زهردارو| رضا شیبانی

به تجزیه­ ایران، دل نبندید
مایکل روبین



(در پاسخ به مردخای کیدار)
گروهی از تحلیل­‌گران، از جمله مُردخای کیدار، استاد دانشگاه در تل­‌آویو، با ساده­‌اندیشی معتقد است که «هر زمان که ناآرامی‌ها در کُردستان ایران آغاز می‌شود، تهران به آذری‌ها مأموریت می‌دهد تا آن‌ها را به همان شکلی که ولادیمیر پوتین به چچن‌های وفادار تکیه می‌کند، سرکوب کنند». این تحلیل که اساس وفاداری به حکومت در ایران را مبتنی بر قومیت می­‌انگارد، ساده­‌اندیشی خام است.
کیدار، همچنین خاطر نشان می­.سازد که «پس از "کشته شدن مهسا امینی"، اقوامِ ایرانی در جستجوی خودمختاری و آزادی بیشتر هستند».
این تحلیل کیدار نیز، نادرست است؛ چرا که کیدار یک رخداد سیاسی - اجتماعی را به­ جای تعصب قومیتی، قالب کرده است.
در ارتباط با محیط‌زیست­ هم کیدار، نظریات مشابهی دارد. حال آنکه برخلاف دیدگاه وی، باید گفت که اعتراض به دریاچۀ ارومیه که آذری‌ها و کُردها را آزار می‌دهد، واکنشی علیه مدیریت ضعیف است و نه یک جنگِ قومی. در همین راستا، زمانی که زاینده‌رود اصفهان خشکید، عده­ بسیاری در اعتراض به سدسازی­‌های غیرضروری که فجایعِ زیست­‌محیطی را پدید آورده است، به خیابان آمدند. از این­ رو باید به تحلیل­گرانی مانند کیدار، یادآور شد که اگر نشانه­‌ها به اشتباه تشخیص داده شوند، درمان پیشنهادی می­‌تواند نتیجه­ معکوس داشته باشد.
از سوی دیگر، تحلیل­‌های مشابه کیدار، این پیام را به ایرانیان می­‌رساند که هدف نهایی غرب، از هم پاشاندن کشورشان است. شمار بسیار کمی از ایرانیان - به­ جز مریم رجوی و مجاهدین خلق - از ایدۀ تجزیۀ ایران و خیانت به کشورشان، استقبال خواهند کرد. فراموش نکنیم که زمانی که صدام در سال ۱۹۸۰ میلادی به ایران حمله کرد، ایرانیان بدون توجه به گرایش­‌بندی­‌های سیاسی و قومیتی، برای پاسداری از کشورشان به میدان آمدند.
مردخای کیدار، که یک دانشگاهی اسرائیلی است، در مقالۀ دیگری که در اورشلیم‌پُست منتشر کرده است، اظهار داشته که «طرفداران تغییر رژیم در ایران باید از جدایی­‌طلبی قومیت­‌ها حمایت کنند». کیدار در این مقاله، مدعی است که «پس از فروپاشی "کشورِ چندقومیتی ایران" و بیرون آمدن پنج تا شش کشور از درون آن (درست مانند آنچه در اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی و چکسلواکی رخ داد)، جهان به مکانی بهتر و امن­‌تر تبدیل خواهد شد». این تحلیل کیدار هم، سطحی و دم­‌دستی است. بر اساس دیدگاه کیدار، تجزیه‌طلبی ایران، اگر به چیزی مانند جنگ میان کشورهای شوروی سابق و پاک‌سازی قومی مرتبط با فروپاشی یوگسلاوی نیز منتهی شد، استراتژی مناسبی است.
به این نکته نیز باید توجه داشت که "قومیت"، بنیاد اصلی هویت در ایران نیست. چرا که دولت در ایران، پیشینه‌ای هزاران ساله دارد. این پیشینه، برخلاف کشورهایی است که در خلال سدۀ نوزدهم و بیستم شکل گرفتند و اغلب حول محور «ناسیونالیسم قومی» سازماندهی شدند. در سال ۱۵۰۱ میلادی، شاه اسماعیل صفوی، تشیع را به­ عنوان مذهب رسمی ایران اعلام کرد. هدف شاه اسماعیل، هم سیاسی بود و هم مذهبی؛ وی با تکیه بر هویت مذهبی (و نه قومیتی)، تفاوتی میان جمعیت‌های دو طرف مرز عثمانی و ایران پدید آورد. این هویت، با گذشت زمان، خود را بر هویت از پیش موجود پیشا اسلامی استوار ساخت. به عبارت دیگر، امروزه، تخت جمشید، پایتخت امپراتوری هخامنشی (۵۵۹ تا ۳۳۰ پیش از میلاد)، نه تنها نشانگر میراث ملّی، بلکه میراث قومی آذری­‌ها نیز محسوب می­‌شود. در همین راستا، بسیاری از کُردها، به کتاب حماسه­ ملی شاهنامه، اثر فردوسی، شاعر ایرانی سدۀ دهم، تعلق خاطر دارند.
در سال ۱۹۸۰ میلادی، صدام حسین، با این باور که "عرب­‌های ایرانی" از حملۀ وی به ایران و پیوستن به عراق، استقبال خواهند کرد، با هدف ضمیمه کردن خوزستان نفت­‌خیز (یا به قول صدام، عربستان)، به ایران یورش بُرد. اما "عرب­‌های ایران" به یاری صدام برنخاستند. ایرانیان (به استثنای مجاهدین خلق) از هر قومیتی که بودند، با مهاجمان عراقی جنگیدند. بسیاری از "عرب­‌های ایرانی" نیز به مقامات عالی در جمهوری اسلامی رسیدند؛ از جمله علی شمخانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ میلادی.
اغراق دربارۀ خواست جدایی‌طلبی در آذربایجانِ ایران نیز یک اشتباه مبتدیانه است. قفقاز جنوبی (از جمله جمهوری آذربایجان فعلی) سرزمین­‌هایی متعلق به ایران بود که به­ واسطۀ عهدنامه ترکمنچای در سال ۱۸۲۸ میلادی از ایران جدا شد. بیش از یک سده بعد که نیروهای شوروی در پی ایجاد یک کشور نیابتی در آذربایجانِ ایران بودند، آذری­‌های ایران با خشم و خون به این تجاوز پاسخ دادند.


@zahrdaroo

👍36

www.group-telegram.com/ye/zahrdaroo.com/1682

836 viewsApr 11, 2024 at 14:34

به تجزیه­ ایران، دل نبندید
مایکل روبین



(در پاسخ به مردخای کیدار)
گروهی از تحلیل­‌گران، از جمله مُردخای کیدار، استاد دانشگاه در تل­‌آویو، با ساده­‌اندیشی معتقد است که «هر زمان که ناآرامی‌ها در کُردستان ایران آغاز می‌شود، تهران به آذری‌ها مأموریت می‌دهد تا آن‌ها را به همان شکلی که ولادیمیر پوتین به چچن‌های وفادار تکیه می‌کند، سرکوب کنند». این تحلیل که اساس وفاداری به حکومت در ایران را مبتنی بر قومیت می­‌انگارد، ساده­‌اندیشی خام است.
کیدار، همچنین خاطر نشان می­.سازد که «پس از "کشته شدن مهسا امینی"، اقوامِ ایرانی در جستجوی خودمختاری و آزادی بیشتر هستند».
این تحلیل کیدار نیز، نادرست است؛ چرا که کیدار یک رخداد سیاسی - اجتماعی را به­ جای تعصب قومیتی، قالب کرده است.
در ارتباط با محیط‌زیست­ هم کیدار، نظریات مشابهی دارد. حال آنکه برخلاف دیدگاه وی، باید گفت که اعتراض به دریاچۀ ارومیه که آذری‌ها و کُردها را آزار می‌دهد، واکنشی علیه مدیریت ضعیف است و نه یک جنگِ قومی. در همین راستا، زمانی که زاینده‌رود اصفهان خشکید، عده­ بسیاری در اعتراض به سدسازی­‌های غیرضروری که فجایعِ زیست­‌محیطی را پدید آورده است، به خیابان آمدند. از این­ رو باید به تحلیل­گرانی مانند کیدار، یادآور شد که اگر نشانه­‌ها به اشتباه تشخیص داده شوند، درمان پیشنهادی می­‌تواند نتیجه­ معکوس داشته باشد.
از سوی دیگر، تحلیل­‌های مشابه کیدار، این پیام را به ایرانیان می­‌رساند که هدف نهایی غرب، از هم پاشاندن کشورشان است. شمار بسیار کمی از ایرانیان - به­ جز مریم رجوی و مجاهدین خلق - از ایدۀ تجزیۀ ایران و خیانت به کشورشان، استقبال خواهند کرد. فراموش نکنیم که زمانی که صدام در سال ۱۹۸۰ میلادی به ایران حمله کرد، ایرانیان بدون توجه به گرایش­‌بندی­‌های سیاسی و قومیتی، برای پاسداری از کشورشان به میدان آمدند.
مردخای کیدار، که یک دانشگاهی اسرائیلی است، در مقالۀ دیگری که در اورشلیم‌پُست منتشر کرده است، اظهار داشته که «طرفداران تغییر رژیم در ایران باید از جدایی­‌طلبی قومیت­‌ها حمایت کنند». کیدار در این مقاله، مدعی است که «پس از فروپاشی "کشورِ چندقومیتی ایران" و بیرون آمدن پنج تا شش کشور از درون آن (درست مانند آنچه در اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی و چکسلواکی رخ داد)، جهان به مکانی بهتر و امن­‌تر تبدیل خواهد شد». این تحلیل کیدار هم، سطحی و دم­‌دستی است. بر اساس دیدگاه کیدار، تجزیه‌طلبی ایران، اگر به چیزی مانند جنگ میان کشورهای شوروی سابق و پاک‌سازی قومی مرتبط با فروپاشی یوگسلاوی نیز منتهی شد، استراتژی مناسبی است.
به این نکته نیز باید توجه داشت که "قومیت"، بنیاد اصلی هویت در ایران نیست. چرا که دولت در ایران، پیشینه‌ای هزاران ساله دارد. این پیشینه، برخلاف کشورهایی است که در خلال سدۀ نوزدهم و بیستم شکل گرفتند و اغلب حول محور «ناسیونالیسم قومی» سازماندهی شدند. در سال ۱۵۰۱ میلادی، شاه اسماعیل صفوی، تشیع را به­ عنوان مذهب رسمی ایران اعلام کرد. هدف شاه اسماعیل، هم سیاسی بود و هم مذهبی؛ وی با تکیه بر هویت مذهبی (و نه قومیتی)، تفاوتی میان جمعیت‌های دو طرف مرز عثمانی و ایران پدید آورد. این هویت، با گذشت زمان، خود را بر هویت از پیش موجود پیشا اسلامی استوار ساخت. به عبارت دیگر، امروزه، تخت جمشید، پایتخت امپراتوری هخامنشی (۵۵۹ تا ۳۳۰ پیش از میلاد)، نه تنها نشانگر میراث ملّی، بلکه میراث قومی آذری­‌ها نیز محسوب می­‌شود. در همین راستا، بسیاری از کُردها، به کتاب حماسه­ ملی شاهنامه، اثر فردوسی، شاعر ایرانی سدۀ دهم، تعلق خاطر دارند.
در سال ۱۹۸۰ میلادی، صدام حسین، با این باور که "عرب­‌های ایرانی" از حملۀ وی به ایران و پیوستن به عراق، استقبال خواهند کرد، با هدف ضمیمه کردن خوزستان نفت­‌خیز (یا به قول صدام، عربستان)، به ایران یورش بُرد. اما "عرب­‌های ایران" به یاری صدام برنخاستند. ایرانیان (به استثنای مجاهدین خلق) از هر قومیتی که بودند، با مهاجمان عراقی جنگیدند. بسیاری از "عرب­‌های ایرانی" نیز به مقامات عالی در جمهوری اسلامی رسیدند؛ از جمله علی شمخانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ میلادی.
اغراق دربارۀ خواست جدایی‌طلبی در آذربایجانِ ایران نیز یک اشتباه مبتدیانه است. قفقاز جنوبی (از جمله جمهوری آذربایجان فعلی) سرزمین­‌هایی متعلق به ایران بود که به­ واسطۀ عهدنامه ترکمنچای در سال ۱۸۲۸ میلادی از ایران جدا شد. بیش از یک سده بعد که نیروهای شوروی در پی ایجاد یک کشور نیابتی در آذربایجانِ ایران بودند، آذری­‌های ایران با خشم و خون به این تجاوز پاسخ دادند.


@zahrdaroo

BY زهردارو| رضا شیبانی