روزنوشته‌های سمیه توحیدلو

خلاصه‌ای از سخنرانی دکتر فاطمه موسوی ویایه در نشست «زنان و جنگ»
۹ مهرماه
🖊گزارشی از سمیه توحیدلو (دبیر نشست)
 
🔹 سخنرانی دکتر فاطمه موسوی ویایه با عنوان «مقایسه کنشگری زنان در دفاع مقدس و جنگ دوازده روزه» به بررسی تطبیقی این دو دوره می‌پردازد. ایشان با بازگشت به گذشته و جنگ هشت ساله تحمیلی، تحولات نقش زنان را در طول این دو دوره بحرانی مورد تحلیل قرار می‌دهند.
 
🔹 نقش زنان در جنگ هشت ساله (دفاع مقدس)
در سال‌های آغازین جنگ، کنشگری زنان در خط مقدم و فعالیت‌های امدادی و رزمنده نمایان بود. با این حال، با سازمان‌یافته شدن جنگ، نقش زنان عمدتاً به حوزه پشتیبانی تغییر یافت:
• نقش‌های خط مقدم و امدادگری اولیه: در روزهای نخست جنگ، زنان جوان در شهرهایی چون خرمشهر، آبادان و هویزه، اسلحه به دست گرفتند، به دفن شهدا پرداختند، غذا تهیه کردند، از مجروحان پرستاری کردند و به مشکلات شهری رسیدگی کردند. این حضور مستقیم پس از چند سال محدودتر شد.
• نقش‌های پشتیبانی در ادامه جنگ: بیشتر زنان در قسمت پشتیبانی جنگ فعال بودند؛ از جمله مواظبت از مجروحان در بیمارستان‌ها و پایگاه‌های امدادی، بسته‌بندی اقلام مختلف مانند پوشاک و آذوقه برای جبهه‌ها، و ارائه خدمات امدادگری اجتماعی شامل پشتیبانی عاطفی و روانی از خانواده‌ها و رزمندگان. همچنین، زنانی که مردانشان روستاها یا شهرها را ترک کرده بودند، کارهای مردانه را به عهده گرفتند.
 
🔹موانع ساختاری و روایتی در جنگ هشت ساله
بررسی تاریخی نشان می‌دهد که برخلاف بسیاری از جنگ‌های طولانی در جهان (مانند جنگ‌های جهانی)، جنگ ایران و عراق با کاهش رسمی اشتغال زنان همراه بود. این امر ناشی از موانع ساختاری زیر بود:
• موانع فرهنگی و جنسیتی مسلط: ساختارهای فرهنگی و جنسیتی حاکم، حضور در جنگ و کار بیرون را امری مردانه تلقی می‌کردند و زنان را در نقش‌های عاطفی و خانگی تعریف می‌نمودند. حضور زنان در میدان جنگ نامتعارف شمرده می‌شد و فعالیت‌های امدادی‌شان فقط بر حسب ضرورت تحمل می‌شد.
• مقاومت نهادی و فرماند‌هان: فرماندهان و مسئولان با مشارکت مستقیم نظامی زنان، به‌ویژه در خط مقدم، مخالف بودند و نقش‌های خدماتی زنان را محدود به اموری مانند بسته‌بندی اقلام یا تهیه پارچه می‌کردند.
• مانع روایتی و حافظه‌ای: روایتگری زنان از جنگ اندک بود. فقدان ثبت خاطرات و داستان‌های شفاهی زنان، به همراه سانسور اجتماعی، منجر به بازنمایی ناقص و شنیده نشدن صدای زنان در تاریخ رسمی جنگ شد.
 
🔹 کنشگری زنان در جنگ دوازده روزه اخیر
ماهیت این جنگ به دلیل نبود خط مقدم مشخص، تفاوت‌هایی در کنشگری زنان ایجاد کرد:
• کنشگری پشتیبانی و امدادی: زنان در بخش‌های پزشکی و بیمارستانی فعال بودند. زنان داوطلب در جمعیت هلال احمر و گروه‌های محلی، در جمع‌آوری و توزیع دارو و غذا، پشتیبانی از خانواده‌های آواره و تدارک مکان‌های موقت اسکان مشارکت داشتند.
• فعالیت رسانه‌ای و مقاومت نمادین: در این جنگ، نسبت به جنگ هشت ساله، صدای زنان از طریق مکتوبات زنانه در کانال‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی بیشتر شنیده شد. این زنان تلاش کردند روایت‌های خود را بین‌المللی کرده و در مخالفت با دخالت بازیگران خارجی (نظیر اسرائیل و آمریکا) که حمله نظامی را با دستاویز نجات زنان توجیه می‌کردند، بیانیه صادر کنند.
 
🔹چالش‌های کنونی کنشگری زنان
• سانسور و محدودیت‌های امنیتی: روایتگری زنان در جنگ دوازده روزه نیز با سانسور، قطع اینترنت، تهدید بازداشت و بازداشت فعالان مدنی روبرو بود، که کنشگری مستقل زنان و تلاش فمینیست‌های داخلی را تحت فشار قرار داد.
با وجود این چالش‌ها، روایت‌های زنان همچنان ادامه دارد و فرصت شبکه‌سازی داوطلبانه برای حمایت از زنان و خانواده‌ها در شرایط بحرانی وجود دارد تا خسارت‌های ناشی از تهدید دائمی جنگ کاهش یابد.

#نشست‌های_انجمن
#روزنوشته‌های_سمیه_توحیدلو
@smtohidloo

👍5

www.group-telegram.com/us/smtohidloo.com/498

1.57K viewsOct 1 at 16:51

خلاصه‌ای از سخنرانی دکتر فاطمه موسوی ویایه در نشست «زنان و جنگ»
۹ مهرماه
🖊گزارشی از سمیه توحیدلو (دبیر نشست)
 
🔹 سخنرانی دکتر فاطمه موسوی ویایه با عنوان «مقایسه کنشگری زنان در دفاع مقدس و جنگ دوازده روزه» به بررسی تطبیقی این دو دوره می‌پردازد. ایشان با بازگشت به گذشته و جنگ هشت ساله تحمیلی، تحولات نقش زنان را در طول این دو دوره بحرانی مورد تحلیل قرار می‌دهند.
 
🔹 نقش زنان در جنگ هشت ساله (دفاع مقدس)
در سال‌های آغازین جنگ، کنشگری زنان در خط مقدم و فعالیت‌های امدادی و رزمنده نمایان بود. با این حال، با سازمان‌یافته شدن جنگ، نقش زنان عمدتاً به حوزه پشتیبانی تغییر یافت:
• نقش‌های خط مقدم و امدادگری اولیه: در روزهای نخست جنگ، زنان جوان در شهرهایی چون خرمشهر، آبادان و هویزه، اسلحه به دست گرفتند، به دفن شهدا پرداختند، غذا تهیه کردند، از مجروحان پرستاری کردند و به مشکلات شهری رسیدگی کردند. این حضور مستقیم پس از چند سال محدودتر شد.
• نقش‌های پشتیبانی در ادامه جنگ: بیشتر زنان در قسمت پشتیبانی جنگ فعال بودند؛ از جمله مواظبت از مجروحان در بیمارستان‌ها و پایگاه‌های امدادی، بسته‌بندی اقلام مختلف مانند پوشاک و آذوقه برای جبهه‌ها، و ارائه خدمات امدادگری اجتماعی شامل پشتیبانی عاطفی و روانی از خانواده‌ها و رزمندگان. همچنین، زنانی که مردانشان روستاها یا شهرها را ترک کرده بودند، کارهای مردانه را به عهده گرفتند.
 
🔹موانع ساختاری و روایتی در جنگ هشت ساله
بررسی تاریخی نشان می‌دهد که برخلاف بسیاری از جنگ‌های طولانی در جهان (مانند جنگ‌های جهانی)، جنگ ایران و عراق با کاهش رسمی اشتغال زنان همراه بود. این امر ناشی از موانع ساختاری زیر بود:
• موانع فرهنگی و جنسیتی مسلط: ساختارهای فرهنگی و جنسیتی حاکم، حضور در جنگ و کار بیرون را امری مردانه تلقی می‌کردند و زنان را در نقش‌های عاطفی و خانگی تعریف می‌نمودند. حضور زنان در میدان جنگ نامتعارف شمرده می‌شد و فعالیت‌های امدادی‌شان فقط بر حسب ضرورت تحمل می‌شد.
• مقاومت نهادی و فرماند‌هان: فرماندهان و مسئولان با مشارکت مستقیم نظامی زنان، به‌ویژه در خط مقدم، مخالف بودند و نقش‌های خدماتی زنان را محدود به اموری مانند بسته‌بندی اقلام یا تهیه پارچه می‌کردند.
• مانع روایتی و حافظه‌ای: روایتگری زنان از جنگ اندک بود. فقدان ثبت خاطرات و داستان‌های شفاهی زنان، به همراه سانسور اجتماعی، منجر به بازنمایی ناقص و شنیده نشدن صدای زنان در تاریخ رسمی جنگ شد.
 
🔹 کنشگری زنان در جنگ دوازده روزه اخیر
ماهیت این جنگ به دلیل نبود خط مقدم مشخص، تفاوت‌هایی در کنشگری زنان ایجاد کرد:
• کنشگری پشتیبانی و امدادی: زنان در بخش‌های پزشکی و بیمارستانی فعال بودند. زنان داوطلب در جمعیت هلال احمر و گروه‌های محلی، در جمع‌آوری و توزیع دارو و غذا، پشتیبانی از خانواده‌های آواره و تدارک مکان‌های موقت اسکان مشارکت داشتند.
• فعالیت رسانه‌ای و مقاومت نمادین: در این جنگ، نسبت به جنگ هشت ساله، صدای زنان از طریق مکتوبات زنانه در کانال‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی بیشتر شنیده شد. این زنان تلاش کردند روایت‌های خود را بین‌المللی کرده و در مخالفت با دخالت بازیگران خارجی (نظیر اسرائیل و آمریکا) که حمله نظامی را با دستاویز نجات زنان توجیه می‌کردند، بیانیه صادر کنند.
 
🔹چالش‌های کنونی کنشگری زنان
• سانسور و محدودیت‌های امنیتی: روایتگری زنان در جنگ دوازده روزه نیز با سانسور، قطع اینترنت، تهدید بازداشت و بازداشت فعالان مدنی روبرو بود، که کنشگری مستقل زنان و تلاش فمینیست‌های داخلی را تحت فشار قرار داد.
با وجود این چالش‌ها، روایت‌های زنان همچنان ادامه دارد و فرصت شبکه‌سازی داوطلبانه برای حمایت از زنان و خانواده‌ها در شرایط بحرانی وجود دارد تا خسارت‌های ناشی از تهدید دائمی جنگ کاهش یابد.

#نشست‌های_انجمن
#روزنوشته‌های_سمیه_توحیدلو
@smtohidloo

BY روزنوشته‌های سمیه توحیدلو