group-telegram.com/esfandad_iranyad/723
Last Update:
"مکانیسم‌های قدرت" در ایران
مکانیسم‌های قدرت و نوع حکومت با اندک تفاوت‌هایی، روند نسبتاً یکسانی را تا انقلاب مشروطه طی کرده است که در آن هم نوع حکومت ثابت بوده است و هم مکانیسم‌های قدرت چه در نحوه‌ی دستیابی به قدرت و چه در شیوه‌ی حفظ و حراست از حکومت. مهم‌ترین عامل یا اصلی‌ترین عامل یکسانی این روند طی شده تاریخی در این بود که هیچ‌کدام از این دو(نوع حکومت و مکانیسم‌های قدرت) معارض جدی نداشتند. یعنی نمونه یا نمونه‌هایی وجود نداشت تا بتواند تبدیل به "نمونه معارض" شود؛ چون حکومت نه فقط در کشور ما که حتی در سایر کشورها نیز سلطنتی بود و هیچ نوع دیگری اصولا مطرح نبوده تا بخواهد بعنوان نوع جایگزین نقش بازی کند. مکانیسم قدرت نیز ثابت بود چون عوامل اثرگذار بر قدرت ثابت بودند البته این متفاوت است با کشمکش‌ها برای تصاحب حکومت که بسیار پُرشمار نیز بودند اما نکته اساسی در این است که تمامی آن‌ها حول یک یا چند نیروی اصلی در "بازی قدرت" شکل گرفته بود که در آن، دو عنصر برجستگی ویژه‌ای داشت یکی "عنصر فردی" بر پایه توانایی‌های شخصی و استعدادهای فردی در بازی قدرت برای تصاحب حکومت؛ و دیگری "عنصرجمعی" که به صورت خاندان، طایفه، ایل و... خود را نمایان می‌ساخت.
انقلاب مشروطه اما برای نخستین‌بار توانست "دو خلل اساسی" در این روند که تا آن زمان ادامه یافته بود، ایجاد نماید یکی تلاش برای مقید کردن حکومت سلطنتی و مشروط کردن قدرت پادشاه در قالب حکومت مشروطه که خود نه تنها جایگزین نظری بلکه جایگزین عملی نوع حکومت بی‌رقیب پیشین شد؛ و دیگری بُروز عنصر نوظهوری بود در بازی قدرت "عنصر جمعی به نام مردم" که تا پیش از آن چندان نقشی در میدان قدرت نداشت چه رسد به این که بشود آن را جزئی از مکانیسم قدرت بحساب آورد. عنصر نوظهوری که در انقلاب مشروطه رخ بنمود و در سیر تحولات سیاسی بعدی حضور پررنگی داشت بویژه در انقلاب اسلامی سال پنجاه و هفت چنان نقش عمده‌ای یافت که زان پس نادیده گرفتن یا دقیق‌تر دست کم گرفتن آن در معادلات بازی قدرت توسط دیگر بازیگران ناممکن می‌نماید چون با ایفای چنین نقشی، توانسته خود را به یکی از عناصر اصلی مکانیسم قدرت درآورد.
بوجود آمدن این "دو نمونه معارض" هم در نوع حکومت و هم در مکانیسم‌های قدرت، اما جامعه ایرانی را قادر ساخت که در "شرایط انتخاب" قرار گیرد انتخابی سخت و آسان. سخت است چون آن‌گاه که پی‌جویان این مسئله پی ببرند نمونه‌های معارض نوع حکومت بویژه در عمل شبیه هستند به نوعِ اولیه آن؛ و آسان است وقتی که آن را با نمونه‌های ایده‌آلی در نظر آورند تا همان نمونه‌های ایده‌آلی خود مبنای قضاوت شوند چه در پادشاهی چه در جمهوری و این دقیقا همان کاری‌ست که در چند سال اخیر بویژه در این روزها نیروهای سیاسی در دو قطب کاملا مخالف دارند انجام می‌دهند، قطبی ایده‌آل‌های حکومت پادشاهی در کشورهای اروپایی را ملاک خود قرار می‌دهند و قطب دیگر به ایده‌آل‌های حکومت جمهوری آن‌هم باز در همان کشورهای اروپای غربی ارجاع می‌دهند. این نیروهایی که با این همه هیاهو در این روزها چنین "بلوای پادشاهی_جمهوری" راه انداخته‌اند اما نمی‌گویند این‌جا نه اروپا و کشورهای اروپای غربی که این‌جا ایران است با ویژگی‌های خاص جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و... خود و اگر قرار بود از دل آن، همان نمونه‌های ایده‌آل اروپایی برآید که "اکنونِ‌مان" این‌گونه نبود تا نیاز به مطرح کردن همین نمایش پرهیاهوی کنونی توسط آنان باشد!!
آنان نمی‌گویند اگر ما منطبق بودیم با نمونه‌های ایده‌آلی پادشاهی مشروطه، چرا پس انقلاب شد و با آن انقلاب حکومت پادشاهی ساقط شد!
آن دیگران نیز نمی‌گویند اگر ما منطبق هستیم با جمهوری‌های از نوع ایده‌آلی آن، پس چرا در بطن و متن همین جامعه زیسته در هوای جمهوری، حکومت پادشاهی خود به نمونه معارض همین حکومت جمهوری مستقر چهار دهه‌ای درآمده است تا جایی که این مسئله خود، موجبی شده است برای مطرح شدن دوباره نظام پادشاهی آن‌هم در این سطح و سطوح گسترده در قامت جدی‌ترین نمونه معارض در جامعه امروزمان!
آنان هم‌چنین نمی‌گویند این همه هیاهو برای متوسل شدن به این انطباق‌ها برای وانهادن راه سخت است و در پیش گرفتن راه آسان توسط آن‌ها؛ این در حالی‌ست که راه‌حل بنیادی و اساسی این مسئله برای انتخاب پایه‌ای، اما نه از دلِ این قیاس‌های ایده‌آلی با دیگران و نه از این راه آسان پرهیاهو بدست می‌آید بلکه راه‌حل اساسی و بنیادی برای انتخاب درست از "قیاس با خود" و داشته‌های واقعی خودمان و از دلِ راه سخت بدست آوردنی‌ست راهی که جان‌سختی می‌خواهد برای شناخت دقیق و بقاعده این مسئله جهت فراهم کردن یک انتخاب درست یا به بیان دقیق‌تر یک انتخاب تاریخی درست مردمان، توسط نسل امروزین جامعه ایرانی.
نبشته‌ی: اسفنداد ایرانیاد
#مکانیسم‌های_قدرت
#نوع_حکومت
#نمونه_معارض
#اسفنداد_ایرانیاد
۲۵۸۱/۱۰/۲۳_برابر با(۱۴۰۱خورشیدی)
BY اسفنداد ایرانیاد
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
Share with your friend now:
group-telegram.com/esfandad_iranyad/723