group-telegram.com/persian_organon/342
Last Update:
🌐 ساعتساز لاهوتی
عبدالرسول عبودیت✍
مقصود از ساعتساز لاهوتی یا #خدای_ساعت_ساز خدایی است که سازنده جهان طبیعت است، ولی در آن مداخله و فعالیتی ندارد.
علت پدید آمدن این تصویر، «ماشین جهان» #نیوتن است. ماشین جهان این تصویر را در ذهن دانشمندان قیاسی به همراه داشت که طبیعت همچون ماشینی خودکار یا ساعتی دقیق است. ماشین خودکار یا ساعت دقیق فقط برای ساخته شدن و به کار افتادن به صنعتگر یا ساعتساز محتاج است و پس از آن مستقلاً باقی است و مستقلاً کار میکند و به فعالیت و دخالت مستمر سازندهاش نیازمند نیست.
نتیجه این قیاس چنین بود:
طبیعت هم فقط برای ساخته شدن و به کار افتادن به خداوند محتاج است و پس از آن مستقلاً باقی است و کار میکند و نیازمند به مداخله و فعالیت مستمر خداوند در آن نیست.
استدلال حامی ساعتساز لاهوتی
استدلالی که منجر به اعتقاد به ساعتساز لاهوتی شده است، در حقیقت، از نوع قیاس تشبیه است که در منطق کلاسیک به آن «تمثیل» میگویند.
.
اگر بتوان ثابت کرد که امر مشترک میان ساعت و طبیعت و به عبارت دیگر، وجه مشابهت ساعت و طبیعت، سبب بینیازی ساعت از ساعتساز در استمرار وجود و ادامه کار است، در این صورت احتمالاً ( نتیجه‌ی تمثیل احتمالی ست. ) میتوان نتیجه گرفت که طبیعت هم در استمرار وجود و ادامه کار از خداوند بینیاز است.
اکنون آیا این ویژگی در طبیعت هم هست؟
پاسخ بسیاری از دانشمندان مذکور به پرسش بالا مثبت است. به نظر ایشان، ویژگی مذکور همانا عملکرد یکنواخت و ضروری عوامل دخیل در کار ساعت است.
عواملی که دخیل در کار ساعتاند، عملکردشان از قوانین ثابتی پیروی میکند که ناشی از ذات و طبیعت این عوامل است. به تعبیر فلسفی، این عملکرد برای آنها ضروری است و در نتیجه، یا اصلاً این عوامل موجود نیستند و یا اگر موجودند ممکن نیست جز این عملکردی داشته باشند. پس لازم نیست ساعتساز آنها را به این عملکرد وادارد؛ بلکه خود به خود و بدون دخالت و فعالیت ساعتساز چنین عملکردی دارند و کار خود را انجام میدهند. بنابراین، علت بینیازی اینچنینی ساعت از ساعتساز عملکرد یکنواخت و ضروری عواملی است که ساعت را به کار وامیدارند. همین ویژگی در عواملی که طبیعت را به کار وامی دارند نیز هست.
اگر پاسخ بالا را در این استدلال مندرج کنیم، به شکل زیر درمیآید:
ـ مقدمه اول: ساعت ـ پس از ساخته شدن و به کار افتادن ـ در کارکردن از سازندهاش، یعنی ساعتساز، بینیاز است؛ چرا که:
۱- کار ساعت ناشی از عملکرد عوامل، یعنی اجزاء موجود در ساعت است؛
۲- این عوامل در عملکردشان به سازنده ساعت نیاز ندارند؛ چون:
۳- عملکرد این عوامل یکنواخت است، و به علاوه:
۴- عملکرد این عوامل ناشی از ذات آنهاست و برای آنها ضروری است.
ـ مقدمه دوم: طبیعت نیز ، همانند ساعت ، دارای ویژگیهای یاد شده است. یعنی:
۱-کار طبیعت ناشی از عملکرد عوامل طبیعی، یعنی اجزاء موجود در طبیعت است؛
۲- این عوامل در عملکردشان به سازنده طبیعت، یعنی خداوند، نیاز ندارند؛ چون:
۳- عملکرد این عوامل یکنواخت است، و به علاوه:
۴- عملکرد این عوامل ناشی از ذات آنهاست و برای آنها ضروری است.
نتیجه اینکه طبیعت نیز، همانند ساعت، پس از ساخته شدن (آفرینش) و به کار افتادن، از سازندهاش، یعنی خداوند، بینیاز است و مستقلاً استمرار وجود دارد و کار میکند.
ادامه دارد
#تاریخ_علم
#تاریخ_فلسفه
#برهان_نظم
#برهان_آنسلم
#تاریخ_ادیان
#معرفت_شناسی
#خدای_رخنه_پوش
https://www.group-telegram.com/mghlte
مطالب مرتبط:
#انواع_استدلال:
#تمثیل
#برهان_شر :
https://www.group-telegram.com/us/persian_organon.com/189
#برهان_نظم :
https://www.group-telegram.com/mghlte/2110
BY ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)
Share with your friend now:
group-telegram.com/persian_organon/342