یادداشت‌های سید احمدرضا قائم‌مقامی

ذیل یادداشت پیشین و اشاره‌ای به پیوستگیهای زبانی در مناطق غربی ایران

آقای دکتر میثم محمدی قسمتی از کتاب زیر چاپ خود دربارهٔ فهلویّات و آذریّات سفینهٔ تبریز را از روی لطف برای بنده فرستادند. مایهٔ خوشحالی است که مطلبی که در یادداشت پیشین آمد با تحقیقات دقیق ایشان همسوست. خلاصهٔ سخن ایشان در شرح یک دوبیتی آذری، که کلمهٔ مالایوان به معنای ملّاح دو بار در آن به کار رفته، این است که

جز مالایوان آذری، مالااون در ترجمهٔ قدیم مقامات حریری به طبری نیز به کار رفته. در کرمانشاه mallawān و در بروجردی maleun به معنای شناگر است، و پسوند وان را با پسوند کشتیوان می‌توان سنجید. جزء اول کلمه صورتی است از ملّاح.

مطالب دقیقتر را در کتاب ایشان باید ملاحظه کرد.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که اصل کلمهٔ ملوان روشن شده باشد و حدس نویسندهٔ حاضر را باید قطعی تلقی کرد. نکتهٔ کلیتری که از حیث مسائل لغوی زبان فارسی اهمیّت دارد این است که یکی از نواحی استعمال این لغت کوهستان و آذربایگان بوده و این با ملاح‌بان اسکندرنامهٔ منثور هم که در همان نواحی غربی تألیف شده سازگار است. اگر شاهد نظامی نیز معتبر باشد، نواحی اران و شروان و دربند را نیز باید از مناطقی شمرد که صورتی از این کلمه در آنها تداول می‌داشته، زیرا وقتی کلمه‌ای در گنجه و آذربایگان رواج داشته باشد، بعید است که در اران و شروان نداشته باشد.
مایهٔ شادی است که تحقیقات آقای محمدی، که یک نمونهٔ عالی آن دربارهٔ ویس و رامین اخیراً در پژوهشهای ایرانشناسی (ناموارهٔ دکتر محمود افشار) چاپ شده، در کنار تحقیقات اخیر یک دو تن از دیگر محققان اندک اندک اوضاع ادبی غرب ایران را از تاریکی بیرون خواهد آورد.

www.group-telegram.com/ca/YaddashtQaemmaqami.com/679

3.98K viewsedited  Mar 27 at 15:06

ذیل یادداشت پیشین و اشاره‌ای به پیوستگیهای زبانی در مناطق غربی ایران

آقای دکتر میثم محمدی قسمتی از کتاب زیر چاپ خود دربارهٔ فهلویّات و آذریّات سفینهٔ تبریز را از روی لطف برای بنده فرستادند. مایهٔ خوشحالی است که مطلبی که در یادداشت پیشین آمد با تحقیقات دقیق ایشان همسوست. خلاصهٔ سخن ایشان در شرح یک دوبیتی آذری، که کلمهٔ مالایوان به معنای ملّاح دو بار در آن به کار رفته، این است که

جز مالایوان آذری، مالااون در ترجمهٔ قدیم مقامات حریری به طبری نیز به کار رفته. در کرمانشاه mallawān و در بروجردی maleun به معنای شناگر است، و پسوند وان را با پسوند کشتیوان می‌توان سنجید. جزء اول کلمه صورتی است از ملّاح.

مطالب دقیقتر را در کتاب ایشان باید ملاحظه کرد.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که اصل کلمهٔ ملوان روشن شده باشد و حدس نویسندهٔ حاضر را باید قطعی تلقی کرد. نکتهٔ کلیتری که از حیث مسائل لغوی زبان فارسی اهمیّت دارد این است که یکی از نواحی استعمال این لغت کوهستان و آذربایگان بوده و این با ملاح‌بان اسکندرنامهٔ منثور هم که در همان نواحی غربی تألیف شده سازگار است. اگر شاهد نظامی نیز معتبر باشد، نواحی اران و شروان و دربند را نیز باید از مناطقی شمرد که صورتی از این کلمه در آنها تداول می‌داشته، زیرا وقتی کلمه‌ای در گنجه و آذربایگان رواج داشته باشد، بعید است که در اران و شروان نداشته باشد.
مایهٔ شادی است که تحقیقات آقای محمدی، که یک نمونهٔ عالی آن دربارهٔ ویس و رامین اخیراً در پژوهشهای ایرانشناسی (ناموارهٔ دکتر محمود افشار) چاپ شده، در کنار تحقیقات اخیر یک دو تن از دیگر محققان اندک اندک اوضاع ادبی غرب ایران را از تاریکی بیرون خواهد آورد.

BY یادداشت‌های سید احمدرضا قائم‌مقامی