Летась на форуме Траяна ў Рыме рэканструявалі фрагмент каланады базілікі Ульпія, пабудаванай знакамітым Апаладорам Дамаскім. Быў скандал, бо грошы на аднаўленне даў расійскі алігарх Алішэр Усманаў. Але гаворка не пра гэта.

На першым здымку можна разгледзіць падыход да дэталяў. Няма ніякага сумнення, што на ўсім працягу антаблемента былі выразаныя з мармуру тыя ж каралі, што на арыгінальным фрагменце, і гэтак жа абломы мелі арнаментальную парэзку ў выглядзе лісткоў. Нішто не замінала іх аднавіць. Але рэстаўрацыйныя хартыі патрабуюць, каб новыя элементы выразна адрозніваліся ад аўтэнтычных. Тут гэта рэалізавана праз геаметрычную дакладнасць і спрашчэнне дэкору. Здалёк выглядае цэльна, бліжэй - выразна бачныя аўтэнтычныя элементы, якія паслужылі крыніцай рэканструкцыі.

Цікавая і капітэль калоны. Яе аўтэнтычная частка страціла большую частку лісцяў аканту і іншых элементаў, якія выступалі вонкі, але захавала тонкі разьбяны дэкор. Новая частка наадварот не мае аніякага дэкору, але абагульнена ўзнаўляе геаметрычную форму капітэлі.

Ствалы калон бачныя горш, але замест уставак з такога ж цёмнага каменю выкарыстаны іншы традыцыйны рымскі матэрыял - аранжавая цэгла. Нечаканы выбар, праўда?

Увогуле аднаўляць такія руіны міжнародныя дакументы не рэкамендуюць, толькі ў выключных выпадках. Але паўсюдная практыка кажа, што нават спецыялістаў такі парадак рэчаў не задавальняе. Тым больш метад анастылазу вельмі спакуслівы: у цябе ёсць амаль усе элементы і выразная сістэма пабудовы класічных збудавання — застаецца толькі сабраць пазл. Такія рэканструкцыі даюць лепшае разуменне пра выгляд старажытных збудаванняў, а таксама цягнуць за сабой больш дэталёвыя даследаванні помнікаў, іх гісторыі і тэхналогій будаўніцтва. Грэх не спакусіцца на такое.

#рым #рэстаўрацыя #аднаўленне #італія