داستانکِ ایرانیِ سیاست

دربارۀ برگماریِ «رهبر» و اندربارۀ «فاجعه» و دربارۀ «گریستنِ خون» (۲)

چنانکه آمد، «اکبر هاشمی رفسنجانی»، به‌هنگامِ گزینش رهبر جدید در ۱۴خرداد۱۳۶۸ در مجلس خبرگان رهبری، خاطره‌ای را از «احمد خمینی»، بازگویی نمود؛ بدین مضمون که، به‌وقتِ سفرِ «علی خامنه‌ای» به کرۀ شمالی، «روح‌الله خمینی»، گفته بوده است‌که، او شایستگی رهبری را دارد.

ولی، علی خامنه‌ای، در بازنمایی و بازآراییِ خود، گفته بود که، «واقعاً باید خون گریست بر جامعۀ اسلامی که حتی احتمال کسی مثل بنده در اون مطرح بشه.»

آمیزه‌ای از «فجایع» رخ داده بود؛ چرا؟

امّا، نخست یک نکتۀ کوتاه‌وگویا:

به‌هنگامِ پژوهشِ همپیوند با پایان‌نامۀ کارشناسی ارشدِ علوم سیاسی (در سال‌های۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲) در موضوع «زمینه‌ها و ریشه‌های بازنگری سال۱۳۶۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی»، می‌بایست پروندۀ پزشکی روح‌الله خمینی را هم می‌کاویدم؛ زین‌سبب، خاطراتِ زیادی خواندم و همچنین به گفته‌ها و ناگفته‌ها و کم‌گفته‌هایی از دو پزشکِ روح‌الله (حسن عارفی و ایرج فاضل) دسترسی یافتم.

پروندۀ پزشکی روح‌الله، نشان می‌داد که بیماری او، از میانۀ اسفند۱۳۶۷، اوج گرفته بوده و بحرانی بوده است؛ بنابراین، در درستی و نادرستی و روایی و نارواییِ بسیاری از منقولات و مکتوباتِ روح‌الله خمینی، در فروردین و اردیبشهت۱۳۶۸، تردید فراوان وجود دارد، چه برسد به آنکه، وی توانسته باشد با آن‌حالِ خراب و بحرانی (و کمتر از بیست‌روز به فوت در ۱۳خرداد۱۳۶۸) سفر علی خامنه‌ای را به کرۀ شمالی (در آخرین روزهای اردیبهشت۱۳۶۸) تماشا کرده و نظرِ متقن داده باشد.

می‌توان گذاشت و گذشت و حمل بر صحت کرد و گفت روح‌الله خمینی، گزارشِ تلویزیونی سفر را می‌دیده و خوش می‌داشته و نظر می‌داده است.

اما، فاجعه، در جای دیگر بود و از جای دیگری، آغاز شده بود:

یک) سفر به چه کشوری بوده است؟ به کرۀ شمالی؛ این، عقب‌مانده‌ترین و توتالیترترین و بسته‌ترین و دیکتاتوری‌ترین نظام سیاسیِ دنیا، برای روح‌الله خمینی، نمادِ فخامت و احتشام و عظمت و بزرگی و تصمیم‌گيری برای گزينش رهبر بعدی بوده است؛

دو) چه شخصی نظر داده بود؟ روح‌الله خمینی؛ که هیچ مسافرتِ خارجی ذهن‌گشا، نداشت و پانزده‌سال در نجف، میانِ بیت و حرم، سعیِ صفا و مروه ‌کرده بود و هیچ کشورِ مدرنی را از نزدیک ندیده بود و مدتِ اندکی هم که در فرانسه بود، از زیر درخت سیبِ نوفل‌لوشاتو، تکان نخورده بود.

سه) دربارۀ چه شخصی، نظر داده شد؟ علی خامنه‌ای؛ که او نیز، نه به‌درستی و کفایت، درس خوانده بود و نه با دانشِ مدرن آشنا بود و نه یک سفر خارجی درست‌درمان داشت و نه یک کشور مدرن را از نزدیک دیده بود و نه زبانِ جهانِ مدرن را درک می‌کرد، آن‌هم، اویی که، سیدمجتبی نواب‌صفویِ بدنام و هتاک و بی‌سواد و ضدّمدرن را (یا همان سگ پاچه‌گیر اسلام، چنانکه خود را، چنین خوانده و نامیده بود) همچون الگو، پذیرفته بود و در نهان و آشکار نیز، هوادارِ سیدقطب بود که مرتجع‌ترین و تندروترین و ضدّمدرن‌ترین اندیشه‌گرای عالم اسلام بود و آموزگارِ گفتمان تکفیر، لقب گرفته بود.

فلاکت و مصیبت، در ۱۴خرداد۱۳۶۸، آغاز نشد؛ شوربختانه، پیشاپیش، دیده و فهمیده نشد که با کدامین معیار (کرۀ شمالیِ منزوی و عقب‌مانده و به‌بیرون‌پرت‌شده‌از دنیا) چه شخصی (روح‌اللهِ جهان‌ندیده) دربارۀ چه فردی (علی خامنه‌ایِ دنیاندیده‌ونگشته) توصیه کرده بود.

محسن خلیلی

۱۱ اسفند ۱۴۰۱ / ۲ مارس ۲۰۲۳


@kabkekebek

www.group-telegram.com/us/kabkekebek.com/103

2.63K viewsMohsen Khalili, edited  Mar 2, 2023 at 18:27

دربارۀ برگماریِ «رهبر» و اندربارۀ «فاجعه» و دربارۀ «گریستنِ خون» (۲)

چنانکه آمد، «اکبر هاشمی رفسنجانی»، به‌هنگامِ گزینش رهبر جدید در ۱۴خرداد۱۳۶۸ در مجلس خبرگان رهبری، خاطره‌ای را از «احمد خمینی»، بازگویی نمود؛ بدین مضمون که، به‌وقتِ سفرِ «علی خامنه‌ای» به کرۀ شمالی، «روح‌الله خمینی»، گفته بوده است‌که، او شایستگی رهبری را دارد.

ولی، علی خامنه‌ای، در بازنمایی و بازآراییِ خود، گفته بود که، «واقعاً باید خون گریست بر جامعۀ اسلامی که حتی احتمال کسی مثل بنده در اون مطرح بشه.»

آمیزه‌ای از «فجایع» رخ داده بود؛ چرا؟

امّا، نخست یک نکتۀ کوتاه‌وگویا:

به‌هنگامِ پژوهشِ همپیوند با پایان‌نامۀ کارشناسی ارشدِ علوم سیاسی (در سال‌های۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲) در موضوع «زمینه‌ها و ریشه‌های بازنگری سال۱۳۶۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی»، می‌بایست پروندۀ پزشکی روح‌الله خمینی را هم می‌کاویدم؛ زین‌سبب، خاطراتِ زیادی خواندم و همچنین به گفته‌ها و ناگفته‌ها و کم‌گفته‌هایی از دو پزشکِ روح‌الله (حسن عارفی و ایرج فاضل) دسترسی یافتم.

پروندۀ پزشکی روح‌الله، نشان می‌داد که بیماری او، از میانۀ اسفند۱۳۶۷، اوج گرفته بوده و بحرانی بوده است؛ بنابراین، در درستی و نادرستی و روایی و نارواییِ بسیاری از منقولات و مکتوباتِ روح‌الله خمینی، در فروردین و اردیبشهت۱۳۶۸، تردید فراوان وجود دارد، چه برسد به آنکه، وی توانسته باشد با آن‌حالِ خراب و بحرانی (و کمتر از بیست‌روز به فوت در ۱۳خرداد۱۳۶۸) سفر علی خامنه‌ای را به کرۀ شمالی (در آخرین روزهای اردیبهشت۱۳۶۸) تماشا کرده و نظرِ متقن داده باشد.

می‌توان گذاشت و گذشت و حمل بر صحت کرد و گفت روح‌الله خمینی، گزارشِ تلویزیونی سفر را می‌دیده و خوش می‌داشته و نظر می‌داده است.

اما، فاجعه، در جای دیگر بود و از جای دیگری، آغاز شده بود:

یک) سفر به چه کشوری بوده است؟ به کرۀ شمالی؛ این، عقب‌مانده‌ترین و توتالیترترین و بسته‌ترین و دیکتاتوری‌ترین نظام سیاسیِ دنیا، برای روح‌الله خمینی، نمادِ فخامت و احتشام و عظمت و بزرگی و تصمیم‌گيری برای گزينش رهبر بعدی بوده است؛

دو) چه شخصی نظر داده بود؟ روح‌الله خمینی؛ که هیچ مسافرتِ خارجی ذهن‌گشا، نداشت و پانزده‌سال در نجف، میانِ بیت و حرم، سعیِ صفا و مروه ‌کرده بود و هیچ کشورِ مدرنی را از نزدیک ندیده بود و مدتِ اندکی هم که در فرانسه بود، از زیر درخت سیبِ نوفل‌لوشاتو، تکان نخورده بود.

سه) دربارۀ چه شخصی، نظر داده شد؟ علی خامنه‌ای؛ که او نیز، نه به‌درستی و کفایت، درس خوانده بود و نه با دانشِ مدرن آشنا بود و نه یک سفر خارجی درست‌درمان داشت و نه یک کشور مدرن را از نزدیک دیده بود و نه زبانِ جهانِ مدرن را درک می‌کرد، آن‌هم، اویی که، سیدمجتبی نواب‌صفویِ بدنام و هتاک و بی‌سواد و ضدّمدرن را (یا همان سگ پاچه‌گیر اسلام، چنانکه خود را، چنین خوانده و نامیده بود) همچون الگو، پذیرفته بود و در نهان و آشکار نیز، هوادارِ سیدقطب بود که مرتجع‌ترین و تندروترین و ضدّمدرن‌ترین اندیشه‌گرای عالم اسلام بود و آموزگارِ گفتمان تکفیر، لقب گرفته بود.

فلاکت و مصیبت، در ۱۴خرداد۱۳۶۸، آغاز نشد؛ شوربختانه، پیشاپیش، دیده و فهمیده نشد که با کدامین معیار (کرۀ شمالیِ منزوی و عقب‌مانده و به‌بیرون‌پرت‌شده‌از دنیا) چه شخصی (روح‌اللهِ جهان‌ندیده) دربارۀ چه فردی (علی خامنه‌ایِ دنیاندیده‌ونگشته) توصیه کرده بود.

محسن خلیلی

۱۱ اسفند ۱۴۰۱ / ۲ مارس ۲۰۲۳


@kabkekebek

BY داستانکِ ایرانیِ سیاست