فرهنگ روش

کانال فرهنگ روش
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روزنوشتهای دکتر فرهنگ مهروش

اصطلاحاتی برای اجتماعات مذهبی مختلف
پیشنهادهایی برای ترجمۀ چند واژه دارم. امیدوارم دوستان عزیز هم نظر بدهند و بحث پخته تر شود. این چند اصطلاح، همه برای اشاره به مذاهب مختلف و اجتماعات دینی به کار می روند و معادل گذاری مناسبی در فارسی برای آنها ندیده ام.

1. sect:
واژۀ اول از این قبیل، سِکت است. گاه آن را فرقه ترجمه می کنند. معمولا واژۀ فرقه را ما برای گروههای بزرگ مذهبی به کار می بریم که گاه چند صد سال امتداد یافته اند؛ اما اغلب سکتها، عمری کوتاه دارند. پیشنهاد می کنم به جای فرقه، از واژۀ گروهک استفاده شود. گروهگ در کاربردهای عصر ما بار منفی سکت را به خوبی نشان می دهد و برعکس فرقه، دلالتی واضح تر بر کوتاهی عمر گروه مذهبی دارد.

2. cult:
کالت را معمولا گروه دینی ترجمه می کنند؛ اما این دقیق نیست. آقای خشایار دیهیمی آن را به «دسته» برگردانده اند و فکر کنم که منظورشان چیزی از جنس «دستجات مذهبی» است. اگر منظور این باشد (که گمان کنم چنین است)، شاید بهتر باشد بگوییم «هیأت مذهبی»، یا شاید هم «طریقه». فکر کنم گویاتر است.


3. denomination
این را گاه گروه مذهبی ترجمه کرده اند. به نظرم باید واژۀ «فرقه» را برای ترجمۀ این یکی به کار بریم. اگر گاه آن را مذهب نیز ترجمه کنیم صحیح است. دینامینیشن یعنی یک دستۀ بزرگ و دارای رسمیت از متدینان دینی خاص. فکر کنم بر این اساس می توانیم تشیع و تسنن را دو «دینامینیشن» بزرگ اسلام بخوانیم. پس واژۀ «فرقه» گویاتر است. البته، شاید کسی از موضع یک مذهبی تندرو پذیرای این حرف نشود؛ اما درکل فکر می کنم پذیرفتنی تر است.

4. religion
این یکی ترجمه اش چون و چرا ندارد: دین! اگر گاه به «مذهب» هم ترجمه شود، صحیح است.

#بحث‌علمی | #ترجمه
@FarhangeRvesh

www.group-telegram.com/sg/FarhangeRvesh.com/441

1.36K viewsedited  Jun 20, 2019 at 15:44

کانال فرهنگ روش
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روزنوشتهای دکتر فرهنگ مهروش

اصطلاحاتی برای اجتماعات مذهبی مختلف
پیشنهادهایی برای ترجمۀ چند واژه دارم. امیدوارم دوستان عزیز هم نظر بدهند و بحث پخته تر شود. این چند اصطلاح، همه برای اشاره به مذاهب مختلف و اجتماعات دینی به کار می روند و معادل گذاری مناسبی در فارسی برای آنها ندیده ام.

1. sect:
واژۀ اول از این قبیل، سِکت است. گاه آن را فرقه ترجمه می کنند. معمولا واژۀ فرقه را ما برای گروههای بزرگ مذهبی به کار می بریم که گاه چند صد سال امتداد یافته اند؛ اما اغلب سکتها، عمری کوتاه دارند. پیشنهاد می کنم به جای فرقه، از واژۀ گروهک استفاده شود. گروهگ در کاربردهای عصر ما بار منفی سکت را به خوبی نشان می دهد و برعکس فرقه، دلالتی واضح تر بر کوتاهی عمر گروه مذهبی دارد.

2. cult:
کالت را معمولا گروه دینی ترجمه می کنند؛ اما این دقیق نیست. آقای خشایار دیهیمی آن را به «دسته» برگردانده اند و فکر کنم که منظورشان چیزی از جنس «دستجات مذهبی» است. اگر منظور این باشد (که گمان کنم چنین است)، شاید بهتر باشد بگوییم «هیأت مذهبی»، یا شاید هم «طریقه». فکر کنم گویاتر است.


3. denomination
این را گاه گروه مذهبی ترجمه کرده اند. به نظرم باید واژۀ «فرقه» را برای ترجمۀ این یکی به کار بریم. اگر گاه آن را مذهب نیز ترجمه کنیم صحیح است. دینامینیشن یعنی یک دستۀ بزرگ و دارای رسمیت از متدینان دینی خاص. فکر کنم بر این اساس می توانیم تشیع و تسنن را دو «دینامینیشن» بزرگ اسلام بخوانیم. پس واژۀ «فرقه» گویاتر است. البته، شاید کسی از موضع یک مذهبی تندرو پذیرای این حرف نشود؛ اما درکل فکر می کنم پذیرفتنی تر است.

4. religion
این یکی ترجمه اش چون و چرا ندارد: دین! اگر گاه به «مذهب» هم ترجمه شود، صحیح است.

#بحث‌علمی | #ترجمه
@FarhangeRvesh

BY فرهنگ روش