کانال دکتر محمدرضا منجذب

‍🔵 درآمد سرانه ایران در پنج حرکت
🔵دکتر محمدرضا منجذب

در بررسی تغییرات درآمد سرانه ایران به قیمت ثابت تغییرات و نوساناتی از سال 1960 تا 2022 ملاحظه می شود. بررسی دلایل این فراز و فرود می تواند درس هایی را برای آینده در اختیار قرار دهد. (انیمیشن تغییرات را اینجا ببینید)
اولین حرکت همراه است با صعودی با شیب تند و مثبت از سال 1960 تا 1976. دو دلیل مهم این حرکت: اول برنامه اقتصادی که توسط تکنوکرات های اقتصادی در دهه 40 باعث رشد و ثبات اقتصادی شد (در شرایطی که هنوز نقش نفت در اقتصاد پررنگ نشده بود) و دوم طی دهه 50 با تشکیل اوپک به رهبری ایران و افزایش شدید درآمد نفتی در پی گران شدن نفت (درآمدسرانه از 1750 دلار به 9450 دلار می رسد).
دومین حرکت از سال 1976 شروع می شود. با ورود درآمدهای نفتی و افزایش تقاضای کل تورم دو رقمی در اقتصاد ایران ظاهر می شود. بدلیل بروز بیماری هلندی درآمدسرانه کاهشی شدید را تجربه می کند. همچنین برخلاف دهه 40 در این دوره برنامه های بلندپروازانه موجب تشدید تقاضای کل و تورم می شود. بطوریکه در سال 1980 درآمدسرانه نصف شده و به عدد 4400 دلار می رسد.
سومین حرکت از سال 1980 شروع می شود. درآمد سرانه باز هم با فراز و فرودی به رقم 2600 دلار در سال 1987 تقلیل می یابد. عمده ترین تحول در این دوره وقوع انقلاب و سپس جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. خودبخود هم کاهش صادرات نفت، هم هزینه جنگ و هم کاهش قیمت نفت به بشکه ای 8 دلار از اصلی ترین دلایل کاهش درآمدسرانه ایرانیان است.
چهارمین حرکت مربوط به دوره 1987 الی 2011 است. درآمدسرانه طی این دوره از 2600 دلار به عدد 7000 دلار افزایش می یابد. از دلایل عمده این اتفاق خاتمه جنگ و گسترش سرمایه گذاری و تولید، و نیز افزایش شدید قیمت نفت و درآمدهای نفتی است. این دوره طلایی ترین دوره درآمدهای ارزی نفتی بوده است. لیکن این درآمدها صرف تصمیمات پوپولیستی و معطوف به مصرف (و واردات مصرفی) می شود و نه ایجاد زیرساختهای لازم برای طی نمودن مسیر توسعه. وقتی درآمدسرانه بدینصورت افزایش یابد طبیعی است با کاهش درآمدهای نفتی به هر دلیل کاهش می یابد. اتفاقی که در حرکت پنجم افتاد.
پنجمین حرکت مربوط به شروع تحریمها است که تاکنون با فراز و نشیبی در درآمدسرانه اتفاق می افتد. درآمدسرانه در سال 2022 به 5160 دلار می رسد (هرچند در دوره ای کوتاه برجام اجرا می شود). بویژه دوره 2011 تا 2015 چیزی شبیه اسنپ بک است اگر اتفاق بیافتد. طی این سالها شیب نزول درآمدسرانه بشدت نزولی است.
دو ویژگی عمده پنج دوره مزبور وابستگی به درآمدهای نفتی، و نیز جنگ یا تحریم است. دلیل عمده نوسات هم همین موضوع بوده است. اما چرا اقتصاد ایران چنین نوساناتی را تجربه می کند. شاید نفرین نفت باشد. ولی دلیل اصلی عدم التزام به توسعه اقتصادی و الزامات آن است. عمده رشد صنعت در طول این شصت سال وابسته به مونتاژ با رویکرد جایگزینی واردات بوده است.


لینک مطلب در روزنامه تعادل

🌐 کانال دکتر منجذب

👍8❤4🙏1🏆1

www.group-telegram.com/ms/drmonjazeb.com/560

9.77K viewsedited  Jul 13 at 18:17

‍🔵 درآمد سرانه ایران در پنج حرکت
🔵دکتر محمدرضا منجذب

در بررسی تغییرات درآمد سرانه ایران به قیمت ثابت تغییرات و نوساناتی از سال 1960 تا 2022 ملاحظه می شود. بررسی دلایل این فراز و فرود می تواند درس هایی را برای آینده در اختیار قرار دهد. (انیمیشن تغییرات را اینجا ببینید)
اولین حرکت همراه است با صعودی با شیب تند و مثبت از سال 1960 تا 1976. دو دلیل مهم این حرکت: اول برنامه اقتصادی که توسط تکنوکرات های اقتصادی در دهه 40 باعث رشد و ثبات اقتصادی شد (در شرایطی که هنوز نقش نفت در اقتصاد پررنگ نشده بود) و دوم طی دهه 50 با تشکیل اوپک به رهبری ایران و افزایش شدید درآمد نفتی در پی گران شدن نفت (درآمدسرانه از 1750 دلار به 9450 دلار می رسد).
دومین حرکت از سال 1976 شروع می شود. با ورود درآمدهای نفتی و افزایش تقاضای کل تورم دو رقمی در اقتصاد ایران ظاهر می شود. بدلیل بروز بیماری هلندی درآمدسرانه کاهشی شدید را تجربه می کند. همچنین برخلاف دهه 40 در این دوره برنامه های بلندپروازانه موجب تشدید تقاضای کل و تورم می شود. بطوریکه در سال 1980 درآمدسرانه نصف شده و به عدد 4400 دلار می رسد.
سومین حرکت از سال 1980 شروع می شود. درآمد سرانه باز هم با فراز و فرودی به رقم 2600 دلار در سال 1987 تقلیل می یابد. عمده ترین تحول در این دوره وقوع انقلاب و سپس جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. خودبخود هم کاهش صادرات نفت، هم هزینه جنگ و هم کاهش قیمت نفت به بشکه ای 8 دلار از اصلی ترین دلایل کاهش درآمدسرانه ایرانیان است.
چهارمین حرکت مربوط به دوره 1987 الی 2011 است. درآمدسرانه طی این دوره از 2600 دلار به عدد 7000 دلار افزایش می یابد. از دلایل عمده این اتفاق خاتمه جنگ و گسترش سرمایه گذاری و تولید، و نیز افزایش شدید قیمت نفت و درآمدهای نفتی است. این دوره طلایی ترین دوره درآمدهای ارزی نفتی بوده است. لیکن این درآمدها صرف تصمیمات پوپولیستی و معطوف به مصرف (و واردات مصرفی) می شود و نه ایجاد زیرساختهای لازم برای طی نمودن مسیر توسعه. وقتی درآمدسرانه بدینصورت افزایش یابد طبیعی است با کاهش درآمدهای نفتی به هر دلیل کاهش می یابد. اتفاقی که در حرکت پنجم افتاد.
پنجمین حرکت مربوط به شروع تحریمها است که تاکنون با فراز و نشیبی در درآمدسرانه اتفاق می افتد. درآمدسرانه در سال 2022 به 5160 دلار می رسد (هرچند در دوره ای کوتاه برجام اجرا می شود). بویژه دوره 2011 تا 2015 چیزی شبیه اسنپ بک است اگر اتفاق بیافتد. طی این سالها شیب نزول درآمدسرانه بشدت نزولی است.
دو ویژگی عمده پنج دوره مزبور وابستگی به درآمدهای نفتی، و نیز جنگ یا تحریم است. دلیل عمده نوسات هم همین موضوع بوده است. اما چرا اقتصاد ایران چنین نوساناتی را تجربه می کند. شاید نفرین نفت باشد. ولی دلیل اصلی عدم التزام به توسعه اقتصادی و الزامات آن است. عمده رشد صنعت در طول این شصت سال وابسته به مونتاژ با رویکرد جایگزینی واردات بوده است.


لینک مطلب در روزنامه تعادل

🌐 کانال دکتر منجذب

BY کانال دکتر محمدرضا منجذب