group-telegram.com/shavandanpage/5443
Last Update:
۱
#برگه_شوندان
🔸درباره داریوش شایگان
(اسکیزوفرنی فرهنگی یا بازی در ساحات تجربه های ناهمگون)
✍#علی_پیرنهاد
بنظرم "اسکیزوفرنی فرهنگی" نمیتواند عبارت مناسبی برای بیان آن معنایی باشد که شایگان در زیست وجودی/فلسفی خود بدنبال آن بود ،
ازینرو شایسته است ترکیب رساتری برای توصیف این چندپاره گی های زیستی/وجودی بیابیم ...
کند وکاو در هر عرصه ای از وجود ، نیازمند بکارگیری امکانات و قواعد بازی خاص خودش است ، همان طور که اگر شما به دریا میروید و قصد شنا کردن در دریا را دارید در ابتدا باید فنون شناگری را بیاموزید و لوازم مختص به همان عرصه را فراهم کنید یا زمانی که به کوه میروید و قصد پیمایش کوه و صعود از آن را دارید می بایست قواعد بازی همان عرصه را فرا گرفته و امکانات و لوازم آنرا مهیا کنید ، در درون آدمی هم عرصه های جستجوی گری و مهم تر از آن ؛ عرصه های تجربه متفاوت است ...
بستر بازی این وادی های ناهمگون ِ زیستی از یک جنس نیست ...
مطمئنا اگر کسی با فراهم کردن الزامات و امکانات یک عرصه به سراغ تجربه ی ساحت های دیگری از وجود برود، نه تنها دست خالی بر خواهد گشت بلکه اساسا از درک بنیان های آنتولوژیک آن ساحت ها عاجز مانده و به انکار آن تن در خواهد داد ...
عرصه های جستجوگری حقیقت در وجود انسانی از یک جنس نیستند ...
عرصه ی بازی رویا ، دین، عرفان واسطوره در بیرون از ساحت سوبژکتیویسم قرار می گیرد و ازینرو بسیار متفاوت است با عرصه ی معرفت شناختی علم و فلسفه ای که در ساحت و بستر سوبژکتیویسم بازی می شود ...
این ساحت ها به شکلی پارادوکسیکال حتی در یک فرد انسانی می توانند در مقابل یکدیگر قرار بگیرند اما از سوی دیگر باید گفت این تناقض ها رهزن اند و فریب آمیز ...
بنظرم اینگونه نیست که این عرصه ها در مقابل یکدیگر و در نفی دائمی باشند ...
بلکه میتوانند در شکل دادن به ساختارهایی یگانه بخش_ با پذیرش قواعد بازیهای ناهمگون_ مکمل یکدیگر قرار گرفته و در نهانی ترین اتصالات آنتولوژیک و در اعماق ضمیر انسانی در آشتی بسر ببرند ...
ما نمیتوانیم تناقضات معرفت شناختی در ساحت سوبژکتیویسم را ملاک نهایی قضاوت خود در آشتی ناپذیری بنیان های آنتولوژیک ساحت های گوناگون وجودی قرار دهیم ...
امرواقع و امر فراواقع در اعماق ضمیر ما در ارتباطی نهانی با یکدیگرند و آنچه ازین ارتباط در نهانخانه ی وجود می گذرد چیزی نیست که در یک قاعده ی بازی معرفت شناختی به چنگ آید ...
بلکه برعکس ؛ هر قاعده ی معرفت شناختی پیش از آنکه به عرصه ی تفکر قدم نهد از بطن تجربه ای شکل گرفته که در لایه های عمیق تری از وجود رخ داده است ...
دو زیست بودن به این معنا درست است و نمی تواند اختلال محسوب شود ...
شما نمیتوانید همزمان در دو وادی کوه و دریا گذر کنید ...
زمانی که در کوه هستید درون یک پارادایمی از تجربه قرار می گیرید ، وقتی درون دریا هستید میتوانید خاطره کوهنوردی( تاویل) را حفظ کنید اما نمیتوانید آنرا تجربه کنید.
_و این تاویل از آنجا که درون ذهنیت سوژه ی شناسا شکل می گیرد، زبانمند و تاریخی است و به همان اندازه که قابلیت تایید دارد میتواند مورد نفی هم واقع شود ؛ درون دورهای هرمنوتیک تاریخی بی پایان که با مدرنیته تحقق یافته است اما با لحاظ این نکته مهم که ضرورت پذیرش این هرمنوتیک تاریخی تنها درون ساحت سوبژکتیویسم مصداق می یابد و در بیرون از خودش الزامی ندارد. _
این نشان از یک نوع اسکیزوفرنی یا اختلال در آدمی نیست بلکه این نوعی محدودیت است که به ما اجازه نمی دهد همزمان در وادی های ناهمگون بسر ببریم ...
#داریوش_شایگان نمونه ی روشنفکری بود که تجربه گر وادهای های ناهمگون بود اما بخوبی میدانست که عرصه ی سوبژکتیویسم چه ویژگی هایی دارد و این اشتباهی مهلک است اگر آنرا وارد تجربه وادی رویا و اسطوره کنیم ...
بعضی روشنفکران خواستند این وادی ها را به هم بیامیزند و یک کاسه کنند مثل #احمد_فردید اما موفق نشدند چون این وادی ها همچون آب و روغن ممکن است کنار یکدیگر قرار بگیرند اما قادر نیستند درون هم نفوذ کنند ...
روشنفکرانی دیگر به این نتیجه رسیدند که باید یک وادی را انتخاب کنند و در آن سکنی گزینند مثل #حسین_نصر که نگاه اش به سنت بود یا روشنفکرانی دیگر که نگاه شان تنها به عقلانیت مدرن است ...
بین نصر و شایگان فاصله ی زیادی وجود دارد نصر نگاه اش به سنت است اما زاویه ی نگاه شایگان همزمان در دو جهت است سنت و مدرنیته ...
یعنی یک آدم تمام عیار و به معنای واقعی مدرن و در عین حال انسانی تجربه گر در سیر و سلوک معنوی در درون...
اما داریوش شایگان خودش صادقانه اعلام کرد که راه حلی ندارد برای ایجاد ساختاری که یگانه بخش باشد و بتواند این وادی های ناهمگون را _ نه اینکه به ترکیبی معرفت شناختی برساند بلکه_ در کنار یکدیگر قرار دهد ...
ادامه🔻
@naghedChannel
https://www.group-telegram.com/us/shavandanpage.com
BY برگه تخصصی ادبیات و فلسفه شوَندان
Share with your friend now:
group-telegram.com/shavandanpage/5443