دیلیمیزی اؤیرنمه لییک / Dilimizi öyrənməliyik

1949-cu il oktyabrın 16-da Y.Kursanov və A.Əfəndiyev tərəfindən “Komunist” (Azərbaycan) qəzetində yazılmış məqalədə deyilir: “Yaşasın Pişəvəri!” çağırışları getdikcə daha gur səslənir. Bu o deməkdir ki, Cənubi Azərbaycanda qısa bir müddət ərzində qalib gəlmiş xalq demokratiyası bütün ölkəyə nicat yolunu göstərdi. Bu ölkənin hazırki hakimləri, yalnız demokratiya yoluna çıxmaqla dəhşətli gələcəkdən yaxanı qurtarmağın mümükün olduğu fikrini zavallı xalqın şüurundan heç bir terrorla çıxara bilməyəcəklər.

Hadisələrin bir iştirakçısı öz xatirələrində yazır: "21 Azərdən bir həftə keçdi, məktəbə getdik. 21 Azər olan məktəbin adının yenidən 15 Bəhmən olaraq dəyişdirildiyini gördüm. Yeni direktor gəldi. Uşaqlar cənab Rəfəti götürdüklərini dedilər. Müxaliflər məğlub oldular, Pişəvəri qaçdı və dilini də özü ilə apardı! İndi onun əsərlərinin qalıqlarını məhv etmək üçün birlikdə gedirik. Sıraya düzülüb Mirzə Hüseyni Vaez xiyabanı kimi tanınan dar xiyabandan keçdik. Lilava Keçid Meydanında tonqal alovlandı. Digər məktəb uşaqları da gəldi, kitabları bir -bir atəşə atdıq. Yeni direktorumuz kitabını alov içinə atan hər bir uşağa şirniyyatlar verirdi, məktəb direktorları da uşaqların kitablarını gizlətməməsi üçün diqqət edirdilər. "Kitab yandırma" mərasimindən sonra o gün məktəbi bağladılar ki, evə gedin, sabah gələrsiz. Atam evdə əsəbləşmişdi və deyirdi: Kitabın günahı nə idi. "Qəzetlər türk dilini Pişəvərinin dili adlandıraraq lağa qoyublar, qonşu dili deyilki? Dilin Pişəvəri ilə nə əlaqəsi var? " Biz bu dildə nəsillər boyu danışmamışıqmı? Ana dedi: "Düşünürdülər ki, İranda, hətta dünyada, yalnız bir dil var".

Paris Sülh Konfransı (1947) zamanı Parisdə təhsil alan Cavad Heyət ( 1925 -2014) öz xatirələrində İnqilabdan sonra Azərbaycanda kitabın yandırılması faciəsi barədə yazır: Şah Ordusu Qaflanti dağında qısa bir atışmadan sonra Təbrizə girdi. Əksər liderlər sərhəddən keçdilər. Qalan insanlar “demokratlarla” ən kiçik bir işbirliyi quranlar tutularaq öldürüldü, minlərlə azərbaycanlı öldürüldü, bir çoxu həbs edildi və sürgün edildi. Mərkəzi hِökumətin nümayəndələri Tehranın əmri ilə məktəb dərsliklərini toplayıb yandırdılar. O vaxtdan başlayaraq türk mətbuatı və nəşrləri qadağan edildi, radio və məktəblər yalnız farsca ola bilərdi. O zaman bütün kütləvi və qeyri-kütləvi mətbuat bu hərəkətlərə qarşı susdu. Məzmun baxımından yandırılmış kitablarda dinə, vətənpərvərlik hisslərinə və ya İranpərəst fikirlərə zidd olan heç bir material yox idi ... O vaxt heç bir hِökumət və ya təşkilat bu kitabların yandırılmasına etiraz etmədi. Hətta dünyanın mədəniyyət təşkilatları da susdu. Hər tərəfdən (soldan və sağdan) Azərbaycan xalqı vurulmuşdu. Azərbaycan xalqı “yanırdı” və dِözməkdən başqa çarəsi yox idi”.

Ərdəbildə Codət mətbəəsi yandırıldı: Azərbaycanda kitabların yandırılması zamanı türk mətbəələrinə də hücum edildi, məhv edildi və yandırıldı. Məsələn, müasir mətbəələri olan Ərdəbildəki Codət Çap Evi ordu və şah ordusu tərəfindən talan edildi və yandırıldı.

Paris Sülh Konfransına ünvanlanmış “Yandırılan kitablar” şeirini Azərbaycanın xalq şairi Səməd Vurğun Cənubi Azərbaycanda baş vermiş “kitab genosidinə” həsr etdiyi zaman dünyanın “güc mərkəzləri” dünya sərhədlərinin bölüşdürülməsi ilə məşğul idi. Şair irticaya mürəciətlə deyir:

Cəllad! Sənin qalaq-qalaq yandırdığın kitablar, Min kamalın şöhrətidir, iki ürəyin arzusu...
Biz köçürük bu dünyadan, onlar qalır yadigar, Hər vərəqə nəqş olunmuş neçə insan duyğusu,
Min kamalın şöhrətidir, iki ürəyin arzusu... (Səməd VURĞUN) 👇👇 davam

www.group-telegram.com/id/dilimdir.com/17944

113 viewsIsiq ., edited  Dec 11, 2024 at 10:27

1949-cu il oktyabrın 16-da Y.Kursanov və A.Əfəndiyev tərəfindən “Komunist” (Azərbaycan) qəzetində yazılmış məqalədə deyilir: “Yaşasın Pişəvəri!” çağırışları getdikcə daha gur səslənir. Bu o deməkdir ki, Cənubi Azərbaycanda qısa bir müddət ərzində qalib gəlmiş xalq demokratiyası bütün ölkəyə nicat yolunu göstərdi. Bu ölkənin hazırki hakimləri, yalnız demokratiya yoluna çıxmaqla dəhşətli gələcəkdən yaxanı qurtarmağın mümükün olduğu fikrini zavallı xalqın şüurundan heç bir terrorla çıxara bilməyəcəklər.

Hadisələrin bir iştirakçısı öz xatirələrində yazır: "21 Azərdən bir həftə keçdi, məktəbə getdik. 21 Azər olan məktəbin adının yenidən 15 Bəhmən olaraq dəyişdirildiyini gördüm. Yeni direktor gəldi. Uşaqlar cənab Rəfəti götürdüklərini dedilər. Müxaliflər məğlub oldular, Pişəvəri qaçdı və dilini də özü ilə apardı! İndi onun əsərlərinin qalıqlarını məhv etmək üçün birlikdə gedirik. Sıraya düzülüb Mirzə Hüseyni Vaez xiyabanı kimi tanınan dar xiyabandan keçdik. Lilava Keçid Meydanında tonqal alovlandı. Digər məktəb uşaqları da gəldi, kitabları bir -bir atəşə atdıq. Yeni direktorumuz kitabını alov içinə atan hər bir uşağa şirniyyatlar verirdi, məktəb direktorları da uşaqların kitablarını gizlətməməsi üçün diqqət edirdilər. "Kitab yandırma" mərasimindən sonra o gün məktəbi bağladılar ki, evə gedin, sabah gələrsiz. Atam evdə əsəbləşmişdi və deyirdi: Kitabın günahı nə idi. "Qəzetlər türk dilini Pişəvərinin dili adlandıraraq lağa qoyublar, qonşu dili deyilki? Dilin Pişəvəri ilə nə əlaqəsi var? " Biz bu dildə nəsillər boyu danışmamışıqmı? Ana dedi: "Düşünürdülər ki, İranda, hətta dünyada, yalnız bir dil var".

Paris Sülh Konfransı (1947) zamanı Parisdə təhsil alan Cavad Heyət ( 1925 -2014) öz xatirələrində İnqilabdan sonra Azərbaycanda kitabın yandırılması faciəsi barədə yazır: Şah Ordusu Qaflanti dağında qısa bir atışmadan sonra Təbrizə girdi. Əksər liderlər sərhəddən keçdilər. Qalan insanlar “demokratlarla” ən kiçik bir işbirliyi quranlar tutularaq öldürüldü, minlərlə azərbaycanlı öldürüldü, bir çoxu həbs edildi və sürgün edildi. Mərkəzi hِökumətin nümayəndələri Tehranın əmri ilə məktəb dərsliklərini toplayıb yandırdılar. O vaxtdan başlayaraq türk mətbuatı və nəşrləri qadağan edildi, radio və məktəblər yalnız farsca ola bilərdi. O zaman bütün kütləvi və qeyri-kütləvi mətbuat bu hərəkətlərə qarşı susdu. Məzmun baxımından yandırılmış kitablarda dinə, vətənpərvərlik hisslərinə və ya İranpərəst fikirlərə zidd olan heç bir material yox idi ... O vaxt heç bir hِökumət və ya təşkilat bu kitabların yandırılmasına etiraz etmədi. Hətta dünyanın mədəniyyət təşkilatları da susdu. Hər tərəfdən (soldan və sağdan) Azərbaycan xalqı vurulmuşdu. Azərbaycan xalqı “yanırdı” və dِözməkdən başqa çarəsi yox idi”.

Ərdəbildə Codət mətbəəsi yandırıldı: Azərbaycanda kitabların yandırılması zamanı türk mətbəələrinə də hücum edildi, məhv edildi və yandırıldı. Məsələn, müasir mətbəələri olan Ərdəbildəki Codət Çap Evi ordu və şah ordusu tərəfindən talan edildi və yandırıldı.

Paris Sülh Konfransına ünvanlanmış “Yandırılan kitablar” şeirini Azərbaycanın xalq şairi Səməd Vurğun Cənubi Azərbaycanda baş vermiş “kitab genosidinə” həsr etdiyi zaman dünyanın “güc mərkəzləri” dünya sərhədlərinin bölüşdürülməsi ilə məşğul idi. Şair irticaya mürəciətlə deyir:

Cəllad! Sənin qalaq-qalaq yandırdığın kitablar, Min kamalın şöhrətidir, iki ürəyin arzusu...
Biz köçürük bu dünyadan, onlar qalır yadigar, Hər vərəqə nəqş olunmuş neçə insan duyğusu,
Min kamalın şöhrətidir, iki ürəyin arzusu... (Səməd VURĞUN) 👇👇 davam

BY دیلیمیزی اؤیرنمه لییک / Dilimizi öyrənməliyik