.

🛑 شهر « ابـهـر زنجان » نمونه‌ای از کهن شهرهای پهلوی‌زبان ایران


🔺 ابهر دومین شهر بزرگ استان زنجان است که میان قزوین و زنجان واقع شده ؛ زبان مردمان این شهر، پیش از دوره ایلخانی همانند دیگر مناطق شمال‌غرب ایران از گویش‌های پهلوی باستان ( آذری - تاتی - تالشی ) بوده که در این ۷۰۰ سال آرام آرام، زبان نوآمدگان آسیای میانه جای آن را میگیرد و زبان بومیان ایرانی‌تبار این منطقه تبدیل به ترکی میشود

در این مطلب ۴ سند مهم تاریخی درباره ریشه #نام این شهر و تاریخچه #زبان این شهر ارائه خواهیم کرد / تصاویر پیوستی را ببینید 👇

✅ یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی درباره نام این شهر، گفته‌ی یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان ( ۶۱۵ - ۶۲۱ ق ) است :

(( و أبهر نیز نام شهری است مشهور، میان قزوین، زنجان و همدان از نواحی کوهستان، و ایرانیان آن را « أوهر » تلفظ می‌کنند. و بعضی از ایرانیان گفته‌اند : معنی « أبهر » ترکیبی از « أب » به معنای آب است و « هر » به معنای آسیاب، و یعنی همچون آب آسیاب ))

🚩 این سندی بسیار مهم و جالب درباره نام شهر ابهر در اوایل سده ۷ قمری است که نشان از ریشه های پهلوی آن دارد : « آو / اَو » تلفظ پهلوی و کهن واژه « آب » است که در نام بسیاری از مناطق آذربایجان و کل ایران دیده می‌شود : اوجان ( اَوگان )، ابهر ( اَوهر )، بناب ( بناو )، سراب ( سراو )، خیاو، سرخاب، اندراب، هراب، بشاب، کشاب، دیشاب، سهزاب و ... واژه « هَر، هَرد، هیرد » نیز بمعنای « خُرد و ریز کردن » تلفظ پهلوی واژه « خُرد » است. در بسیاری از گویش‌های ایرانی ( تالشی، لری و غیره ) حرف خ در آغاز کلمات بصورت « هـ » تلفظ میشود ؛ مانند خشک که هوشک تلفظ میشود یا خوردن که هَردن تلفظ میشود و ... این واژه بمعنای ریز، کوچک از پهلوی ساسانی xvart و از ایرانی‌باستان hv-arta آمده، از ریشه ar به معنای خرد کردن (هم‌ریشه با کلمه آرد) و لفظا به معنای « خوب خرد شده » است.  درکل « اَبهر / اَوهر » بمعنای سرزمینی است که دارای « آسیاب » است، سرزمین دارای آب‌های خُرد کننده.

✅ در کتاب « آثار البلاد قزوینی ۶۷۴ ق » نیز به وجود آسیاب‌های فراوان در شهر ابهر اشاره شده است که نشان میدهد، معنای نام این شهر به معنای آسیاب است و تایید کننده گفته یاقوت حموی است :

(( ابهر : شهری است در سرزمین جبال، با آب فراوان و درختان بسیار. این شهر را شاپور ذوالاکتاف بنا کرده است. گفته‌اند که در این مکان چشمه‌هایی بوده که همگی پر از آب بودند، اما شاپور آن‌ها را با پشم و پوست مسدود کرد و شهر را بر روی آن‌ها ساخت. ... تمام شهر پر از آسیاب‌هایی است که با نیروی آب کار می‌کنند. ))

✅ در منابع تاریخی از دو شخصیت ابهری جملاتی به زبان قدیم ابهر ( پهلوی ابهری ) نقل شده است که نشان میدهد زبان این منطقه نیز پیش از دوره ایلخانی غیرترکی و پهلوی بوده است :

🚩 ۱- شاعری بنام جولاهه ابهری که معاصر حمدالله مستوفی بوده و نمونه‌ای از شعر پهلوی او در کتاب تاریخ گزیده مستوفی ۷۳۰ ق آمده است. / تصاویر را ببینید 👇

🚩 ۲- جمله‌ای به زبان پهلوی ابهری از شیخ صالح ابهری در کتاب التدوین فی اخبار قزوین اثر رافعی قزوینی، سده ۶ - ۷ قمری / تصاویر را ببینید 👇


✅ زبان پارسی نیز مانند دیگر مناطق ایران ؛ از گذشته‌ تا به امروز در ابهر رواج داشته است. ژان شاردن، سیاح فرانسوی سده ۱۷ میلادی، در سفر به ایران، به این موضوع اشاره میکند :

(( در ابهر تکلم به زبان پارسی آغاز می‌شود، بطوریکه دیگر در بلاد و دهات فقط به زبان مزبور حرف می‌زنند. تا حدود شهر مزبور زبان مردم ترکی است ( در سده ۱۷ م، زمان نویسنده )، ولی با زبان ترکی عثمانی اندکی مغایرت دارد. از ابهر تا هندوستان در تمام نقاط به فارسی سخن گفته می‌شود ... ))



🆔 @iranzamin777
📚 Admin @f777kim

.

همراهان، فرهیختگان و حامیان گرامی

ضمن عرض سلام از شما بزرگواران خواهش می‌کنیم تا با امضای کارزار زیر از خانه اندیشمندان علوم انسانی حمایت کنید.

https://www.karzar.net/243623

اطلاعیه شماره 4

به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد

با درود به پیشگاه همه هموندان
احتراما به اطلاع تالش‌زبانان در سراسر مهین عزیزمان، ایران می‌رساند انجمن‌ مردم‌نهاد اطلاع‌رسانی و ترویج فرهنگ تالشان برای دستیابی به اهداف و ارتباط بهتر اقدام به ایجاد "بانک اطلاعاتی تالش‌زبانان" عزیز نموده‌ است و تاکنون نام و شماره همراه بسیاری از عزیزان را در بانک اطلاعاتی ثبت کرده‌ است.
ازآنجاکه این کار سترگ نیاز به همکاری همه همزبانان دارد، انجمن از همه خواهران و برادران  درخواست می‌نماید جهت تکمیل بانک اطلاعاتی نام و شماره همراه خود و همه علاقه‌مندان را در تلگرام، واتساپ یا پیامک به شماره‌های ۰۹۱۲۲۹۶۷۸۲۲ ۰۹۱۲۳۸۴۹۲۲۴ ارسال فرمایند

با احترام
روابط عمومی
انجمن ترویج فرهنگ تالشان

🌎http://aztaleshim.ir

🆔 http://www.group-telegram.com/Angoman_Taleshan

https://whatsapp.com/channel/0029VbAuZB81XquPEsvCo00G

همه همشهری‌های عزیز روزی گذرشان به این منطقه خواهد افتاد لطفا همیاری کنید تا تعداد امضاها بیشتر شود. فقط یک شماره موبایل برای امضا موردنیاز است.
امضاها به ۱۷۰ رسیده است

https://www.karzar.net/242435

جناب آقای مهندس مجید نعمتی، مدیرعامل پرتلاش انجمن اطلاع‌رسانی و ترویج فرهنگ تالشان،
خبر درگذشت پدر بزرگوارتان همه کسانی را که از دور و نزدیک با ایشان آشنایی داشتند اندوهگین نمود.
هیئت مدیره انجمن از سوی همه اعضا و فعالان فرهنگی انجمن صمیمانه در این اندوه با شما همدرد است.
درگذشت پدر بزرگوارتان را به شما و خانواده گرامی تسلیت می‌گوییم و برای آن بزرگوار آرامش روح و شادی روان و برای بازماندگان شکیبایی و تندرستی آرزو می‌کنیم.


هیئت مدیره انجمن ترویج فرهنگ تالشان

فقط اوست که باقی می ماند

با نهایت اندوه، درگذشت پدر مهربان و نیکنام، حاج علی نعمتی سیاهمزگی بزرگ خاندان نعمتی را به اطلاع می رسانیم.

حاج علی نعمتی که عمر پُربرکت خویش را در راه خدمت خالصانه و بدون تظاهر به اهل بیت (ع)، یاری نیازمندان محل، و مردم داری سپری کرد با نامی نیک در روز اربعین حسینی به لقاءالله پیوست.

▪️برای مراسم یادبود سومین روز خداحافظی ابدی «حاج علی نعمتی» روز دوشنبه ۲۷ مردادماه از ساعت ۹:۳۰ الی ۱۰:۳۰ بر سر مزارش گرد هم می‌آییم.

▪️مراسم هفتمین روز درگذشت آن فقید سعید هم  روز جمعه ۳۱ مردادماه از ساعت ۱۶:۳۰ الی ۱۸:۳۰ در مسجد ابوالفضل روستای علیسرای سیاهمزگی شهرستان شفت برگزار  می شود.

حضور پرمهر شما، باعث شادی روح آن عزیز سفرکرده و تسلای خاطر بازماندگان به‌ویژه فرزندان داغدارش:مهندس محمد ، مجید ، فرج ،فریدون ،، هرمز و بانو «فرح نعمتی» تنها دختر سوگوار ایشان و همچنین نوه‌های عزادار خواهند بود.

✨ السلام علیک یا علی بن موسی الرضا، المرتضی، الامام التقی، النقی، و رحمة الله و برکاته✨

🌺ته چمن پناهیره🌺

بانوای:حاج حامدرضوان طلب
شعر:جناب سجادرحمانی(ماسالی)
ضبط،میکس ومستر:محسن بهرامی
استودیوMB تهران
حامی مالی:بنیامین رضوان طلب


اشته که گداییمه بی اشته شاهی ندارم
ت چمن پناهیره بی ت پناهی ندارم


چم دیل تنگه ئو دیلتنگی ِ اشته من کشه
کَه خراوه هر کسی ک ت ب دونیا خرشه

دیلی چِم کوره ئو اشته آوتاوی وینده نشا
اشته گنبد طلا چمن خیالی کو وشه


م دخون دا نصفه شو دیلی ب دریا بژنم
ام دیلی بخر ک پوشت پا ب دنیا بژنم

دس کشم عالم و آدمی کو دیل پوریمه از
ت اگه من بورونی رو چیگی درگا بژنم


اگه عومری اشته نومی دخونوم هنی کمه
اشته نوک همیشه ام زمه دیلی را مرهمه
دیلی انگل زنم از اشته ضری(ح) کو یا رضا
هر کسی دس اشته ور درازه شاه عالمه



اشته عشقی کو رضا جان نشام از دس پیگرم
چم درمونیره ام قشنگه دردی را مرم

چم دیل نی پرزه یه چ بو ضمانت بکری ؟
هده آم و شوم زونوم ای روزی حاجت ویگرم



اشته که گداییمه بی اشته شاهی ندارم
ت چمن پناهیره بی ت پناهی ندارم

مردادماه١۴٠۴

🌺کانال توالش🌺
@tavaalesh

قابل توجه علاقمندان و همراهان ماهنامه تالش

👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

با عنایت به شرایط موجود ماهنامه تالش، پس از دوازده سال انتشار هرماهه و همچنین پس از حدود بیست و دو سال از زمان آغاز به کار نشریه تالش،متاسفانه نتوانستیم شماره ۲۰۱ ماهنامه تالش را در زمان آن یعنی اول شهریور ماه چاپ و روانه بازار کنیم. اما در نظر داریم پس از این به جای انتشار هر ماهه فعلا هر ۴۵ روز یا دو ماه یک بار انتشار این نشریه را ادامه بدهیم تا پس از آن چه پیش آید. لذا به اطلاع علاقمندان به نشریه و همراهان عزیز ماهنامه تالش می رسانیم که شماره ۲۰۱ ماهنامه «تالش» تا پایان شهریور ماه ۱۴۰۴ منتشر می شود. لذا علاقمندان جهت ارسال مقالات، اشعار تالشی ، عکس‌های قدیمی و... تا ۱۵ شهریور ماه ۱۴۰۴ فرصت دارند.
ضمنا جهت ارسال آثار خود از طریق تلگرام و واتساپ اقدام کنید.
شماره تلگرام و واتساپ برای ارسال مقالات، تصاویر، سفارش آگهی و... :   ۰۹۱۱۳۸۵۱۱۸۵ (شهرام آزموده)

🌸کانال ماهنامه تالش🌸