group-telegram.com/ShahnamehToosi/1680
Last Update:
👁
#شاهنامه_تاریخ_استوره‌ای
1- میث(Myth) و استوره!
دوگانگی ریشه و بایستگی کاربرد دوگانه!
۱- میث (Myth) از ریشه یونانی میتوس(Mythus) دانسته شده که به باورهای فراسویی (ماوراءالطبیعه) بازمی‌گردد! و به درستی اندریافت آن نزدیک به افسانه گفته شده و سرانجام چیزی است که از ریشه «راست» نیست (یا دست‌کم نمی‌توان آن را یک راستینه تاریخی پنداشت!)!
ناگفته نماند که هرچند منابع ریشه‌شناختی اروپایی -شاید آگاهانه!- ریشه فرجامین و آریایی (هند و اروپایی) واژه را ناشناخته می‌دانند، ریشه یونانی یادشده خود از واژۀ اوستایی «میتَ» گرفته شده که آن هم اندریافت «ناراستینه، پندارینه، وهم، دروغ، یاوه» دارد!! (فرهنگ واژه‌های اوستا ۱۱۲۱)
۲- واژه «استوره» به ریشه آریایی Weid/Wid (فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی - دکتر نورایی۵۰۴) و اوستایی Waedya به چِم «دانستن و دیدن» می‌رسد! واژه «نوید» فارسی از این ریشه برآمده است!(پژوهشی در اساطیر ایران-بهار)! این ریشه به Weid-tor و سپس در لاتین به histor دگریده!
همین واژه از یونانی به عربی رفته و «اسطوره» نوشته شده که بیشال(جمع) تازی آن «اساطیر» است و استادان فارسی زبان هم به این گمان که ریشه واژه عربی است، در فارسی با «ط» نوشته‌اند!
ناگفته نماند که واژه «اوستا = دانایی» نیز خود از این ریشه است!
همچنین پاره‌ای ریشه‌شناسان ریشه سانسکریت sutra به چِم ریسمان و رشته و نیز آیین و هنجار و راستا و ردیف را برایش بازگفته‌اند!
سرانجام، واژه «استوره» با History و Story از یک ریشه برآمده و نشان از آن دارد که بنیاد آن بر راستینگی(واقعیت) است! و چون به درستی واژه‌ای تازی نیست، در زبان فارسی نوشتن آن با «ط» روا نیست!
می بینیم که این دو واژه (میث و استوره) ریشه و بنیادی یگانه ندارند! اندریافت آنها باهم رویارویی دارد! یکی ریشه در رویدادهای راستین دارد و با تاریخ هم‌خانواده است! دیگری ریشه در پندار و وهم و دروغ دارد!!
این خامه، برابر نهادن این دو واژه(میث و استوره)، از سوی انجمنها(محافل) دانشگاهی ایران را لغزش بزرگی می‌پندارد که شوربختانه بر آن پای فشرده می‌شود!
هنبازی(اشتراک) اندریافت میث و استوره این است که هردو در گذر هزاران سال بازگفتِ سینه‌به‌سینه، آرایه بسیار پذیرفته ، دستخوش دگرگونیها شده و هردو چهره‌ای افسانه‌گون و نمادین پذیرفته‌اند و اگر واکاوی نشوند، یکسان می‌نمایند!
چنین بوده که یکسان پنداشته شده‌اند! ولی به راستی هردو ریخت یافته (متشکل) از یک هسته دیرپا هستند که گِردِ آن هسته را پیرایه‌ها و آرایه‌های بسیار پوشانده است.
دگرسانی(اختلاف) این دو واژه، در آن یک «هسته» است!!! هسته و بنیاد میث «وهم و پندار» است! هسته و بنیاد استوره «راستینه و تاریخ» است!!
همچنین،عرب زبانان از «اسطوره» پرمانه‌ای (مفهومی) برابر Myth در نگر دارند که نزدیکتر به «افسانه» است، تا «تاریخ»! پس این خامه دگرسانی «اسطوره» و «استوره» را تنها در نویسش نمی داند! این دو واژه دو پرمانه(مفهوم) را می‌رسانند!
در یادداشتهای سپسین، چیستی و چرایی ها در باره «استوره» را بر خواهیم رسید!
نگارنده : سیروس حامی - خرداد ۱۴۰۰
تالار رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه
یاری نامه ها :
۱- تارنگار etymonline.com
۲- تاریخ اساطیری ایران - ژاله آموزگار
۳- پژوهشی در اساطیر ایران - بهار
۴-اسطوره ؛ بیان نمادین - ابوالقاسم اسماعیل‌پور
۵- فرهنگ ریشه واژگان فارسی - دکتر نورایی
۶- فرهنگ واژه های اوستا - کانگا/احسان بهرامی
۷-
WEBSTER:
Myth: a usually traditional story of ostensibly historical events that serves to unfold part of the world view of a people or explain a practice, belief, or natural phenomenon
Vocabulary.com :
A myth is a story that’s told again and again and serves to explain why something is the way it is. A creation myth, for example, is a story that tells how the world came into being.
BY رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه
Share with your friend now:
group-telegram.com/ShahnamehToosi/1680