group-telegram.com/dineaqlani/2104
Last Update:
🟡 چالش‌های تاریخی و فلسفی سورۀ فیل: از هجوم سپاه ابرهه تا هجوم حشرات به خانۀ خدا
🔸در حاشیۀ هجوم میلیون‌ها حشره به خانۀ خدا
✍🏾جعفر نکونام با دستیاری هوش مصنوعی
🕰 4 فروردین 1404
🔸سورۀ فیل به روایت حملۀ سپاه ابرهه به مکه و نابودی آن‌ها توسط پرندگانی که سنگ‌هایی حمل می‌کردند، می‌پردازد. این سوره به عنوان شاهدی بر مداخلۀ الهی برای حفاظت از کعبه تفسیر شده است. اما از دیدگاه برون‌دینی و انتقادی، این روایت با چالش‌های تاریخی و فلسفی مهمی روبه‌رو است که اینک بررسی می‌شود.
🔶۱. چالش ساخت کعبه از سوی بشر و انتساب آن به خدا
🔸در متون دینی، کعبه "خانه خدا" خوانده می‌شود، اما از منظر تاریخی و فلسفی، این عنوان با چالش‌های جدی روبه‌رو است:
▪️دست‌ساخت بشر بودن کعبه: روایت‌های اسلامی اذعان دارند که کعبه توسط ابراهیم و اسماعیل ساخته شده است. این نشان می‌دهد که این بنا ساخته دست بشر است، نه یک پدیدۀ الهی. پرسش اینجاست که اگر انسان یک بنا را می‌سازد، چگونه می‌توان آن را "خانه خدا" نامید؟
▪️مقایسۀ کعبه با دیگر اماکن مقدس: در ادیان مختلف، معابد، کلیساها و بتکده‌ها به عنوان اماکن مقدس شناخته شده‌اند. اما اگر یک بنا واقعاً خانۀ خدا باشد، باید تفاوتی اساسی با سایر بناها داشته باشد. در حالی که کعبه، همانند سایر بناها، در معرض ویرانی، بازسازی و حتی آلودگی زیستی قرار دارد.
🔶۲. چالش ویرانی مکرر کعبه با مضمون سورۀ فیل
🔸سورۀ فیل روایت می‌کند که خداوند مانع از ویرانی کعبه به دست سپاه ابرهه شد. اما تاریخ نشان می‌دهد که این بنا بارها در معرض آسیب و ویرانی قرار گرفته است:
▪️ویرانی خانۀ خدا بر اثر سیل‌های متعدد: در طول تاریخ، سیل‌های شدید بارها کعبه را ویران کرده‌اند. گزارش‌های تاریخی از قرون اولیه اسلام تا دوران معاصر، نشان‌دهندۀ تخریب‌های گسترده‌ای در اثر سیلاب‌های مکه است.
▪️ویرانی خانۀ خدا بر اثر حملۀ نظامی: در سال ۶۸۳ میلادی، سپاه اموی در نبرد با عبدالله بن زبیر، کعبه را با منجنیق ویران کرد. همچنین در سال ۹۳۰ میلادی، قرامطه نه‌تنها به مکه حمله کردند، بلکه حجرالاسود را دزدیده و برای سال‌ها در نزد خود نگه داشتند. اگر خداوند در برابر سپاه ابرهه مداخله کرد، چرا در برابر این حملات که به‌طور مستقیم تقدس کعبه را زیر سؤال می‌برد، سکوت کرد؟
▪️هجوم حشرات به مسجدالحرام: در دوران معاصر، یکی از رویدادها، هجوم گستردۀ حشرات به مسجدالحرام بود که باعث فرار نمازگزاران شد. این اتفاق پرسش‌های جدی درباره حفظ الهی کعبه مطرح می‌کند. چرا خداوند در برابر سپاه ابرهه پرندگان را برای نابودی مهاجمان فرستاد، اما در برابر حملۀ گستردۀ حشرات به مسجدالحرام هیچ اقدامی نکرد؟ آیا پرندگان مأمور حفاظت الهی فقط علیه انسان‌ها فعال‌اند و در برابر حشرات بی‌اثرند؟
🔶۳. چالش حفظ بنای مصنوع بشر، اما عدم مصونیت خود مصنوعات خدا از بیماری و مرگ
🔸فرضیۀ مداخلۀ الهی برای حفاظت از کعبه، پرسش مهمی را دربارۀ عدالت و اولویت‌بندی خداوند مطرح می‌کند:
▪️حفاظت از بنای مصنوع انسان، اما عدم حفاظت از انسان‌های مخلوق خدا: در حالی که روایت سورۀ فیل بر حفظ کعبه تأکید دارد، تاریخ نشان داده که انسان‌ها همواره در معرض بلاها، بیماری‌ها و فجایع بوده‌اند. اگر خداوند برای حفظ یک بنای سنگی مداخله می‌کند، چرا همین حفاظت را برای انسان‌هایی که آفریده است، اعمال نمی‌کند؟
▪️نمونه‌های فجایع انسانی: بیماری‌های همه‌گیر، قحطی‌ها و جنگ‌های خونین باعث مرگ میلیون‌ها نفر در طول تاریخ شده است. اگر خداوند به‌طور معجزه‌آسا از کعبه دفاع کرد، چرا در برابر فجایع انسانی سکوت کرده است؟
🔶۴. فرضیۀ تفسیر پس‌نگرانه از شکست سپاه ابرهه
🔸از منظر تاریخی، گزارش‌های مستقل غیر اسلامی هیچ اشاره‌ای به حادثۀ نابودی سپاه ابرهه توسط پرندگان سنگ‌انداز ندارند. این موضوع به این فرضیه دامن می‌زند که سورۀ فیل ممکن است یک تفسیر پس‌نگرانه از یک شکست طبیعی باشد:
▪️نبود شواهد تاریخی مستقل: در منابع بیزانسی، حبشی و ایرانی که در آن دوران، وقایع منطقه را ثبت می‌کردند، هیچ اشاره‌ای به چنین حادثه‌ای نشده است. اگر سپاهی عظیم با فیل‌ها به مکه حمله کرده و به‌طور معجزه‌آسا نابود شده بود، حداقل یک منبع مستقل باید به این واقعه اشاره می‌کرد.
▪️شکست بر اثر بیماری یا مشکلات لجستیکی: برخی پژوهشگران معتقدند که سپاه ابرهه ممکن است به دلیل بیماری، کمبود آب یا مشکلات لجستیکی شکست خورده باشد. بعدها، این شکست در ذهن مردم مکه به عنوان یک مداخلۀ الهی تفسیر شده و در قالب سورۀ فیل ثبت شده است.
▪️شباهت با اسطوره‌های کهن: روایت شکست یک سپاه بزرگ توسط عوامل فراطبیعی در اسطوره‌های ملل مختلف دیده می‌شود. داستان‌هایی درباره شکست ارتش‌های بزرگ توسط نیروهای غیبی، بارها در تاریخ تکرار شده‌اند.
https://www.group-telegram.com/ye/dineaqlani.com
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
Share with your friend now:
group-telegram.com/dineaqlani/2104