🔻 حال به سخنان جناب رنانی بازگردیم. ایشان فرمودند: «نکتهای که باید تأکید کنم این است که هنریش در مورد تغییرات کورتکس مغزی اروپاییان، در کنار عواملی مثل ازدواج فامیلی و چندهمسری، بیش از همه بر تأثیر فراگیر شدن سوادآموزی و آموزش همگانی در اروپا از پانصد سال پیش (همزمان با شروع نهضت اصلاحات دینی) تأکید میکند.» اما ادعای هنریش این نیست.
⬅️ اول آنکه، نه هنریش – و نه اصولاً هیچکسی که از تکامل سر دربیاورد – از «اروپاییان» یا «آلمانیها» و «انگلیسیها» سخن نمیگوید؛ بلکه همواره صحبت از جمعیتهایی است که در یک ناحیۀ جغرافیایی زندگی میکنند. برای مثال، در همان کتابی که دکتر رنانی به آن اشاره میکنند The WEIRDest People in the World (چاپ ۲۰۲۰) هنریش به صراحت میگوید که بهطور میانگین، جمعیتهایی که در پرتغال، اوکراین یا رومانی ساکن هستند، دارای ویژگیهای WEIRD نیستند. یا زمانیکه هنریش دربارهی تفاوت نگاه کلنگر و تحلیلی صحبت میکند، میان جمعیتهای کشاورزِ تولیدکنندۀ برنج در چین و تولیدکنندۀ گندم در همان کشور تمایز قائل میشود. یا باز زمانی که دربارۀ وفاداری درونگروهی و روابط خویشاوندی سخن میگوید، جمعیتهای شمال ایتالیا را از جمعیتهای جنوب آن متمایز میکند.
⬅️ دوم اینکه، اصولاً هنریش بر «ازدواج فامیلی و چندهمسری» بهعنوان یکی از عوامل تغییرات کورتکس مغزی اروپاییان تأکید ندارد. بلکه برعکس، هنریش استدلال میکند که مجموعهی دستورهای کلیسا دربارهی تقبیح ازدواج فامیلی و چندهمسری – که از قرن پنجم آغاز شده و در قرون دهم تا دوازدهم به اوج رسید – به پیامدهایی چون فردگرایی، قضاوتهای غیرشخصی، و استدلالهای تحلیلی در جمعیتهایی که آن دستورها را پذیرفتند، منجر شده است.
⬅️ و سوم آنکه، هنریش – با استناد به پژوهشهای دیگران – میگوید که سوادآموزی بر قطور شدن جسم پینهای مغز (Corpus Callosum) تأثیر میگذارد و نه کورتکس. مهمتر آنکه این تأثیرات، همگی در سطح زیستی هستند، نه آنطور که جناب رنانی در سخنان خود فرمودند، «ژنتیکی». یعنی فرزند فرد باسوادِ دارای جسم پینهای قطور، الزاماً با همین ویژگی متولد نمیشود. بنابراین، ضخامت جسم پینهای (یا به قول جناب رنانی، کورتکس یا – آنگونه که در سخنرانیشان فرمودند – «بادامه»!) در «اروپاییان» به خودی خود تفاوتی با «غیراورپاییان» ندارد. هر کسی که خواندن و نوشتن بیاموزد، جسم پینهای مغزش قطورتر خواهد شد؛ فارغ از اینکه اهل کجای دنیا باشد.
💠 در نهایت، هرچند جناب رنانی «بابت بیان مجمل و احساسی یک ادعای بزرگ در جملاتی کوتاه و غیردقیق؛ بابت ورود و سخن گفتن قاطع در عرصهای که تخصص» ایشان نیست و «بابت عدم ذکر منابع و مآخذ سخن»شان پوزش خواستهاند، اما متن پوزشخواهی ایشان مُهر همان چیزهایی را دارد که بابت آن عذرخواهی میکنند. ایشان همچنان یک «ادعای بزرگ» را در متنی کوتاه (۲۰۰ کلمه از یک متن ۲۳۰۰ کلمهای) میآورند، همچنان به بحثی که تخصصشان نیست ورود میکنند و با آوردن «منابع و مآخذ سخن» اشتباهشان، ادعاهایی را به نویسندهای نسبت میدهند که در نوشتهٔ او نیست. گاهی یک «پوزشخواهی» ساده بیشتر به کار «توسعهخواهی» میآید تا آوردن عذر بدتر از گناه.
🔻 حال به سخنان جناب رنانی بازگردیم. ایشان فرمودند: «نکتهای که باید تأکید کنم این است که هنریش در مورد تغییرات کورتکس مغزی اروپاییان، در کنار عواملی مثل ازدواج فامیلی و چندهمسری، بیش از همه بر تأثیر فراگیر شدن سوادآموزی و آموزش همگانی در اروپا از پانصد سال پیش (همزمان با شروع نهضت اصلاحات دینی) تأکید میکند.» اما ادعای هنریش این نیست.
⬅️ اول آنکه، نه هنریش – و نه اصولاً هیچکسی که از تکامل سر دربیاورد – از «اروپاییان» یا «آلمانیها» و «انگلیسیها» سخن نمیگوید؛ بلکه همواره صحبت از جمعیتهایی است که در یک ناحیۀ جغرافیایی زندگی میکنند. برای مثال، در همان کتابی که دکتر رنانی به آن اشاره میکنند The WEIRDest People in the World (چاپ ۲۰۲۰) هنریش به صراحت میگوید که بهطور میانگین، جمعیتهایی که در پرتغال، اوکراین یا رومانی ساکن هستند، دارای ویژگیهای WEIRD نیستند. یا زمانیکه هنریش دربارهی تفاوت نگاه کلنگر و تحلیلی صحبت میکند، میان جمعیتهای کشاورزِ تولیدکنندۀ برنج در چین و تولیدکنندۀ گندم در همان کشور تمایز قائل میشود. یا باز زمانی که دربارۀ وفاداری درونگروهی و روابط خویشاوندی سخن میگوید، جمعیتهای شمال ایتالیا را از جمعیتهای جنوب آن متمایز میکند.
⬅️ دوم اینکه، اصولاً هنریش بر «ازدواج فامیلی و چندهمسری» بهعنوان یکی از عوامل تغییرات کورتکس مغزی اروپاییان تأکید ندارد. بلکه برعکس، هنریش استدلال میکند که مجموعهی دستورهای کلیسا دربارهی تقبیح ازدواج فامیلی و چندهمسری – که از قرن پنجم آغاز شده و در قرون دهم تا دوازدهم به اوج رسید – به پیامدهایی چون فردگرایی، قضاوتهای غیرشخصی، و استدلالهای تحلیلی در جمعیتهایی که آن دستورها را پذیرفتند، منجر شده است.
⬅️ و سوم آنکه، هنریش – با استناد به پژوهشهای دیگران – میگوید که سوادآموزی بر قطور شدن جسم پینهای مغز (Corpus Callosum) تأثیر میگذارد و نه کورتکس. مهمتر آنکه این تأثیرات، همگی در سطح زیستی هستند، نه آنطور که جناب رنانی در سخنان خود فرمودند، «ژنتیکی». یعنی فرزند فرد باسوادِ دارای جسم پینهای قطور، الزاماً با همین ویژگی متولد نمیشود. بنابراین، ضخامت جسم پینهای (یا به قول جناب رنانی، کورتکس یا – آنگونه که در سخنرانیشان فرمودند – «بادامه»!) در «اروپاییان» به خودی خود تفاوتی با «غیراورپاییان» ندارد. هر کسی که خواندن و نوشتن بیاموزد، جسم پینهای مغزش قطورتر خواهد شد؛ فارغ از اینکه اهل کجای دنیا باشد.
💠 در نهایت، هرچند جناب رنانی «بابت بیان مجمل و احساسی یک ادعای بزرگ در جملاتی کوتاه و غیردقیق؛ بابت ورود و سخن گفتن قاطع در عرصهای که تخصص» ایشان نیست و «بابت عدم ذکر منابع و مآخذ سخن»شان پوزش خواستهاند، اما متن پوزشخواهی ایشان مُهر همان چیزهایی را دارد که بابت آن عذرخواهی میکنند. ایشان همچنان یک «ادعای بزرگ» را در متنی کوتاه (۲۰۰ کلمه از یک متن ۲۳۰۰ کلمهای) میآورند، همچنان به بحثی که تخصصشان نیست ورود میکنند و با آوردن «منابع و مآخذ سخن» اشتباهشان، ادعاهایی را به نویسندهای نسبت میدهند که در نوشتهٔ او نیست. گاهی یک «پوزشخواهی» ساده بیشتر به کار «توسعهخواهی» میآید تا آوردن عذر بدتر از گناه.
Some people used the platform to organize ahead of the storming of the U.S. Capitol in January 2021, and last month Senator Mark Warner sent a letter to Durov urging him to curb Russian information operations on Telegram. Asked about its stance on disinformation, Telegram spokesperson Remi Vaughn told AFP: "As noted by our CEO, the sheer volume of information being shared on channels makes it extremely difficult to verify, so it's important that users double-check what they read." To that end, when files are actively downloading, a new icon now appears in the Search bar that users can tap to view and manage downloads, pause and resume all downloads or just individual items, and select one to increase its priority or view it in a chat. "And that set off kind of a battle royale for control of the platform that Durov eventually lost," said Nathalie Maréchal of the Washington advocacy group Ranking Digital Rights. On Feb. 27, however, he admitted from his Russian-language account that "Telegram channels are increasingly becoming a source of unverified information related to Ukrainian events."
from sg