🧬بهرهگیری از یادگیری عمیق در متاژنومیکس: شتابدهی به نوآوریها در مهندسی زیستی🦠متاژنومیکس (مطالعه مواد ژنتیکی حاصل از نمونههای محیطی) به دریچهای حیاتی برای درک و مهندسی دنیای میکروبی پنهان اطراف ما تبدیل شده است. از روده انسان گرفته تا رسوبات اعماق دریا، جوامع میکروبی نقش مهمی در سلامت، اکوسیستمها و بیوتکنولوژی ایفا میکنند. با این حال، آزادسازی پتانسیل آنها چالشی
دادهمحور و پیچیده است. انفجار دادهها از نسل جدید توالییابی (NGS)، دریایی از دادههای خام ژنتیکی ایجاد کرده است که بخش زیادی از آن به دلیل پیچیدگی آنالیز، هنوز استفادهنشده باقی مانده است. در اینجاست که هوش مصنوعی بهویژه یادگیری عمیق، پا به میدان میگذارد تا این حوزه را دگرگون کند.
🔴مدلهای یادگیری عمیق اکنون به پژوهشگران این امکان را میدهند که با سرعت و دقتی بیسابقه، در میان مجموعههای وسیع دادههای متاژنومیک جستوجو کنند. با استفاده از شناسایی الگوهای پیشرفته، این مدلها میتوانند
ژنومهای میکروبی را طبقهبندی کنند، عملکرد پروتئینها را پیشبینی نمایند و حتی مسیرهای زیستی کاملاً جدیدی را کشف کنند. شرکتهایی مانند
BitBiome پیشگام این مسیر هستند و با بهرهگیری از
توالییابی تکسلولی اختصاصی و مدلهای زبانی پروتئینی، آنزیمهای نوینی با پتانسیل صنعتی شناسایی میکنند. این ابزارها صرفاً دادهها را سریعتر پردازش نمیکنند، بلکه روابط پنهانی را آشکار میسازند که ممکن است هرگز توسط انسان قابل تشخیص نباشند؛ و این امر امکان طراحیهای جدید در زیستشناسی مصنوعی را فراهم میسازد.
🔬در خط مقدم این انقلاب، شرکتهایی مانند
Ginkgo Bioworks و آزمایشگاههای تحقیقاتی در حال استفاده از بینشهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای طراحی سیستمهای زیستی پیچیدهتر هستند. پژوهشگران
به جای ویرایش یک ژن منفرد، اکنون جوامع کامل میکروبی را هدف قرار میدهند یا تعاملات میانگونهای را توسعه میدهند؛ آن هم با هدایت مدلهای پیشبینیکننده. ابزارهایی مانند
AlphaFold این تحول را بیشتر سرعت میبخشند، زیرا قادرند ساختار دقیق پروتئینها را تنها بر اساس توالی آنها پیشبینی کنند، تواناییای که در کشف دارو، طراحی آنزیم و مهندسی متابولیک بسیار ارزشمند است.
🟣فراتر از کاربردهای صنعتی، ترکیب متاژنومیکس با یادگیری عمیق، در آستانه تحول در حوزه
سلامت است.
پزشکی شخصیسازیشده که با دادههای میکروبیوم فردی هدایت میشود، روز به روز به واقعیت نزدیکتر میشود. استارتاپهایی مانند
AMILI در حال توسعه ابزارهای هوش مصنوعی هستند که دادههای میکروبیوم روده را به راهکارهای تغذیهای و درمانی متناسب با هر فرد ترجمه میکنند. این رویکردها نوید میدهند که همانگونه که پلتفرمهای پخش دیجیتال، سرگرمی را شخصیسازی کردند، پزشکی شخصیسازیشده نیز با هزینه کمتری در دسترس قرار گیرد.
🧬در کانال انجمن علمی بیوانفورماتیک شبکه نخبگان ایران با ما همراه باشید⌨️
| @BioInformatics_Association |