Evidence

▫️تفاوت‌های بین تئوری، چارچوب نظری و چارچوب مفهومی

در سال 2020 و در مجله Academic Medicine خانم Lara Varpio و سه همکارش مقاله‌ای با عنوان زیر منتشر کرده‌اند که تاکنون 1143 بار استناد دریافت کرده است.

The Distinctions Between Theory, Theoretical Framework, and Conceptual Framework

نویسندگان ابتدا به تعریف دو رویکرد کلی پژوهش پرداخته‌اند: رویکرد قیاسی عینی‌گرا (Objectivist Deductive) و رویکرد استقرایی ذهنی‌گرا (Subjectivist Inductive) و سپس سه اصطلاح تئوری (Theory)، چارچوب نظری (Theoretical Framework) و چارچوب مفهومی (Conceptual Framework) را تعریف و شرح داده‌اند.

رویکرد قیاسی عینی‌گرا

در رویکرد قیاسی، پژوهشگر از یک تئوری یا چارچوب نظریِ کلی آغاز می‌کند و با استخراج فرضیه‌ها یا پیش‌بینی‌هایی بر اساس آن تئوری، به جمع‌آوری داده‌های تجربی می‌پردازد تا این فرضیه‌ها را آزمون کند. این مسیر از کل به جزء است و هدف آن تأیید، رد یا اصلاح تئوری‌های موجود است. پژوهش‌های قیاسی اغلب در قالب آزمایش‌ها و مطالعاتی هستند که به بررسی رابطه علت و معلولی بین متغیرها می‌پردازند. چارچوب نظری یا مفهومی، قبل از شروع پژوهش تعیین می‌شوند و معمولاً در طول مطالعه ثابت باقی می‌مانند.

رویکرد استقرایی ذهنی‌گرا

در رویکرد استقرایی، پژوهشگر بدون فرضیه یا تئوری اولیۀ مشخص، با جمع‌آوری داده‌های تجربی درباره یک پدیده خاص آغاز می‌کند و تلاش می‌کند از دل داده‌ها، الگوها و مفاهیم جدید را کشف و تئوری‌سازی کند. این رویکرد از جزء به کل حرکت می‌کند و تأکید آن بر فهم عمیق پدیده و ایجاد یا توسعه تئوری‌های نوین بر اساس داده‌های گردآوری‌شده است. چارچوب مفهومی و حتی چارچوب نظری می‌توانند در طول پژوهش تکمیل و اصلاح شوند.

بیشتر پژوهش‌های کیفی، استقرایی و بیشتر پژوهش‌های کمی، قیاسی هستند. اما همیشه این‌طور نیست و نوع رویکرد (قیاسی یا استقرایی) بستگی به هدف، سؤال و طراحی پژوهش دارد و نه صرفاً روش (کیفی یا کمی) آن.

تئوری

تئوری مجموعه‌ای از گزاره‌ها و مفاهیم است که رابطه بین چندین مفهوم را به صورت منطقی بیان می‌کند و هدف آن کمک به درک جهان پیرامون است. تئوری‌ها می‌توانند توصیفی باشند (یعنی پدیده‌ای را نام‌گذاری و توصیف می‌کنند)، تبیینی باشند (روابط بین پدیده‌ها را روشن می‌سازند)، رهایی‌بخش باشند (ظلم و ستم وارده به یک گروه را بیان می‌کنند)، مخرب یا انتقادی باشند (دانش موجود را گسترش داده یا به چالش می‌کشند) یا پیش‌بینی‌کننده باشند (بر اساس داده‌ها یا ورودی‌های خاص، یک نتیجه را پیش‌بینی می‌کنند) و ممکن است دامنه آنها از تئوری‌های کلان تا خرد متفاوت باشد. قدرت یک تئوری به میزان داده‌ها و شواهدی که از آن حمایت می‌کنند وابسته است.

در رویکرد قیاسی، تئوری نقطه شروع تحقیق است و فرضیه‌ها از دل آن استخراج می‌شود و آزمون می‌گردد. در رویکرد استقرایی، تئوری می‌تواند محصول تحقیق باشد یا در مراحل مختلف تحقیق شکل بگیرد یا اصلاح شود.

چارچوب نظری

چارچوب نظری، مجموعه‌ای منطقی از مفاهیم و پیش‌فرض‌هاست که از یک یا چند تئوری استخراج می‌شود و پژوهشگر آن را برای ساختاردهی به مطالعه خود توسعه می‌دهد. در واقع، چارچوب نظری، ترجمه و تبدیلِ تئوری به عمل است؛ به این معنا که تئوری انتخاب شده را به شکل عملیاتی و کاربردی وارد پژوهش می‌کند، متغیرهای مورد مطالعه را تعریف می‌کند و جهت‌گیری تحلیل داده‌ها را مشخص می‌سازد.

در مطالعات قیاسی، چارچوب نظری قبل از جمع‌آوری داده‌ها شکل می‌گیرد و معمولاً ثابت باقی می‌ماند. اما در پژوهش‌های استقرایی، بسته به نوع طراحی مطالعه، ممکن است چارچوب نظری از ابتدا تعیین شود یا در طول فرآیند تحلیل داده‌ها شکل بگیرد یا تغییر کند.

چارچوب مفهومی

چارچوب مفهومی، توجیه و دلیل انجام یک مطالعه را فراهم می‌کند. این چارچوب معمولاً شامل مروری بر دانش موجود، شناسایی شکاف‌های پژوهشی، و توضیح بنیان‌های روش‌شناختی مطالعه است. چارچوب مفهومی به دو سوال کلیدی پاسخ می‌دهد: "چرا این پژوهش اهمیت دارد؟" و "این پژوهش چه کمکی به دانش موجود خواهد کرد؟"

در مطالعات قیاسی، چارچوب مفهومی اغلب قبل از آغاز پژوهش، نهایی می‌شود و تغییر نمی‌کند. اما در پژوهش‌های استقرایی، ممکن است در طول پژوهش و با کسب اطلاعات جدید، اصلاح یا تکمیل شود.

بطور کلی:

تئوری، یک نظام مفهومی انتزاعی است که روابط بین پدیده‌ها را بیان می‌کند.

چارچوب نظری، کاربرد و عملی‌سازی یک یا چند تئوری منتخب برای یک مطالعه مشخص است.

چارچوب مفهومی، منطق و ضرورت انجام پژوهش، مرور متون، و بیان شکاف‌ها و سؤالات پژوهش را در بر می‌گیرد.

در رویکرد قیاسی، تئوری و چارچوب نظری نقطه شروع‌اند؛ اما در رویکرد استقرایی، تئوری می‌تواند محصول نهایی پژوهش باشد و چارچوب‌ها قابل تغییر و تکمیل هستند.

#methodology
#research

🆔 @irevidence

🙏17❤9👍5👏2👌2

www.group-telegram.com/us/irevidence.com/763

4.38K viewsJun 9 at 19:55

▫️تفاوت‌های بین تئوری، چارچوب نظری و چارچوب مفهومی

در سال 2020 و در مجله Academic Medicine خانم Lara Varpio و سه همکارش مقاله‌ای با عنوان زیر منتشر کرده‌اند که تاکنون 1143 بار استناد دریافت کرده است.

The Distinctions Between Theory, Theoretical Framework, and Conceptual Framework

نویسندگان ابتدا به تعریف دو رویکرد کلی پژوهش پرداخته‌اند: رویکرد قیاسی عینی‌گرا (Objectivist Deductive) و رویکرد استقرایی ذهنی‌گرا (Subjectivist Inductive) و سپس سه اصطلاح تئوری (Theory)، چارچوب نظری (Theoretical Framework) و چارچوب مفهومی (Conceptual Framework) را تعریف و شرح داده‌اند.

رویکرد قیاسی عینی‌گرا

در رویکرد قیاسی، پژوهشگر از یک تئوری یا چارچوب نظریِ کلی آغاز می‌کند و با استخراج فرضیه‌ها یا پیش‌بینی‌هایی بر اساس آن تئوری، به جمع‌آوری داده‌های تجربی می‌پردازد تا این فرضیه‌ها را آزمون کند. این مسیر از کل به جزء است و هدف آن تأیید، رد یا اصلاح تئوری‌های موجود است. پژوهش‌های قیاسی اغلب در قالب آزمایش‌ها و مطالعاتی هستند که به بررسی رابطه علت و معلولی بین متغیرها می‌پردازند. چارچوب نظری یا مفهومی، قبل از شروع پژوهش تعیین می‌شوند و معمولاً در طول مطالعه ثابت باقی می‌مانند.

رویکرد استقرایی ذهنی‌گرا

در رویکرد استقرایی، پژوهشگر بدون فرضیه یا تئوری اولیۀ مشخص، با جمع‌آوری داده‌های تجربی درباره یک پدیده خاص آغاز می‌کند و تلاش می‌کند از دل داده‌ها، الگوها و مفاهیم جدید را کشف و تئوری‌سازی کند. این رویکرد از جزء به کل حرکت می‌کند و تأکید آن بر فهم عمیق پدیده و ایجاد یا توسعه تئوری‌های نوین بر اساس داده‌های گردآوری‌شده است. چارچوب مفهومی و حتی چارچوب نظری می‌توانند در طول پژوهش تکمیل و اصلاح شوند.

بیشتر پژوهش‌های کیفی، استقرایی و بیشتر پژوهش‌های کمی، قیاسی هستند. اما همیشه این‌طور نیست و نوع رویکرد (قیاسی یا استقرایی) بستگی به هدف، سؤال و طراحی پژوهش دارد و نه صرفاً روش (کیفی یا کمی) آن.

تئوری

تئوری مجموعه‌ای از گزاره‌ها و مفاهیم است که رابطه بین چندین مفهوم را به صورت منطقی بیان می‌کند و هدف آن کمک به درک جهان پیرامون است. تئوری‌ها می‌توانند توصیفی باشند (یعنی پدیده‌ای را نام‌گذاری و توصیف می‌کنند)، تبیینی باشند (روابط بین پدیده‌ها را روشن می‌سازند)، رهایی‌بخش باشند (ظلم و ستم وارده به یک گروه را بیان می‌کنند)، مخرب یا انتقادی باشند (دانش موجود را گسترش داده یا به چالش می‌کشند) یا پیش‌بینی‌کننده باشند (بر اساس داده‌ها یا ورودی‌های خاص، یک نتیجه را پیش‌بینی می‌کنند) و ممکن است دامنه آنها از تئوری‌های کلان تا خرد متفاوت باشد. قدرت یک تئوری به میزان داده‌ها و شواهدی که از آن حمایت می‌کنند وابسته است.

در رویکرد قیاسی، تئوری نقطه شروع تحقیق است و فرضیه‌ها از دل آن استخراج می‌شود و آزمون می‌گردد. در رویکرد استقرایی، تئوری می‌تواند محصول تحقیق باشد یا در مراحل مختلف تحقیق شکل بگیرد یا اصلاح شود.

چارچوب نظری

چارچوب نظری، مجموعه‌ای منطقی از مفاهیم و پیش‌فرض‌هاست که از یک یا چند تئوری استخراج می‌شود و پژوهشگر آن را برای ساختاردهی به مطالعه خود توسعه می‌دهد. در واقع، چارچوب نظری، ترجمه و تبدیلِ تئوری به عمل است؛ به این معنا که تئوری انتخاب شده را به شکل عملیاتی و کاربردی وارد پژوهش می‌کند، متغیرهای مورد مطالعه را تعریف می‌کند و جهت‌گیری تحلیل داده‌ها را مشخص می‌سازد.

در مطالعات قیاسی، چارچوب نظری قبل از جمع‌آوری داده‌ها شکل می‌گیرد و معمولاً ثابت باقی می‌ماند. اما در پژوهش‌های استقرایی، بسته به نوع طراحی مطالعه، ممکن است چارچوب نظری از ابتدا تعیین شود یا در طول فرآیند تحلیل داده‌ها شکل بگیرد یا تغییر کند.

چارچوب مفهومی

چارچوب مفهومی، توجیه و دلیل انجام یک مطالعه را فراهم می‌کند. این چارچوب معمولاً شامل مروری بر دانش موجود، شناسایی شکاف‌های پژوهشی، و توضیح بنیان‌های روش‌شناختی مطالعه است. چارچوب مفهومی به دو سوال کلیدی پاسخ می‌دهد: "چرا این پژوهش اهمیت دارد؟" و "این پژوهش چه کمکی به دانش موجود خواهد کرد؟"

در مطالعات قیاسی، چارچوب مفهومی اغلب قبل از آغاز پژوهش، نهایی می‌شود و تغییر نمی‌کند. اما در پژوهش‌های استقرایی، ممکن است در طول پژوهش و با کسب اطلاعات جدید، اصلاح یا تکمیل شود.

بطور کلی:

تئوری، یک نظام مفهومی انتزاعی است که روابط بین پدیده‌ها را بیان می‌کند.

چارچوب نظری، کاربرد و عملی‌سازی یک یا چند تئوری منتخب برای یک مطالعه مشخص است.

چارچوب مفهومی، منطق و ضرورت انجام پژوهش، مرور متون، و بیان شکاف‌ها و سؤالات پژوهش را در بر می‌گیرد.

در رویکرد قیاسی، تئوری و چارچوب نظری نقطه شروع‌اند؛ اما در رویکرد استقرایی، تئوری می‌تواند محصول نهایی پژوهش باشد و چارچوب‌ها قابل تغییر و تکمیل هستند.

#methodology
#research

🆔 @irevidence

BY Evidence