور حسنین(ع) در فتوحات طبرستان و آفریقا، با ذکر دلایلی آنها را به صراحت رد کرده اند.
اسلام ستیزان بی سواد از این کتاب ها برای اثبات ادعای خود بهره برده اند، در حالی که این دو در صدد رد این ادعا بوده اند نه تایید آن!

6⃣ باقر شریف القرشی و هاشم معروف الحسنی دو مورخ و نویسنده معاصر شیعه گزارش حضور حسنین (ع) در فتوحات را از طبری و ابن خلدون نقل کرده و مهر تایید به آن زده اند، بدون آنکه به بررسی صحت و اعتبار آنها بپردازند.

❗️لینک پاسخ تفصیلی:

https://www.group-telegram.com/hagayegetarikhi.com/324

نتیجه:
گزارش طبری مرسل، دارای راویان مجهول و کذاب و در نتیجه بی اعتبار است.
بلاذری هرچند این گزارش را آورده اما به آن بی اعتماد بوده است.
گزارشات منقول از ابوالشیخ اصفهانی، ابونعیم اصفهانی و سهمی ضعف ارسال و راویان مجهول و کذاب دارند.
سایر مورخان نیز گزارش های قبلی طبری و بلاذری را بدون بررسی صحت آن ها تکرار کرده اند.
دو مورخ شیعی معاصر نیز با آوردن دلایلی، صحت این گزارش ها را رد کرده اند.

👈پس حضور حسنین(ع) در فتوحات قطعی نیست.

🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

🔻 #کنفرانس

🔖 موضوع: "نقد و بررسی ادعای کتابسوزی اعراب مسلمان در ایران"


🔘 با حضور جناب اکبر عزیزیان

زمان :جمعه ۱۸ خرداد۱۴۰۳ ساعت ۲۲


🌐مکان: ابر گروه پاسخ اسلام

🆔 @pasokh_islam313

⭕️ پاسخ شبهات و سوالات مرتبط با موضوع حماسه ی عاشورا و امام حسین(ع)


1⃣ چرا #امام‌_حسین (ع) در زمان #معاویه قیام نکرد؟

https://b2n.ir/s17617

2⃣ واقعه ی #کربلا، عکس العمل و انتقام کفّار در برابر جنگ بدر بود!

https://b2n.ir/f21905

3⃣ جنگ کربلا بر سر عشق به یک دختر بود!

https://b2n.ir/h56250

4⃣ قاتلین امام حسین (ع)، از #شیعیان بودند.

https://b2n.ir/x50958

5⃣ رابطه ی خویشاوندی بین امام حسین (ع) و #یزید بن معاویه

https://b2n.ir/b67126

6⃣ یزید که قاتل امام حسین (ع) نبود، چرا او را لعن می کنیم؟/ نقش یزید در شهادت حضرت #سیدالشهداء

https://b2n.ir/p22567
https://b2n.ir/a36876
https://b2n.ir/u87987

7⃣ بیعت #امام_سجاد (ع) با یزید!

https://b2n.ir/n26806

8⃣ جنگ امام حسین(ع) برای تصاحب قدرت بود و جنبه ی دنیاطلبی داشت!

https://b2n.ir/u68309

9⃣ مذمت #ایرانیان توسط امام‌ حسین(ع): ایرانیان دشمنان ما هستند. باید زنانشان را فروخت و مردانشان را به بردگی گماشت!

https://b2n.ir/h89041
https://b2n.ir/e49433

🔟 حضور #امام_حسن (ع) و امام حسین (ع) در فتح #ایران (طبرستان)

https://b2n.ir/g82159

👈در ثواب نشر، سهیم باشید.


🔰کانال تخصّصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

⭕️پاسخ به پرسش کاربران


1⃣ آیا دلیل علاقه ی زیاد ایرانیان به امام زمان و دشمنی زیاد اهل تسنن با امامان معصوم بیشتر به خاطر شهربانوی ایرانی میباشد؟؟
و چرا امام حسین اینقدر ایرانیان را دوس داشت؟
و حتی موقعی که امام حسین رو در صحرای کربلا اسیر کردند از یزیدیان درخواست کرد که اجازه بدین به ایران بروم.

🔸پاسخ

علاقه ی #ایرانیان به #اهل_بیت خصوصاً #امام_حسین (ع) به این سبب هست که ایرانیان آنها را پیشوای حق و عدالت می دانند و از علاقه ی وافر خود آنها هم نسبت به ایرانیان آگاه اند.
علاقه ی معصومین به ایرانیان نیز صرفاً به خاطر استقبال کم نظیر آنها از #اسلام و پیروی از اهل بیت و دوستی نسبت به آنهاست و مسائل قومی و نژادی چندان تاثیری در این علاقه ی دو طرفه نداشته است.

اما روایت هایی که عنوان می کنند امام #حسین (ع) هنگام مذاکره با #عمرسعد در #کربلا درخواست رفتن به مناطق مرزی (و نه خود ایران) را داشته ضعیف و فاقد اعتبارند. چراکه بر اساس روایت های دیگری، کسی از محتوای این مذاکرات و گفتگوها آگاهی نیافته است و صرفاً ظن و گمان برخی از مردم بوده است.
در ضمن عمده ی #اهل_سنت دشمنی با معصومین ندارند و بلکه محبّ آنها هم هستند. فقط آنها را به عنوان پیشوای معصوم و خلیفه ی پس از پیامبر (ص) قبول ندارند.

2⃣ سه نقل دیدم در مورد عبدالله بن جعفر (همسر حضرت زینب) کدوم نقل درسته؟

ی نقل میگه مانند محمد حنفیه بیمار بود و نتونست در واقعه کربلا شرکت کنه.
ی نقل ميگه امام حسین دعوت به قیام اش کرد اما سعی کرد امام حسین رو منصرف کنه و امام حسین رو نصحیت کرد و جزو کسانی شد که امام یاری نکردند.
ی نقل میگه میخواسته شرکت کنه اما امام حسین بهش اجازه نداد، مأموریت داشت نسل بنی هاشم رو حفظ کنه.

حال کدوم نقل صحیحه؟

🔸پاسخ:

مطابق پژوهشی از آقای عبدالرضا عرب ابوزیدآبادی در مقاله ی "عبدالله بن جعفر و قیام کربلا" در اعتقاد و الزام عبدالله به قیام امام حسین (ع) و عشق و علاقه ی او به آن حضرت تردیدی نیست اما تاریخ در بیان دلیل عدم حضور او در واقعه ی کربلا ساکت است و آنچه به عنوان نقل بیان شده، احتمالات و حدس و گمان پژوهشگران معاصر هست.
مطابق پژوهش یادشده گویا عبدالله از به شهادت رسیدن امام حسین (ع) بیمناک بود و تلاش فراوان کرد که آن حضرت را از رفتن به سمت کوفه بازدارد اما موفق نشد. البته همسرش حضرت #زینب (س) و دو فرزندش عون و محمد در کربلا حاضر بودند و این دو فرزند همانجا به شهادت رسیدند.
مطابق یک نقل تاریخی وقتی خبر شهادت امام حسین علیه السلام و یارانش به اطلاع عبدالله‌ می رسد او می گوید به خدا سوگند اگر نزد امام حسین (ع) بودم دوست می داشتم تا کشته نشوم از او جدا نگردم.

3⃣ قتل عام ایرانی ها در جنگ طبرستان توسط امام حسین؟؟ (چرا ما باید چنین کسی را دوست داشته باشیم و برایش عزاداری کنیم؟)

🔸پاسخ:

اولاً فرمانده جنگ در #فتح_طبرستان سعید بن عاص بوده و اگر (طبق برخی روایت های تاریخ طبری) قتل عامی اتفاق افتاده مسؤلیت آن مستقیماً بر عهده ی این فرمانده اموی بوده است.

ثانیاً در منابعی که به حضور #امام_حسن (ع) و #امام_حسین (ع) در فتح طبرستان اشاره شده، هیچ مطلبی دال بر جنگ آن دو با ایرانیان یا کشتار مردم ذکر نشده.

ثالثاً در روایات مورد اشاره نام #حسنین (ع) فقط به عنوان همراهان سعید بن عاص ذکر شده و این روایات به دلیل مرسل بودن و وجود راویان کذّاب و مجهول، معتبر و قابل استناد نیستند.

رابعاً این روایات را فقط دو مورخ اهل سنت یعنی طبری (با ذکر سند) و بلاذری (بدون ذکر سند و همراه با شک و تردید) آورده اند و از این دو به منابع دیگر راه یافته است. این گزارش ها را هیچ راوی یا مورخ دیگری به صورت مستقل ذکر نکرده است.
ایرادات محتوایی زیادی هم به این روایات وارد است.


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi

#کنفرانس


🔖موضوع:
پاسخ به ادعای #تحریف قرآن نزد شیعه

🔘با حضور : جناب اکبر عزیزیان

▫️جمعه ۴ آبان ۱۴۰۳
▫️ساعت ۲۲

    ⠀◂◂⠀⠀▮▮⠀⠀▸▸

🌐مکان: ابر گروه #پاسخ_اسلام

🆔 @pasokh_islam313

⭕️ کنفرانس

🔘 موضوع : پاسخ به ادعای #تحریف قرآن نزد شیعه
🔘 ارائه : جناب اکبر عزیزیان

🎬 موشن گرافیک| شبهات شهادت امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام

▪️1 _ قاتل #امام_علی (ع) یک سردار ایرانی به نام #بهمن_جاذویه بوده که با قتل حضرت انتقام حمله اعراب به #ایرانیان را گرفت ?

▪️2_ #امام_حسن (ع) #ابن_ملجم را به قصاص خون امام علی آتش زده است ?

▪️3_چرا امام حسن (ع) ابن ملجم را نبخشید ? مگر اسلام دستور به بخشیدن نمی دهد ?

▪️4_امام علی در محراب مسجد مورد هجوم قرار نگرفت بلکه ابن ملجم در هنگام ورود به مسجد به ایشان حمله کرد و گفتن جمله "فزت و رب الکعبه" در محراب نماز دروغ است ?

▪️5_اتفاقات خارق العاده اتفاق افتاده پس از شهادت امام علی (ع) در کتب اهل سنت ?

به نقل از کانال (شیعه پاسخ)


🔰کانال تخصصیِ پاسخ به شُبهاتِ تاریخی

👉 @hagayegetarikhi