فرهاد شفتی

Forwarded from هامِش (علی سلطانی)

غذا کو؟ ساعت چند است؟

بچه‌ها عصر که به خانه می‌رسند، گرسنه‌اند. یا باید چیزی ببرم که در حدفاصل مهد تا خانه، بخورند. یا باید بلافاصله بعد از آمدن به خانه چیزکی آماده کنم که رفع گرسنگی کنند. اگر فراموش کنم که خوراکی‌ای برای راه ببرم، یا اگر فراهم‌شدن بی‌درنگِ خوراکی پس از رسیدن، طول بکشد، آرام نمی‌گیرند. چنان بی‌قرار و پرسروصدا و هروله‌کنان خواهند شد، چنان از گرسنگی رقص‌پا می‌کنند، که منگ می‌شوی و خون به مغز تو هم نمی‌رسد. آن‌قدر که گرسنگی به خودت هیچ‌گاه چنین فشار نمی‌آورد. غذا و خوراکی که بهشان می‌رسد، چون آب سردی است بر آتش بی‌قراری‌. یکهو آرام می‌شوند و خون به مغزشان می‌رسد! به همین منطق ما دوبرابر آرام می‌شویم.

کسانی که کودک دارند، کسانی که تجربهٔ سروکله‌زدن با بچه را ساعت‌ها از سر گذرانده‌اند، می‌دانند بی‌قراریِ گرسنگی و تشنگی یعنی چه. بچه به معنای دقیق کلمه در هنگامهٔ گرسنگی، هیچ جمله و توصیه‌ای را معادل خوراکی نمی‌داند و برایش هیچ توجیهی در نبود غذا پذیرفتنی نیست. او گرسنه است و تشنه. فقط و فقط هم با آب و غذا آرام می‌گیرد. بی‌هیچ‌ صبری، بی‌هیچ قراری، بی‌هیچ‌ متانتی.

بر این تأکید می‌کنم که داشتن فرزند یا تجربهٔ فرزنداری شرط فهم این موقعیت است. کسانی که کودک خردسال ندارند، تجربهٔ زیسته‌ای از بی‌قراری بی‌درمانِ کودک هم در هنگام گرسنگی ندارند و معنای عینیِ این واژه‌های ساده و سخت را نمی‌فهمند. در همین دقیقه‌ای که من این کلمات به‌نظر بدیهی را می‌نویسم، در باریکهٔ محصور غزه نزدیک به ۱۴ هزار کودک به روایت مستند منابع بین‌المللی، احوالاتی چندبرابر شدیدتر از گرسنگیِ کودکان ما دارند.۱۴ هزار کودک در آستانهٔ جان‌دادن‌اند. گلوله نه، خمپاره نه، بمب خوشه‌ای نه، آن‌ها سر جای خودشان؛ در اثر نبود غذا و آب.

در همین دقیقه و ثانیه‌ای که تقویم میلادی‌اش ۲۱ می سال شرمگین ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد، در همین دقیقه و ثانیه‌ای که در صدسال گذشته‌اش دو جنگ خونین جهانی رخ داده و انسان مثلاً از آنها درس گرفته است و حقوق‌بشر آفریده و قوانین بین‌المللی تدوین کرده و نهادهای جهانی ساخته، هیچ عمل بازدارنده‌ای رخ نمی‌دهد. تکرار کنیم، تا ساعاتی آینده در اثر نرسیدنِ همچنانِ غذا و آب، ۱۴ هزار کودک خواهند مرد. به همین سادگیِ متعفن. آشِ نکبتِ پاکساژی نژادی آن‌قدر شور شده، که زبان ترامپ هم حتی به حمایت اسرائیل و تهدید فلسطینی‌ها نمی‌چرخد، که دولت انگلیس سفیر اسرائیل را فرامی‌‌خواند، که نخست‌وزیر ایتالیا در مجلس به جهت سکوتش در برابر فاجعهٔ‌ غزه زیر رگبار حمله می‌رود، که اتحادیه اروپا تهدید به قطع روابط تجاری با اسرائیل می‌کند، که آلمان بر ضرورت پایان محاصره تأکید می‌کند، که برخی از ارتشی‌های داخل اسرائیل دولت را به نسل‌کشی و کشتن از سر تفریح خردسالان محکوم می‌کنند.

به سر سخن برگردم. در هر بار کلافگی ویرانگرِ بچه‌ها در اثر گرسنگی‌های کوتاه و اتفاقی، به معادل گرسنگیِ کودکان در غزه فکر می‌کنم. اینکه پدر و مادرهای خسته و ویران و آواره، که خود غذایی برای رفع گرسنگی ندارند و حتی به خوردن لاک‌پشت از دریا رو آورده‌اند، در این ساعت‌ها و دقیقه‌ها با بی‌تابیِ بچه‌ها چه می‌کنند؟ ما از پس ده دقیقهٔ این وضعیت برنمی‌آییم. آنان چه می‌کنند؟ با مثل شمع آب‌شدن کودکان خردسالِ گرسنه چه می‌کنند؟ ساعت‌ها و دقیقه‌های این درد بی‌درمان را چگونه می‌گذرانند؟

بدیِ دوران همذا‌ت‌پندار ما این است که ما نخستین نسلی از انسان‌ها هستیم که آنلاین و بر صفحهٔ گوشی‌های خود، تماشاگر نسل‌کشیِ تاریخیم؛ تماشاگرانی دست‌بسته و صرفاً متأسف. فاجعهٔ آشویتس که دستمایهٔ مظلو‌م‌نمایی و مایهٔ بنیان کشور اسرائیل است، هیچ‌گاه تماشاگرِ فراگیر معاصر به این اندازه نداشت. به همین نسبت، تاریخ هم بی‌رحم‌تر از داوری دربارهٔ هلوکاست، دربارهٔ سکوت و کمک وسیع دیگران به رخ‌دادن این فاجعه، داوری خواهد کرد. از میان میلیاردها انسان تماشاگرِ زندهٔ نسل‌کشی و گرسنه‌کشیِ امروزه غزه، انگشت‌شمارند کسانی چون گرتا توتبرگ که دست به کاری بزنند. بقیه چون ما نگاه می‌کنند و فقط لحظه‌لحظه‌های زندگیِ روزمره‌شان زهر می‌شود. شاید اگر اندک نشانی از حیات اخلاقی برای ما مانده باشد، همین زهرشدنِ شریفِ زندگی روزانه است. اما بدانیم که این زهر برای کودکان گرسنهٔ امروزِ غزه غذا نمی‌شود! غذا کو؟ ساعت چند است؟

#یادداشت
@Hamesh1

www.group-telegram.com/in/farhadshafti.com/926

3.19K viewsMay 22 at 20:41

غذا کو؟ ساعت چند است؟

بچه‌ها عصر که به خانه می‌رسند، گرسنه‌اند. یا باید چیزی ببرم که در حدفاصل مهد تا خانه، بخورند. یا باید بلافاصله بعد از آمدن به خانه چیزکی آماده کنم که رفع گرسنگی کنند. اگر فراموش کنم که خوراکی‌ای برای راه ببرم، یا اگر فراهم‌شدن بی‌درنگِ خوراکی پس از رسیدن، طول بکشد، آرام نمی‌گیرند. چنان بی‌قرار و پرسروصدا و هروله‌کنان خواهند شد، چنان از گرسنگی رقص‌پا می‌کنند، که منگ می‌شوی و خون به مغز تو هم نمی‌رسد. آن‌قدر که گرسنگی به خودت هیچ‌گاه چنین فشار نمی‌آورد. غذا و خوراکی که بهشان می‌رسد، چون آب سردی است بر آتش بی‌قراری‌. یکهو آرام می‌شوند و خون به مغزشان می‌رسد! به همین منطق ما دوبرابر آرام می‌شویم.

کسانی که کودک دارند، کسانی که تجربهٔ سروکله‌زدن با بچه را ساعت‌ها از سر گذرانده‌اند، می‌دانند بی‌قراریِ گرسنگی و تشنگی یعنی چه. بچه به معنای دقیق کلمه در هنگامهٔ گرسنگی، هیچ جمله و توصیه‌ای را معادل خوراکی نمی‌داند و برایش هیچ توجیهی در نبود غذا پذیرفتنی نیست. او گرسنه است و تشنه. فقط و فقط هم با آب و غذا آرام می‌گیرد. بی‌هیچ‌ صبری، بی‌هیچ قراری، بی‌هیچ‌ متانتی.

بر این تأکید می‌کنم که داشتن فرزند یا تجربهٔ فرزنداری شرط فهم این موقعیت است. کسانی که کودک خردسال ندارند، تجربهٔ زیسته‌ای از بی‌قراری بی‌درمانِ کودک هم در هنگام گرسنگی ندارند و معنای عینیِ این واژه‌های ساده و سخت را نمی‌فهمند. در همین دقیقه‌ای که من این کلمات به‌نظر بدیهی را می‌نویسم، در باریکهٔ محصور غزه نزدیک به ۱۴ هزار کودک به روایت مستند منابع بین‌المللی، احوالاتی چندبرابر شدیدتر از گرسنگیِ کودکان ما دارند.۱۴ هزار کودک در آستانهٔ جان‌دادن‌اند. گلوله نه، خمپاره نه، بمب خوشه‌ای نه، آن‌ها سر جای خودشان؛ در اثر نبود غذا و آب.

در همین دقیقه و ثانیه‌ای که تقویم میلادی‌اش ۲۱ می سال شرمگین ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد، در همین دقیقه و ثانیه‌ای که در صدسال گذشته‌اش دو جنگ خونین جهانی رخ داده و انسان مثلاً از آنها درس گرفته است و حقوق‌بشر آفریده و قوانین بین‌المللی تدوین کرده و نهادهای جهانی ساخته، هیچ عمل بازدارنده‌ای رخ نمی‌دهد. تکرار کنیم، تا ساعاتی آینده در اثر نرسیدنِ همچنانِ غذا و آب، ۱۴ هزار کودک خواهند مرد. به همین سادگیِ متعفن. آشِ نکبتِ پاکساژی نژادی آن‌قدر شور شده، که زبان ترامپ هم حتی به حمایت اسرائیل و تهدید فلسطینی‌ها نمی‌چرخد، که دولت انگلیس سفیر اسرائیل را فرامی‌‌خواند، که نخست‌وزیر ایتالیا در مجلس به جهت سکوتش در برابر فاجعهٔ‌ غزه زیر رگبار حمله می‌رود، که اتحادیه اروپا تهدید به قطع روابط تجاری با اسرائیل می‌کند، که آلمان بر ضرورت پایان محاصره تأکید می‌کند، که برخی از ارتشی‌های داخل اسرائیل دولت را به نسل‌کشی و کشتن از سر تفریح خردسالان محکوم می‌کنند.

به سر سخن برگردم. در هر بار کلافگی ویرانگرِ بچه‌ها در اثر گرسنگی‌های کوتاه و اتفاقی، به معادل گرسنگیِ کودکان در غزه فکر می‌کنم. اینکه پدر و مادرهای خسته و ویران و آواره، که خود غذایی برای رفع گرسنگی ندارند و حتی به خوردن لاک‌پشت از دریا رو آورده‌اند، در این ساعت‌ها و دقیقه‌ها با بی‌تابیِ بچه‌ها چه می‌کنند؟ ما از پس ده دقیقهٔ این وضعیت برنمی‌آییم. آنان چه می‌کنند؟ با مثل شمع آب‌شدن کودکان خردسالِ گرسنه چه می‌کنند؟ ساعت‌ها و دقیقه‌های این درد بی‌درمان را چگونه می‌گذرانند؟

بدیِ دوران همذا‌ت‌پندار ما این است که ما نخستین نسلی از انسان‌ها هستیم که آنلاین و بر صفحهٔ گوشی‌های خود، تماشاگر نسل‌کشیِ تاریخیم؛ تماشاگرانی دست‌بسته و صرفاً متأسف. فاجعهٔ آشویتس که دستمایهٔ مظلو‌م‌نمایی و مایهٔ بنیان کشور اسرائیل است، هیچ‌گاه تماشاگرِ فراگیر معاصر به این اندازه نداشت. به همین نسبت، تاریخ هم بی‌رحم‌تر از داوری دربارهٔ هلوکاست، دربارهٔ سکوت و کمک وسیع دیگران به رخ‌دادن این فاجعه، داوری خواهد کرد. از میان میلیاردها انسان تماشاگرِ زندهٔ نسل‌کشی و گرسنه‌کشیِ امروزه غزه، انگشت‌شمارند کسانی چون گرتا توتبرگ که دست به کاری بزنند. بقیه چون ما نگاه می‌کنند و فقط لحظه‌لحظه‌های زندگیِ روزمره‌شان زهر می‌شود. شاید اگر اندک نشانی از حیات اخلاقی برای ما مانده باشد، همین زهرشدنِ شریفِ زندگی روزانه است. اما بدانیم که این زهر برای کودکان گرسنهٔ امروزِ غزه غذا نمی‌شود! غذا کو؟ ساعت چند است؟

#یادداشت
@Hamesh1

BY فرهاد شفتی