🛎 امان از این مردمِ مقدس! یادگار عمر، جلد یک، عیسی صدیق، صفحه 16 و 17

و حاج سید مهدی شوشتری روابط حسنه داشت و گاهی آنانرا بمدرسه دعوت میکرد و برنامهها و کتب درسی را بنظر آنان میرساند و امتحان قرآن و شرعیات را با حضور آنها انجام میداد و پسران و اطفال نزدیکان و وابستگان آنها را برایگان در مدرسه تربیت میکرد و بدینوسیله آنها را در جریان کار روزانه مدرسه میگذاشت با این وصف از گرند و آزار معاندین کهنه پرستان و متعصبین افراطی مصون نبود.

در تمام کوچه هایی که بمدخل مدرسه کمالیه ختم میشد بر دیوارها با گچ و ذغال بخط درشت نوشته بودند : مرتضی خان مدیر مدرسه کمالیه بایی است. بعضی از اراذل را نیز تحریک میکردند که در موقع عبور او از کوچه و بازار کلمات زشت بر زبان آورند. یکروز هم که آن خدمتگزار فداکار بفاصله چند متر مقدم بر صف ما از مدرسه بخانه میرفت از پشت بام مشرف بكوچه يك سینی از خاکستر بر سر او ریختند و آن مرد شریف با کمال شکیبائی سروصورت و کلاه و لباس خود را پاك كرد و برام خود ادامه داد .

این نوع حر کات در روحیه اولیای اطفال تأثیر داشت و شاید در اثر این قبیل تبلیغات و هرزگیها پدر من تصمیم گرفت مرا بمدرسه سید نصر الدین بفرستد. در مقابل مخالفت افراد متعصب با تحصیلات جدید ، دائی من که در دارالفنون طب میخواند پیوسته با پدر و مادرم مذاکره وسعی میکرد بآنان مدلل دارد که مدارس جدید طفل را لامذهب نمی کند تا آنکه موفق شد آنها را متقاعد کند مرا مجدداً بمدرسة كماليه بگذارند.

مطابق سندی که در دست است این امر در غره رمضان ۱۳۲۲ که مقارن پائیز بود انجام گرفت . بموجب این سند گواهینامه رسمی مدرسه کمالیه تا جمادی الثانیه ۱۳۲۷ دوره مدرسه را بپایان رساندم و موادی که در این پنج سال آموختم عبارت بود از کلام الله مجید با عمل تجوید - شرعیات از کتاب بدایه - فارسی (گلستان سعدی - تاریخ معجم تأليف فضل الله الحسيني) - سیاق چهار عمل اصلی - خط نستعليق - صرف عربی از قواعد الجليه جلد اول - نحو عربی از قواعد الجلیه جلد دوم - منطق از حاشیه ملا عبد الله - کلام از باب حادی عشر - جغرافیای مقدماتی - حساب یکدوره - هندسه دو مقاله - تاریخ مختصر ایران جبر و مقابله يك درجه - فرانسه از کتاب فوائد الترجمان مخبر السلطنه هدایت و لکتور کورانت Lecture courante و لكتور دلوکوسین Lecture d'élocution و دستور زبان فرانسه - هیئت از کتاب مهندس الملك .

مهمترین معلمین من در مدرسه کمالیه عبارت بودند از سید محمد بیرجندی ) تدین ) - دکتر حسینقلی خان قزل ایاغ - میرزا علی محمدخان فره وشی مترجم همایون - حبیب الله خان شهاب - شیخ عباسعلی - جهانگیر خان قزل ایاغ - سید موسی ساوجی - شیخ احمد صديق العلماء اسفندیاری - شريف الكتاب - عماد طاهری مواد مذکور را که قسمت مهمی از آن امروز در دوره،اول ودوم متوسطه تدریس میشود من یاد گرفتم و امتحان


📚 یادگار عمر: خاطراتی از سرگذشتِ عیسی صدیق ( صدیق اعلم ) در چهار جلد، تهران: کتابفروشی دهخدا، 1356- 1340 جلد یک، جلد دو، جلد سه، جلد چهار.

🔍 مطالعه بیشتر در این مقاله و 21 کامنت ذیل آن از اینجا و نیز اینجا و اینجا.